Aslı Kayabal'ın “Amyant katiline 18 yıl” başlıklı yazısı 10 Haziran 2013 Pazartesi tarihli soL Gazetesi'nde yayımlanmıştır.
Torino Anayasa Mahkemesi, geçtiğimiz 3 Haziran’da Eternit İtalya’nın İsviçreli milyarder yöneticisi Stephan Schmidheiny’i, binlerce işçinin amyant yüzünden yaşamını yitirmesi konusuyla görülen davada “kasten ölüme neden olduğu” gerekçesiyle 18 yıl hapse mahkum etti, 1906 yılında Casale Monferrato. Cavagnolo, Rubiera ve Bagnoli’deki dört fabrikada üretime başlayan Eternit, İtalya’da 1986 yılında 5 bin işçi görev yapıyordu.
Torino’da görülen davada mahkeme ayrıca İsviçreli milyarder Schmidheiny’i yaşamını yitiren her bir Eternit çalışanının aileleri ile amyant nedeniyle kansere yakalanan ve bu nedenle tedavi gören personele 30 bin avro tazminat ödemeye mahkum etti.
Eternit İtalya soruşturmasını on yıldır yürüten savcılar Sara Panelli ve Gianfranco Colace, Torino’da alınan kararın iş yasası, insan sağlığı ve doğal çevreyi hedef alan zararlar gözetildiğinde tarihi bir mahkumiyet olduğuna işaret ediyor.
Torino’da amyantın neden olduğu ölümleri soruşturan mahkeme, ayrıca, Eternit mahkumlarının yakınlarının başlattıkları uzun soluklu mücadelede aileleri temsil eden sendikalar ile Amyant Kurbanları Aileleri Derneği’ne 100 bin avro tazminat ödenmesine de karar verdi. İnsan sağlığı ve doğal çevrenin gözden çıkarıldığı Eternit İtalya’yla ilgili davada İsviçreli milyarder, Casal Monferrato belediyesine 30,9 miyon avro, Piemonte Yerel Yönetimi’ne ise 20 milyon avro tazminat verildi.
Torino’da görülen Eternit İtalya davasını Fransa’da Eternit’in üretime devam ettiği ve amyantın etkilerinin soruşturulduğu Saint Jean De Mourienne’den gelen Fransızlar da izledi. Fransa cephesinde amyantın insan sağlığı üzerindeki zehirleyici etkileri konusunda bir mücadele başlatacak olan Fransızlar. Torino’da görülen davayı model alıyor.
Eternit İtalya konusunda ilk karar, geçtiğimiz 13 Şubat 2012’de 66 duruşmanın ardından Torino Mahkemesi’nde alınmış, fabrikanın sahibi Stephan Schmidheiny, yine kasten ölüme olduğu iddiasıyla 16 yıl hapse mahkum edilmişti. Ancak İsviçreli milyarderi savunan avukatların itirazı nedeniyle mahkeme bir kez daha görüldü. Bu kez Torino Anayasa Mahkemesi, Schmidheiny’i amyantın ölümcül etkilerini bilmesine karşın personelini korumadığına kanaat getirerek, 18 yıla mahkum etti.
Eternit İtalya davasında Torinolu yargıçların aldığı mahkumiyet kararının, gerek İtalya’da gerekse iş kazalarına bağlı ölümlerin İtalya gibi seyrettiği Türkiye’de görülen davalara örnek oluşturması dileğiyle.