Hakan Fidan, "Suriyeli muhalifler" için "Bu arkadaşlar birçok konuda Türkiye'nin ulusal çıkarlarına fevkalade büyük hizmet eden adımlar atıyor, bu da tabi konuşulacaklar arasında" dedi.
Haber Merkezi
AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Suriye ile ilişkilerin başlaması için yol haritasının hazırlanması konusunda Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ı görevlendirdiğini açıklamıştı.
Fidan bugün İstanbul’da Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan ile düzenlediği ortak basın toplantısında konuştu, Suriye ile diyalog sürecine ilişkin soruyu yanıtladı.
Erdoğan’ın Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’a yaptığı davetin “zayıflık” ya da “çaresizlik” gibi algılanmasına karşı çıkan Fidan, “Zamanın ruhu bizi barışı aramaya, istikrarı aramaya zorluyor” dedi, “Biz bu arayışın peşindeyiz, başka türlü anlaşılmasın” ifadelerini kullandı.
“Suriyeli muhalifler” diye nitelediği cihatçı çetelerin kaçakçılıkla, organize suçla mücadele ettiğini öne süren ve Türkiye’ye daha fazla mülteci gelmesini engellediğini savunan Fidan, bu unsurların Suriye hükümetiyle nasıl bir diyalog kuracaklarına kendilerinin karar vereceğini, Ankara’nın burada “yapıcı bir rol” oynayabileceğini söyledi. Fidan “Onları yarı yolda bırakmamız gibi bir şey sözkonusu değil” ifadesini de kullandı.
Fidan Türkiye’deki Suriyelilerin zorla geri gönderilmesinin de sözkonusu olmayacağını belirtti.
Erdoğan'ın Esad'a çağrısı: 'Çaresizlik ya da zayıflık değil'
Dolmabahçe Cumhurbaşkanlığı Çalışma Ofisi'nde yapılan ortak basın toplantısında Fidan, Erdoğan’ın Esad’ı Türkiye'ye davet edebilecekleri yönündeki açıklamasına ve sürecin nasıl yürütüleceğine ilişkin soruya yanıt verdi.
“Suriye uzun yıllardır kanayan bir yara” diyen Fidan “Bu yarayı kapatmak için en zorlu dönemimizde bile, ki Cumhurbaşkanımızın siyaset vizyonunda bu hep vardır, mücadele anlarında bile diyalog kapısını ama dolaylı ama direkt hep açık tutar. 20 yıldır bu konularda yanında çalışan birisi olarak sayısız kereler bu konular içerisinde görev aldım ve bunun son derece faydalar sağladığını da ülkeye stratejik menfaatler getirdiğini de gördük” ifadelerini kullandı.
Suriye ile Rusya ve İran’ın aracılık yaptığı çeşitli düzeylerde görüşmelerin gerçekleştiğini ancak son bir yıldır bu görüşmelerde “çok fazla bir hareketlilik olmadığını” kaydeden Fidan "Tabii bölge artık barış ve istikrarı arayan bir iklime gelmiş durumda. Zamanın ruhu bizi barışı aramaya, istikrarı aramaya zorluyor” dedi.
Fidan “Dolayısıyla Cumhurbaşkanımız burada liderlik vizyonunu kullanarak en üst düzeyden bir barış çağrısında bulunmuştur. Bu son derece kıymetli bir çağrıdır. Umarım bunun değerini anlarlar. Bu herhangi bir çaresizliğin, herhangi bir zayıflığın durduğu yer değildir. Kendisini tanıyanlar bilir, hiçbir mücadeleden, hiçbir kavgadan kaçmaz, tersine, bütün sorunların üstesine de büyük bir dirençle gider” diye konuştu.
Erdoğan’ın “bir barış vizyonunun yansıması olarak” çağrıda bulunduğunu öne süren Fidan “Bu çağrı önemli bir çağrı, bizim tavsiyemiz bu çağrının dikkate alınması” dedi.
Suriye’de şu anda çok karmaşık bir tablo olduğunu söyleyen Fidan şu ifadeleri kullandı:
“Bu tablonun konuşulmaya başlanması ve sorunların tartışılması için bile ciddi bir zamana ihtiyacımız var. Alanda Ruslar, İranlılar, milisler, muhaliflerin kontrolünde olan yerler, rejimin kontrolünde olan yerler var, PKK işgalinde olan yerler var, zaman zaman DEAŞ’ın tekrar ortaya çıkması var, kaçakçılar var, İsrail’in saldırıları var. Halkın çeşitli yerlerde güneyde rahatsızlık gösterip tekrar ortaya çıkması var, İran’la Amerika arasında zaman zaman yenileşen kavgalar var.”
'Suriye'nin siyasi bağımsızlığı ve toprak bütünlüğü desteklediğimiz konular'
Fidan “Bizim kafamız bu konuda net. Türkiye olarak önceliklerimiz net. Sadece kendimizi düşünmüyoruz bu konuda. Suriye'nin ihtiyaçları neler? Başta siyasi bağımsızlığı, toprak bütünlüğü, bu konular fevkalade önemli, desteklediğimiz konular. 2254 sayılı BMGK kararının ortaya koyduğu prensipler çerçevesinde bir ulusal diyalog mekanizmasının geliştirilmesi ve uluslararası toplum tarafından desteklenen bir çözüme gidilmesi de fevkalade önemli” dedi.
'Suriye muhalifleriyle ilgili durduğumuz yeri değiştirmiyoruz'
Fidan’ın Suriye’deki “muhalifler”le ilgili sözleri de dikkat çekti. Bu unsurların Suriye hükümetiyle nasıl bir diyalog içine gireceklerinin onların “kendi özgür kararları” olduğunu kaydeden Fidan, Ankara’nın bu konuda “yapıcı bir rol oynayabileceğini” belirtirken, “onları yarı yolda bırakmamız gibi bir şey sözkonusu değil” de dedi.
Fidan şöyle konuştu:
“Suriye muhalifleriyle ilgili durduğumuz yeri değiştirmiyoruz. Suriyeli muhaliflerin kendi özgür kararı, kendi özgür tercihi esastır rejimle olan ilişkilerinde. Bizim durduğumuz yer ise onların bizim DEAŞ ile yaptığımız mücadelede, PKK ile yaptığımız mücadelede, Afrin'de, Resulayn'da omuz omuza bunlarla biz yıllardır savaştık, teröre karşı, işgalcilere karşı. Çok şehitler verildi. Bizim, vefalı ve büyük bir ülke olarak bu fedakarlığı unutmamız mümkün değil.
Ama uluslararası hukuk çerçevesinde Suriye muhalefeti Suriye rejimiyle ne türden bir diyalog içerisinde olacak, bu onların kararıdır. Biz ancak burada bir yapıcı rol oynayabiliriz. Ama bizim bu fedarlıkları unutmamız, onları yarı yolda bırakmamız gibi bir şey sözkonusu değil.
Ayrıca bu kardeşlerimiz kontrol ettikleri bölgelerde daha fazla Türkiye'ye mülteci gelmesini engelliyorlar. Kaçakçılık konusunu, organize suç konusunu bizlerle iş birliği yaparak engelliyorlar. Ayda bir istihbarat teşkilatımızla, güvenlik kuvvetleriyle iş birliği yaparak bir DEAŞ hücresi yakalanıyor, bir çeteci hücresi yakalanıyor. Bu arkadaşlar birçok konuda, sınırımızda, sınırımızın öbür tarafında gerçekten Türkiye'nin ulusal çıkarlarına fevkalade büyük hizmet eden adımlar atıyorlar. Bu da tabii konuşulacak konular arasında.”
'Kimseyi buradan zorla gönderecek durumda değiliz'
Hükümetin mülteci politikasında bir değişiklik olmadığını ve Suriyelilerin zorla geri gönderilmeyeceğini belirten Fidan şu ifadeleri kullandı:
“Diğer bir konu, içerideki mülteci kardeşlerimizle alakalı. Hiçbir zaman için hükümet politikamız değişmemiştir, Cumhurbaşkanımızın görüşü hâlâ aynıdır, iradesi aynıdır. Gönüllü olmadığı sürece biz kimseyi buradan zorla gönderecek durumda değiliz. Bu konuda ortaya atılan provokatif iddiaların da hiçbir geçerliliği yoktur.”
Suudi Arabistan da 'yapıcı rol' oynayacak
Hakan Fidan, Suriye ile görüşmelerde İran ve Rusya’nın yanısıra Suudi Arabistan’ın da yapıcı rol oynaması konusunda mutabakata vardıklarını duyurdu.
Fidan şöyle konuştu:
“Önümüzdeki süreçte biz barışı ve diyaloğu aramaya devam edeceğiz. Sorunları diyalog ile çözmeye devam edeceğiz, başka yerlerde yaptığımız gibi. Ama bu şu demek değildir. Yani Türkiye imkanları, duruşu, gücü yüksek olan bir ülkedir. Her türlü aracı her türlü zamanda gerektiği yerde kullanma iradesine ve stratejik aklına sahibiz. Ama şu andaki stratejik irademiz barışı ve diyaloğu zorlayarak konuları çözme yolunda. Burada Rusya ve İran’ın yapıcı rol oynamasını bekliyoruz, o türden teklifleri var. Aynı zamanda Suudi Arabistanlı kardeşlerimizle de bu konuyu konuştuk. Onların da Suriye rejimiyle başlattıkları ilişkiye dayanarak yapıcı bir rol oynayacakları yönünde bir mutabakatımız oldu. Ama tekrar ediyorum, biz bu arayışın peşindeyiz, bu başka türlü anlaşılmasın.”
Suriye: Normalleşme için 2011 öncesine dönülmeli
Konuya ilişkin Suriye Dışişleri Bakanlığı’ndan dün yapılan açıklamada Türkiye ile ilişkilerin normalleşmesi için bu konudaki her türlü girişimin açık temeller üzerine inşa edilmesi gerektiği belirtilmişti.
Açıklamada “Bu temellerin başında yasadışı olarak bulunan güçlerin Suriye topraklarından çekilmesi ve sadece Suriye’nin değil, Türkiye’nin güvenliğini de tehdit eden terör örgütleriyle mücadele gelmektedir’’ denilmişti.
Suriye-Türkiye ilişkilerinin düzeltilmesi için samimi çaba gösteren ülkelere teşekkür edilen açıklamada iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesinin 2011 öncesindeki duruma geri dönülmesine bağlı olduğu vurgulanmıştı.
Erdoğan'dan Esad'a görüşme çağrısı
AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Liderler Zirvesi’nde düzenlediği basın toplantısında Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'a iki hafta önce "Ya ülkeme gel veya üçüncü bir ülkede bu görüşmeyi yapalım" çağrısında bulunduğunu söylemiş, "Bu konuyla ilgili olarak da Dışişleri Bakanımı görevlendirdim. O da muhataplarıyla görüşmek suretiyle inşallah bu dargınlığı, kırgınlığı aşmak suretiyle yeni bir süreci başlatalım istiyoruz" demişti. Erdoğan ABD dönüşü uçakta yaptığı açıklamada da Suriye ile normalleşme için yol haritasının hazırlanmasında Fidan'ı görevlendirdiğini kaydetmişti.
