İslamcıların Burger ile imtihanı: Sermayeye karşı çıkmadan Filistine sahip çıkılır mı?

Rize'deki açılış, islamcılar arasında tartışma yarattı. Kimisi "AKP etrafındaki bir avuç kişi"yi suçladı. Oysa Rize Belediyesi, su faturalarında şirketin logosunu tüm Rize'ye ulaştırıyor.

Özkan Öztaş

Filistin'de süregiden savaş, İsrail'in saldırganlığı ve bunun karşısında Türkiye'de yaşananlar, islamcı kesimin hayatın gerçeği duvarına çarpmasına yol açıyor.

Rize'de bir vatandaş, gerçekten duvara çarptı.

Erdoğan'ın memleketindeki bir Burger King şubesi açılışı, her şeyiyle AKP organizasyonuydu. 

AKP’li belediye başkanları ve yöneticileri oradaydı. Dualar eksik değildi.

Ancak bu hamburger şirketi, İsrail'e verdiği destekle tanınıyordu. Bu yüzden bir vatandaş, açılışı görünce, Filistin'e destek amacıyla “Kahrolsun İsrail” sloganı attı. Ve çok sayıda kişinin saldırısına uğradı.

"Kahrolsun İsrail" dediği için.

Olay sosyal medyada gündem oldu, çok tartışıldı. Özellikle İslamcı cenahta yavaş yavaş fark edilen şey, söz konusu sermaye olunca akan suların durması oldu. Tıpkı iktidarın lafa gelince Filistin yanlısı kesilip, işe gelince İsrail'le ticareti sürdürmesi, Azeri petrolünü İsrail'e ulaştırması, İsrail firmalarından silah parçaları alması gibi.

Ne boykot ne tepki: Türkiye-İsrail ticareti kaldığı yerden devam

Rize'de açılan Burger King şubesinin kurdelesini kesen AKP'li isimler, görmezden gelinir cinsten değil. AKP Rize İyidere Belediye Başkanı Saffet Mete, Rize Muradiye Belde Belediye Başkanı Musa Süreyya Balcı, Rize Salarha Belde Belediye Başkanı Hasan Kara, Eski ANAP vekil Ahmet Kabil, Rize Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Aziz Karaahmetoğlu, Rize Ticaret İl Müdür Osman Köseoğlu gibi isimler kamuoyunda öne çıkan isimler arasındaydı. 

Üstlelik bu durum münferit bir örnek de değil. Açılıştan sadece bir kaç gün sonra İsrail'de askerlere hediye paketi hazırladığı bilinen Carrefour'un Afyon'daki açılışını da AKP'li belediye başkanının yaptığı ortaya çıktı.

Boykot edilen markalar arasında yer alan Burger King, İsrail askerlerine gönderdiği kumanyalarla reklam yapmış ve gündem olmuştu. Türkiye'de de AKP'ye yakın isimler göstermelik boykotlar düzenleyip firmayı protesto etmişti. 

Savaşın ilk gün günlerinde İsrail'deki Burger King şubeleri, İsrail askerlerine dağıttıkları kumanyaları resmi sosyal medya hesaplarında duyurmuştu. (Not: Paylaşım, otomatik çeviriyle Türkçeleştirilmiştir.)

Protestocu vatandaşın zihninde de, dayak yiyene kadar bunlar vardı. 

'Kurdeleyi kestim ama yemeğinden yemedim'

Olay tepki çekince İyidere Belediye Başkanı Saffet Mete, firmanın işletmecisinin "eski bir arkadaşı" olduğunu, açılışa katıldığını, kurdele kestiğini ve yemekten yemediğini ifade etti. Saffet Mete, bir hamburger gömmeyerek Filistin'e olan desteğini göstermişti.

Karar gazetesine konuşan Mete, "Rize’de ve Türkiye’de binlerce Burger King var. Ben orada hiç yemek yemedim. Yeseydim İsrail’e destek vermiş olacaktım" dedi. 

Yaşanan olayın ardından birçok sosyal medya hesabından AKP'nin İsrail konusundaki samimiyetsizliği çeşitli biçimlerde ifade edildi. 

AKP'de çatlak sesler: 'İnsan durduğu tabelanın altına bir bakar'

Yaşanan olay AKP içinde de tartışmalara neden oldu. AKP Grup Başkanvekili Leyla Şahin Usta, "İnsan durduğu tabelanın altına bir bakar. 'Ben nerede duruyorum?' der" sözleriyle partidaşlarına tepki gösterdi.

Şahin açıklamasının devamında "Bizlerin hata yapma lüksü yok. Bunun farkındayız. Ama maalesef belediye başkanı, teşkilat mensubu bu tip hatalarda bulunuyorlar. Tabii ki partimizi bağlamaz" dedi. Yani AKP'li isimler tabelanın önünde durmasa, görüntü vermese yine bir sorun yok Leyla Şahin'e göre.

AKP'nin tüm Filistin politikası zevahiri, yani görüntüyü kurmak üzerine kurulu.

'Böyle mi Filistin'in yanında olacağız?'

Burger King açılışından bir saat önce şubenin önüne gelen Öğretim Görevlisi Dr. Kemal Sağlam, “Kahrolsun İsrail” sloganı atınca çok sayıda kişinin saldırısına uğradı, burnu kırıldı, kulak zarı patladı. Akademisyen yaptığı açıklamada "30 kişi saldırdı. Vali 'hepsini yakalatacağım' dedi. İki kişi yakalandı, ifadeleri alındı serbest bırakıldı. Böyle mi Filistin’in, öldürülen masum bebeklerin yanında olacağız" dedi. 

Yaşanan olaya islamcılar arasından da tepkiler geldi. Çeşitli hesaplardan "Bu ülkeyi Siyonist uşakları mı yönetiyor" denildi, sosyal medyadan yapılan yorumlarda birçok kişi AKP etrafında kümelenen "bir avuç zengin"e dikkat çekti.

İslamcı yazarlardan Hacı Kaya, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada "AK Partili bürokratlar ve onların çevresinde kümelenmiş bir avuç zengin züppe İsrailin kanlı sermayesiyle geçindikleri için ruhları ve karakterleri de tıpkı Yahudilere benzemiş! Tıpkı onlar gibi Müslümanlara öfke ve nefret kusuyor ve acımasızca şiddet gösteriyorlar…" ifadelerine yer verdi. 

Bu kişiler, şimdilik, bizzat iktidarın İsrail yanlısı politikalarına karşı çıkmak yerine, elinden en fazla "Burger King şubesi açmak" gelen "bir avuç kişi"ye tepki gösteriyor.

Şirket protestocuyu 'terörist' sanmış

Şirket sahiplerinin yaşanan olaydan sonra yaptıkları açıklamada "Protestocu Fransız marka bir arabayla geldi iş yerinin önüne. Bizi provoke etti. Kafasına sardığı bezle terörist gibi slogan attı" ifadelerine yer verdi. 

İslamcılara yakınlığıyla bilinen Mahfil gazetesinin sosyal medya haberinde yer alan bilgiye göre şirketin, protestocunun kafasında sarılı bez dediği şey ise Filistin direnişçilerinin taktığı kefiyeydi. Firmanın özrü kabahatinden büyük olarak yorumlanırken saldırıya uğrayan akademisyenin provokatör olarak adlandırılması dikkat çeken bir diğer ayrıntı oldu. 

Şirketin, protesto eden akademisyeni 'terörist' sanmasına sebep olan geleneksel Filistin kefiyesi. Nam-ı diğer puşi ya da puşu. Bu simge İsrail'de Filistinlilerin açık hedef olarak vurulmasında bir gerekçe olarak gösteriliyor. 

Açılışını yaptıkları şubeyi ertesi gün boykot ettiler

6 Ekim pazar günü yapılan açılışın ardından Filistin-İsrail savaşının başlangıcı sayılan 7 Ekim 2023 tarihinin yıldönümünde Rize'de Filistin'e destek yürüyüşü gerçekleşti. Burger King açılışında yer alan isimlerle Filistin'e destek yürüyüşünde yer alan isimler aynıydı. 

Burger King'in Rize'de açılışı yapılan şubesi için emniyet tarafından 24 saat koruma kararı çıktığı ifade edilirken, yürüyüş kortejinin firmanın yanı başından geçmesi tartışmaların devam etmesine neden oldu. Konya'dan yayın yapan KONTV'den gazeteci Ahmet Özer yaşanan bu olaya sosyal medya hesabından "Gazze’de müslüman kardeşlerimize zulmeden Yahudi Siyonistlerden ne farkları var?" diyerek tepki gösterdi.  

6 Ekim Burger King açılışına katılan AKP'li isimlerin ertesi gün katıldıkları Filistin'e destek yürüyüşünden bir kare.

AKP'li Rize Belediyesi'nden Burger Kingli su faturası

Ancak piyasaya paranın hükmettiği gerçeği, "bir avuç zengin züppe"nin "tabelanın altında ne işi olduğu" sorgulamasını tamamen boşa düşürüyor. 

İsrail yanlılığı, Türkiye'de sermayenin ve dolayısıyla kurumların içine sızmış durumda.

Rizeli yurttaşların kapısına bırakılan, Rize Belediyesi'nin gönderdiği su faturalarında Burger King reklamı yer alıyor. Konu Rize'de tepki çekiyor. Konuya dair açıklama yapan Rize Saadet Partisi Merkez İlçe Başkanı Mustafa Kalender yaşanan duruma tepki gösterdi ve bu yanlıştan acilen dönülmesi gerektiğini ifade etti.

AKP'li Rize Belediyesi şirketten aldığı reklamla kasasını doldururken, boykot kararı aldığı şirketin reklamını su faturasına işleyerek her eve ulaştırdı.

Kalender Rize'de yayın yapan Olay53 isimli haber sitesine yaptığı açıklamada "Rize Belediyesi de ülke çapında vatandaşlarımızın bireysel olarak aldıkları boykot kararına, tesislerinde İsrail'i destekleyen firmaların ürünlerini bulundurmayarak katılacaklarını açıklamıştı. Ne yazık ki bu açıklamaya rağmen hâlâ kesilen su faturalarında, doğrudan İsrail askerlerine gıda yardımında bulunan Burger King firmasının reklamı olduğu görüldü. İdareciler daha hassas ve bilinçli olmak mecburiyetindedir. Bu hatanın kasıtlı yapılmadığına inanıyor ve bir an önce bu hatadan dönülmesini bekliyoruz. Bu hassasiyet Filistin'de direnen kardeşlerimize bir saygı duruşudur" denildi. Rize Belediyesi'nden konuya dair bir açıklama gelmedi. 

İslamcılar arasında Filistin mücadelesinin aynı zamanda sermayeye karşı mücadele olduğunu kavramaya başlayanlar hâlâ azınlıkta. Nitekim, İsrail'e asıl desteği veren hükümet ve büyük şirketler, hâlâ islamcı kesimin eleştirilerinin esas muhatabı olmaktan uzak.