İsrail’de askerlikten muaf tutulmak isteyen Ultra Ortodoks Yahudilerin (Haredi) temsil eden partiler, muhalefetin Meclisi'nin feshi için sunduğu tasarıya destek vermekten son anda vazgeçti.

Bunun üzerine Harediler arasında kriz yaşandı ve Birleşik Tevrat Yahudiliği lideri ve İskan Bakanı Yitzhak Goldknopf, hükümete istifasını sundu. Birleşik Tevrat Yahudiliği çatısı altındaki Agudat Israel milletvekilleri de hem hükümetten hem de koalisyondan ayrılarak muhalefet saflarına katılacaklarını açıkladı.

Netanyahu talimat verdi, Haredi partilerin temsilcileri ikna edildi

İsrail Meclisi Dışişleri ve Savunma Komitesi Başkanı Yuli Edelstein, Netanyahu'nun talimatıyla koalisyon iktidarının devrilmesini engellemek için ön oylama öncesi hükümet ortağı Ultra Ortodoks partilerin temsilcileriyle uzun görüşmeler gerçekleştirdi.

Edelstein, yaptığı yazılı açıklamada, Tevrat okullarında eğitim alanların askerlikten muaf tutulmasına ilişkin yasal düzenlemenin temel ilkeleri konusunda Ultra Ortodoks koalisyon ortaklarıyla uzlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Haredi partiler son anda desteği çekti

The Times of Israel gazetesinin haberine göre, yapılan görüşmelerin ardından muhalefetin sunduğu meclisin feshine ilişkin tasarı ön oylamada 61'e karşı 53 oyla reddedildi.

Ön oylamadan kısa bir süre önce Ultra Ortodoks Yahudilerin (Haredi) tarafından desteklenen Şas Partisi ile Birleşik Tevrat Yahudiliği çatısı altındaki Tevrat Sancağı, hükümetle Haredi öğrencilerin askerlikten muaf tutulması yönünde anlaşmaya vardıklarını ve meclisin feshedilmesine karşı oy kullanacaklarını duyurdu.

Haredi koalisyon üyelerinin destek vermesi halinde meclisten geçmesi mümkün olacak yasa tasarısı, Tevrat Sancağı'nın son anda desteğini çekmesiyle yeterli çoğunluğa ulaşamadı.

Netanyahu hükümetinin iktidar koalisyonu, 120 sandalyeli İsrail Meclisi'nde 68 milletvekiliyle temsil ediliyor. Meclisin feshedilmesi için çoğunluğun sağlanması yani en az 61 milletvekilinin onayı gerekiyor.

Meclisin feshedilmesine ilişkin tasarı ön oylamadan geçmemesi nedeniyle 6 ay boyunca tekrar oylamaya sunulamayacak.

Agudat Israel'den tepki: Haredi vekiller muhalefet saflarında

Hükümet ve Haredi partileri arasında gerçekleştirilen ve kısmi anlaşma varılan görüşmenin ardından yeni bir gelişme yaşandı.

Birleşik Tevrat Yahudiliği lideri ve İskan Bakanı Yitzhak Goldknopf, meclisin feshi için sunulan tasarının genel kurulda kabul edilmemesini protesto ederek hükümete istifasını sundu.

Tevrat Sancağı ve Şas'ın fesih tasarısına karşı oy kullanmasının ardından Birleşik Tevrat Yahudiliği çatısı altındaki Agudat Israel milletvekilleri de hem hükümetten hem de koalisyondan ayrılarak muhalefet saflarına katılacaklarını açıkladı.

Böylece, Netanyahu hükümetinin 120 sandalyeli meclisteki milletvekili sayısı da 64'e düştü.

Haredilerin askere alınma tartışması

İsrail yasalarına göre 18 yaşını geçen herkesin zorunlu askerlik hizmetini yapması gerekirken, Haredilerin askerlikten muaf tutulması yıllardır ülkede tartışılıyor.

İsrail'in başta Gazze Şeridi olmak üzere 7 Ekim 2023'ten itibaren bölgede yükselen saldırganlığı nedeniyle asker ihtiyacı da artmaya başladı.

Gazze Şeridi'nde ateşkesi bozarak saldırıların yeniden başlamasıyla bu ihtiyaç ciddi şekilde hissedilirken ordunun 7 bini savaş bölgelerinde görev alacak şekilde olmak üzere 12 bin askere ihtiyaç duyduğu ifade ediliyor.

Geçen sene asker ihtiyacının artmasıyla askerlikten muaf Ultra Ortodoks Yahudi gençlerin orduya alınmasına yönelik çalışmalar, İsrail'in en tartışmalı konularından biri haline gelmişti.

İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024'te Haredi erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal dayanağının bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların göreve alınması gerektiğine karar vermişti.

Nüfusun yaklaşık yüzde 13'ünü oluşturan Harediler, zorunlu askerliğe karşı çıkıyor ve hayatlarını Tevrat çalışmalarına adadıklarını belirtiyorlar.

Netanyahu'nun Haredi koalisyon ortakları, Başbakan'a Haredilerin askerlikten muaf tutulacağı bir askerlik yasası çıkarılması için baskı yapıyordu.

İsrail'de kriz derinleşiyor: Hem iktidar ortakları hem muhalefet Meclis'in feshini istiyor