“Kod-29” olarak bilinen ve işçinin sözleşmesinin patron tarafından İş Kanunu’nun 25-II maddesinde yer alan “Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri” gerekçesi ile feshedilmesi anlamına gelen düzenleme, salgında patronların elinde büyük bir fırsata dönüştü.
DİSK-AR konuya ilişkin CİMER'e yazdığı yazıya verilen yanıttaki bilgileri paylaştı.
Buna göre 2020 yılında 176 bin 662 işçi Kod-29 nedeniyle işten çıkarıldı. 34 bin 145 kadın ve 142 bin 517 erkek işçi Kod-29 bahanesiyle işten çıkarıldı. Böylece Kod-29 ile işten çıkarılanların sayısı ayda ortalama 14 bin 772 ve günde ortalama 491 kişi oldu.
Kod 29 nedir?
Kod-29 ile işten çıkarılan işçiler kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı alamıyorlar. Ayrıca Kod-29’dan çıkarılan işçiler İşsizlik Sigortası Fonu’ndan işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor.
Birlik Sendikası Başkanı Zehra Güner Karaoğlu, Kod 29'un pandemi döneminde patronların yeni saldırılarından biri olduğunu belirterek bunun önümüzdeki döneme dair de bir fikir verdiğini ve örgütlenmekten başka bir yol olmadığını vurgulamıştı.
Karaoğlu, soL'a yaptığı açıklamada hem ilgili düzenlemeye ilişkin bilgi vermiş hem de verilmesi gereken mücadeleye işaret etmişti:
"İş Yasasının 25/2 maddesinden işten çıkarılırsanız, tazminat hakkı ve diğer tüm hak edişler ödenmeden işçilerin iş akitleri sona eriyor, işçiler işsizlik sigortasına da başvuramıyor. Bu madde, pandemiden önce de patronların elinde önemli bir maddeydi. Sendikalaştığı için ya da hakkını aradığı için işçiyi bu maddeden çıkarıyorlardı. Ama pandemi dönemi buna özel bir anlam daha yüklenmiş oldu. Bu dönemde Kod 29 ile işten çıkarılan işçiler devletin işçilere verdiği hiçbir haktan da yararlanamadı. İşten çıkarma yasağı, işçinin ücretsiz izine çıkarılarak nakdi ücret desteği almasını sağlıyordu. Nakdi destek, bugün günlük 47,70 lira. Bu çok düşük bir miktar da olsa, patronlar işçilerin bu hakkı dahi kullanmasını istemedi. İşçi düşmanları bunlar. İşçinin hiçbir hakkına tahammül edemiyorlar. Kod 29 ile işten çıkarılan işçiler, işsizlik maaşı almayacak, kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayacak.
'Örgütlenmekten başka yol yok'
İşçilerin Kod 29’u kaldırmak için dava açtıklarını biliyoruz. 1 yıldır hastalık ve açlık arasında tercihe zorlanan işçilerin üzerindeki Kod 29 baskısı ve diğer gelişmeler, önümüzdeki dönem patronların ve hükümetin çalışma yaşamına patronlar lehine daha fazla müdahalesinin geleceğini anlatıyor. Örgütlenmekten ve mücadele etmekten başka bir seçeneği yok işçilerin emekçilerin."
PE gündeme getirdi: Astım hastası akademisyen Kod 29'la işten çıkarılmıştı
Patronlar Kod 29 kapsamında türlü hukuksuzluklara imza atarken, bu adımlara karşı mücadele sürüyor.
İstinye Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu’nda Öğretim Görevlisi olarak çalışan astım hastası Gülçiçek Dere Kod 29’la işten çıkarılmıştı.
Patronların Ensesindeyiz Ağı’na ulaşan akademisyen, üniversitede çalıştığı dönemde Covid-19 testinin pozitif çıktığını, kendisinin astım hastası olduğunu ve hastaneden rapor aldığını belirtmiş, aldığı hekim raporlarını üniversiteye iletmesine rağmen uzaktan çalışma talebinin kabul edilmediğini ve Kod 29 ile işten çıkarıldığını dile getirmişti.
Konunun yargıya taşınacağı belirtilirken, benzer birçok adıma karşı yargı süreci ve eylemler devam ediyor.
Çorum Ekmekçioğulları fabrikasında Kod 29'la işten çıkarılan işçiler, haklıklarını İŞKUR tarafından tescilletmiş, uygulamanın hukuksuz olduğunu göstermişti.
Yine Migros ve Güven Boya işçilerinin de aralarında bulunduğu çok sayıda işçi, Kod 29 saldırısına karşı mücadelesini sürdürüyor.
