Cenova bienalinin açılışına birkaç hafta kaldı. Venedik bienali kadar medyatik olmasa da sıra dışı konuları tema seçmesiyle dikkat çeken Ceneviz kentinin bienali bu yıl Collodi’nin kahramanı Pinokyo’yu özne seçti. Antik Cenova limanının restorasyonunun 20. yıldönümüne denk gelen 20 mayısta ziyaretçilere ‘merhaba’ diyecek olan Pinokyo, sanat yapıtlardan sinemaya, edebiyattan gastronomiye uzanan kültürel bir yelpazede sanat gündeminin kahramanı olacak.
86 yaşındaki İtalyan sanatçı Flavio Costantini, bugünlerde atölyesinde Pinokyo’nun düşler dünyasında yeni bir sayfa açacak olan 12 yapıtı bienale yetiştirmek için çalışıyor. Mimar Renzo Piano’nun projesini yirmi yıl önce tasarlayarak Cenova şehrine kazandırdığı antik liman bölgesinde Pinokyo sergisine Cenova Akvaryumu’nun yanı başındaki Pamuk Depoları ev sahipliği yapacak.
Cenova’nın tarihinde önemli bir konuma sahip olan liman ve Palazzo Duçale’nin anısına düzenlenen şenlikler Pinokyo figürü çevresinde şekillenirken, 6 Haziran'da açılacak olan “Biennale Pinocchiesca” adı altında düzenlenen bienal, Geppetto Usta’nın tahtadan oyduğu kukla Pinokyo’nun ünü Akdeniz’i aşan ve tüm dünyaya yayılan kültürel kimliğinin izlerini sürecek,
Pinokyo’nun tılsımı
İllustratör Emanuele Luzzati’nin Pinokyo’yu konu alan işleri, sanatçının koleksiyonundan seçilen yapıtları, Nuages yayınevince basılan kitapta yer alan desenleri, eskizler, suluboyalar ve kuklalar bienalde Pinokyo’nun tarihine ışık tutan başlıca çalışmalar.
Gençlik yıllarında Luzzati’nin asistanlığını yapan, bugün Luzzati’nin yapıtlarını biraraya getiren Porta Siberia müzesinin yöneticiliğini yürüten Sergio Noberini, bienalin hazırlıkleri sürerken Piacenza’da bir okul için hazırlanan ama hiç kullanılmayan Luzzati imzalı 22 adet Pinokyo desenini tesadüfen keşfetti, Cenova’da Pinokyo’yu konu alan sergilerden bir başkası da, pop-art sanatçısı Jim Dine’in Pinokyo desenleri.
Luzzati ve Dine gibi ustaların yanı sıra Ugo Nespolo’nun 20 adet serigrafisi, Mimmo Paladino’nun 12 grafik işi, Filippo Sassoli’nin Pinokyo’daki kahramanlar ve hayvanları yansıttığı “Pinokyo’nun hayvanatbahçesi’ başliki çalışması yalan söyledikçe burnu uzayan yufka yürekli Pinokyo’nun dünyasına ışık tutuyor. Olivetti Vakfı için 1972 yılında 21 adet Pinokyo portresi hazırlayan Roland Topor’u da unutmamak gerek.
Collodi’nin yemekleri Cenovalı aşçılardan
Cenova limanına demir atan bienal, bir tek Pinokyo ve çeşitli sanat dalları arasındaki ilişkiyi sorgulamıyor. Etkinliğin bilimsel komitesi, Pinokyo figürü çevresinde bir dizi yan etkinlik de hazırladı. “Osteria del Gambero Rosso” adı altında düzenlenen gastronomik atölye, Collodi’nin yapıtında yer verdiği yemek tariflerini Cenovalı usta aşçılara emanet etti. Tat duyusunu öne çıkaran bu leziz seyahat, ziyaretçiyi edebiyat ve gastronomi ekseninde keyifli bir geziye davet ediyor. Cenovalı kukla tiyatroları ise Pamuk depolarında Pinokyolu gösterileriyle katkı veriyor bienale.
Etkinliğin mimarlarından Sergio Noberini, “Cenova Bienali, Pinokyo miti üzerine odaklandı. Pinokyo, yüzlerce heykel sanatçısı, grafiker, film yönetmeni, müzisyen ve ressama onlarca farklı dilde esin periliği yaptı. Bu sanatçılar Pinokyo figürü çerçevesinde üretikleri işleri şimdi sınır tanımayan bir sanat ortamında paylaşacaklar” diye anlatıyor.
Kimi her sene Pinokyo Yılı kutlanabileceğini önerirken kimi Pinokyo’nun her döneme damgasını vuran evrensel kimliğinden sözediyor. İtalyan sinemacı Enzo d’Alò’nun çekimlerini henüz noktaladığı İtalyan yapımı “Pinokyo” filmi ile Carmelo Bele’nin senaryosunu 1966’da yazdığı bilinen ancak bugün günışığına çıkan Pinokyo senaryosu ise Cenova’nın sürprizlerinden.