İsrail'le Mısır arasındaki gerilim, sınırda yaşanan çatışmada Mısırlı bir askerin ölmesinin ardından daha da büyüdü. Kahire, İsrail'in Refah operasyonu nedeniyle ayın başından bu yana tepkiliydi.
Dış Haberler
Mısır ve İsrail askerleri arasında iki gün önce Refah sınır kapısında yaşanan çatışma iki ülke arasında son zamanlarda yaşanan gerilimi daha da artırdı.
Bir Mısırlı askerin ölümüyle sonuçlanan olay, taraflar arasında Refah operasyonunun başından bu yana sessizce büyüyen gerilimi daha da genişletebilecek nitelikte.
Kahire Refah operasyonuna başından beri karşı
Mısır, İsrail'in 7 Mayıs'ta Gazze'nin güneyindeki Refah kentine saldırı başlatması ve Filistin tarafını işgal etmesinden bu yana rahatsızlığını dile getiriyor. Her ne kadar İsrail, geçiş noktasının yakınına ve çevresine sadece birkaç zırhlı araç ve tank konuşlandırmış olsa da, bu durum Kahire'nin tepki göstermesine yetti. Kahire yönetimi, İsrail’in bu eyleminin Mısır'ın egemenliğine bir darbe olduğunu ve İsrail’in Hamas arasındaki çatışmada arabuluculuk rolünü zayıflatma girişimi olduğunu değerlendiriliyor.
Mısır'ın bölgesel önemi, uzun süredir Filistin-İsrail çatışmasındaki arabulucu rolü oynamasını sağladı. Hamas 2007'de Filistin seçimlerini kazanıp Filistin Yönetimi'ni bölgeden gönderdiğinde, İsrail Gazze'ye olan beş sınır kapısını da kapatarak Mısır'ın Refah sınır kapısını kuşatma altındaki bölgeye giriş ve çıkıştaki tek geçiş kapısı olmasına neden oldu. Hamas'ın 'yanlış davranması' halinde Kahire'nin yiyecek, yakıt ve yardım musluğunu kapatabilme yetisine sahip olması, bölge üzerinde nüfuz sahibi olmasına ön ayak olmuştu.
İsrail'in saldırısına başından beri karşı çıkan Mısır, İsrail ordusunun Gazze'de uyguladığı toplu katliam ve yıkımdan duyduğu öfkenin yanı sıra, Filistinlilerin Mısır’ın hem Gazze hem de İsrail’le sınırını paylaştığı Sina yarımadasına kaçmalarından da endişeli.
İsrail'in askeri saldırısı Filistinlileri daha da güneye iterken Mısır, yüzbinlerce Filistinlinin kitlesel göçünün yalnızca bir an meselesi olduğuna inanıyor. Mısır'ın kaygılarını gidermeye çalışan İsrail, Refah'taki Filistinlilere bir kez daha Gazze'nin batı kısmındaki Mawasi bölgesine ve ayrıca Gazze'nin hemen kuzeyinde, zaten büyük ölçüde İsrail tarafından tahrip edilmiş olan Han Yunus'a taşınmalarını emretti.
Mısır'ın 'Philadelphia Koridoru' endişesi
Diğer yandan İsrail, Mısır'la 2005 yılında imzalanan ve Sina ile Gazze arasındaki Philadelphia Koridoru olarak bilinen 14 kilometrelik sınır bölgesinde İsrail birliklerinin varlığını yasaklayan anlaşmayı hâlâ ihlal ediyor.
Philadelphia Koridoru meselesi, Mısır'ı, İsrail ordusunu Refah kentine saldırmaması yönünde defalarca uyarmaya sevk etmişti.
Refah'ta yerinden edilmiş yüzbinlerce insanın varlığı ve bunların Sina'ya gitme ihtimalinden endişe duyan Kahire, İsrail'in Philadelphia Ekseni'ni işgal etmesi olasılığını ülke güvenliğine yönelik tehlike olarak görüyor.
Kahire son zamanlarda daha sert tavırlar gösteriyor
Mısır, Gazze'ye insani ve yardım malzemesi girişini, Refah geçişini kontrol eden İsrail'le koordine etmeyi reddederek öfkesini gösterdi. Bunun sonucunda, Sina'da bekleyen yüzlerce tonluk gıda yardımının süresi doldu. Mısır, İsrail birliklerinin Refah geçişinin Gazze tarafında bulunmasının, insani yardım iletenlerin güvenliğini sağlayamayacağı anlamına geldiğini söylüyor.
Ayrıca Kahire, Uluslararası Adalet Divanı'nda İsrail'e karşı açılan davada Güney Afrika'ya resmen katılacağını duyurdu. zaten İsrail'i makul bir soykırım yapmakla suçlayan Birleşmiş Milletler’in üst mahkemesi, en son kararında da İsrail'in Refah'taki operasyonlarını derhal durdurmasını emretmişti. Son olarak Katar'la birlikte İsrail ile Hamas arasında arabuluculuğu üstlenen Mısır, görüşmelerden çekilme tehdidinde bulundu.
Kırılgan bir barış ortamı
İki taraf arasında yaşanan son çatışma, Mısır’la İsrail arasında halihazırda artan gerilimi daha şiddetli bir boyuta taşıma potansiyeli taşıyor.
İsrail, ateş etmeye başlayanın Mısırlı bir asker olduğunu iddia ederken, Kahire daha dikkatli bir açıklama yaparak olayın henüz "soruşturulduğunu" söyledi. Diğer yandan, sınırdaki silahlı çatışma, İsrail’in Refah’ta mülteci kampına yaptığı ve 45 kişinin hayatını kaybettiği saldırının hemen ardından yaşandı.
İsrail’in son katliamı, Mısır ordusu içinde de öfkeye neden olmuş durumda. Mısır Savunma Bakanı Mohamed Zaki, Süveyş Kanalı'nın batı yakasındaki İsmailiye'deki askeri tatbikat sırasında yaptığı açıklamada, ordu içinde İsrail’e yönelik öfkenin büyüdüğünü ifade etti. Zaki, "Ordu her zaman en yüksek düzeyde savaşa hazır durumda olacaktır" dedi.
Diğer yandan, İsrail, Mısır'la 1979'da imzaladığı barış anlaşmasını tehlikeye atmamaya çalışıyor.
İki ülke arasındaki barış anlaşmasına rağmen, İsrail'in Gazze'deki mevcut savaşından önce dahi Mısır halkı İsrail'i hâlâ düşman olarak görüyordu. Bir yıldan kısa bir süre önce İsrail'e geçerek üç İsrail askerini vurarak öldürdükten sonra öldürülen Mısırlı polis, halk arasında bir kahraman olarak selamlanmıştı.
27 Mayıs'taki çatışma da iki ülke arasındaki barışın kırılganlığını ortaya koymuş durumda.