AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın iban göndererek başlattığı "Biz bize yeteriz Türkiye'm" isimli bağış kampanyası tartışılmaya devam ediliyor.
Kimilerine göre devlet vatandaşına sahip çıkma görevini bu şekilde kampanyalara havale ederek hem sorumluluktan kaçmaya hem de hiçbir yaraya merhem olmayacak bu etkinliklerle göz boyamaya çalışıyor.
Bir yandan da bu kampanyanın hangi yasal mevzuata dayanarak sürdürüldüğü tartışma konusu. Aynı anda muhalefetin elinde olan bazı belediyeler tarafından yürütülen kampanyalar, İçişleri Bakanlığı'nın genelgesi sonrası bankaların hesaplarına bloke koymasıyla engellenmişti. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, belediyelerin bağış hesaplarına bloke konulmasının ardından 'Devlet, vali izin vermeden banka numaraları açıklayıp 'Ben yardım topluyorum' derseniz başka devlet, yeni hükümet oluşturmak istiyorsunuz' açıklamasında bulunmuş, bu açıklamalar özellikle muhalefet cephesinden büyük tepki çekmişti.
180 MİLYONU AŞTI
Tartışmalar sürerken diğer taraftan bazı kamu kurum ve kuruluşları ve patron örgütleri Erdoğan'ın isteği üzerine 180 milyonun üzerinde bağış yaptı. Bunlar arasında özellikle kamu bankalarının yüklü miktarda bağış yaptığı dikkat çekti.
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu'nun Twitter hesabından paylaştığı mesajında, TOBB olarak 10 milyon lira destek sağlayacaklarını açıkladı. İTO Başkanı Şekib Avdagiç, 5 milyon TL, Ankara Ticaret Odası (ATO) Yönetim Kurulu, 2 milyon TL katkıda bulunma kararı aldı. Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demirse yaptığı açıklamada sektör olarak Milli Dayanışma Kampanyası'na toplam 10 milyon lira bağışta bulunduklarını açıkladı.
TMSF 20 Milyon TL, Ziraat Finans Grubu 62 milyon 300 bin TL, Vakıfbank 50 milyon TL bağışta bulunacağını açıkladı. Yani yardımlarda aslan payını kamu kurumları oluşturdu. Bunların yanında bazı kamu kurum ve kuruluşlarının çalışanlarından isteğe bağlı olmayan bir şekilde maaş kesinti yapılarak kampanyaya aktarıldığı haberleri basına yansıdı.
'BAĞIŞLAR GİDER OLARAK GÖSTERİLECEK'
Konuyla ilgili görüşlerini aldığımız soL yazarı ve eski Sayıştay Denetçisi Kadir Sev, yasada yapılan değişikliği hatırlatarak, başbakan ya da bakanlar kurulunca başlatılan yardım kampanyalarına yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamının gider olarak indirilebildiğini söylüyor.
Sev, Gelir ile Kurumlar Vergisi yasalarında işletmelerin/şirketlerin bağış, yardım gibi kimi harcamalarını, vergi beyannamelerinde bildirecekleri gelirlerden düşebilmelerine ve dolayısıyla daha az vergi ödemelerine olanak tanındığını dile getiriyor.
"Diyelim ki, kamu kurum ve kuruluşlarına, belediyelere, Cumhurbaşkanınca vergi bağışıklığı tanınan ya da kamu yararına çalıştığına karar verilen vakıf ve derneklere bağış yaptınız. Vergi bildiriminde göstereceğiniz gelirin %5’ini, (kalkınmada öncelikli yörelerdeyse %10’unu) aşmamak üzere gider olarak indirebilirsiniz" diyen Sev, bağışların ve yardımların okul, ibadethane, yurt, huzurevi vb. için yapılması durumunda böyle bir kısıtlamaya takınılmadığını belirtiyor.
Sev bunu bir örnekle de açıklıyor:
"Vergi bildiriminizde 10 bin lira gelir göstermişseniz, en çok 500 lirasını indirebilirsiniz. Ama eğer okul, yurt, cami vb için bağışlamışsanız hepsini gider yazabilirsiniz. 193 sayılı Yasa'nın 89’uncu maddesinin Ek 10’uncu bendinde 2014 yılında bir değişiklik yapıldı. Denildi ki, başbakan ya da bakanlar kurulunca başlatılan yardım kampanyalarına yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı gider olarak indirilebilir. Yeni Anayasa'ya uyum için çıkarılan 700 sayılı KHK ile yetki Cumhurbaşkanı'na tanındı.
Yapılan bağış ve yardımların tamamı, makbuz ile kanıtlanması koşuluyla, gelirlerden indirilebilecektir. Ancak bunun için Cumhurbaşkanı kararı çıkarılması zorunludur. Kampanya, Cumhurbaşkanı'nın bir sözü üzerine başlatılmıştır. Maddeyle öngörülen; 'Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına' koşulu gerçekleşmemiştir. Bu nedenle bağışın tamamının gelirden indirilebilmesi koşulu gerçekleşmemiştir."
