Menderes Kış, Fettah Tamince’nin sahibi olduğu Sembol İnşaat’ın, Kazakistan’ın Türkistan şehrinde yapımını üstlendiği Karavansaray projesinde çalışırken güvenlik önlemi alınmayan iskeleden düşmesi sonucunda iki ayağı kırılan bir inşaat işçisi. Fakat Menderes Kış’ın hayatını karartan yalnızca geçirdiği iş kazası değil.
Kış, Türkiye’den Kazakistan’a “resmi işlemlerin Kazakistan’da yapılacağı” bahanesiyle turist vizesi ile götürülüyor ve daha sonra diğer işçilerle beraber onun da pasaportuna el koyuluyor ve kaçak çalışmak zorunda kalıyorlar. Kaçak çalıştırıldıklarını anlayıp geri dönmeye çalıştıklarındaysa “Biz sizin üç aylık sigortanızı yaptık, çalışma izninizi aldık. Geri dönmek istiyorsanız 6 bin TL uçak bileti masrafını ödemek zorundasınız” yanıtını alıyorlar. 25 Aralık 2020 tarihinde iskeleden düşmesi sonucu götürüldüğü hastanede durumunun kayıtlara iş kazası olarak geçirilmemesi sonrası ise kendilerine söylenenlerin yalan olduğunu anlıyor. Çektiği acılar ve hak mücadelesi ise asıl bu tarihten sonra başlıyor.
Menderes Kış, Patronların Ensesindeyiz (PE) İnşaat İşçileri Dayanışma Ağıyla temasa geçerek yaşadıklarını anlattı:
Merhaba, öncelikle geçmiş olsun. Bize biraz kendinizden ve işe nasıl başladığınızdan bahseder misiniz?
Merhaba, teşekkür ederim. Ben Menderes Kış, Sembol İnşaat’ın projesinde çalışmak için Kazakistan’ın Türkistan şehrine götürdüğü işçilerden biriyim. Çalıştığım firma Baran İlkhanı’nın patronu olduğu Teka İnşaat. Bizleri burada organize edip Kazakistan’a götüren ise Seyhan İnşaat. Sembol İnşaat, projesi için yurtdışına götürdükleri insanları, yani bizleri kendi taşeronları aracılığıyla vizelerimizi ve sağlık sigortamızı yapacakları, çalışma iznimizi alacakları sözüyle kandırarak 14 Ekim 2020’de Kazakistan’a götürdü.
'Pasaportlarımıza el koyuldu'
Kazakistan’a gittikten sonra neler yaşadınız?
Türkiye’deyken pasaportlarımızı taşeron firmalar olan Seyhan ile Teka İnşaat aldılar. Kazakistan’a indiğimizde Sembol İnşaat’ın yöneticileri kaldılar havaalanında. Kazakistan’a gittikten sonra resmi işlemlerimizin yapılacağı söylenerek pasaportumuza el koyuldu. Daha sonra dönene kadar da vermediler. Resmiyeti olmayan bir prosedür ile kayıtdışı çalıştırılmak zorunda bırakıldım bu süre içinde. Çalıştırdıkları işçilerin herhangi bir iş kazası yaşaması durumunda rapor, tutanak vermiyorlardı ve bir çok açıdan tehditlere maruz bırakıldık.
'Katlanmak zorundasın'
Beni Türkiye’ye geri göndermenizi istiyorum biz bu şartlarda anlaşmamıştık sigorta, oturma izni, çalışma iznimiz yok dediğimizde "Buranın şartları böyle, sistemi böyle, katlanmak zorundasın. Biz sizin üç aylık sigortanızı yaptık, çalışma izninizi aldık. Geri dönmek istiyorsanız 6 bin TL uçak bileti masrafını ödemek zorundasınız. Biletinizi alın ofise getirin pasaportunuzu öyle veririz" cevabını aldık. Bilet ücretleri çok pahalı olduğu için kimse geri dönemedi.
Geçirdiğiniz kaza nasıl meydana geldi?
25 Aralık 2020 tarihinde iş güvenliği kriterlerine uygun olmayan iskelede çalışırken düşerek iki ayağım kırıldı. Beni Türk-Kazak Eğitim Hastanesi’ne götürdüler. İlk müdahaleyi orada yaptılar ve iki ayağımı da alçıya aldılar. Ben davacı olmak istediğimde apar topar hastanenin arka kapısından çıkardılar. Fettah Tamince’nin kuzeni Cengiz Tamince (Karavansaray projesinin genel müdürü) yanıma geldi, “Biz seni hiçbir şekilde mağdur etmeyeceğiz” dedi. Ben Türkiye’ye dönmek istediğimi söyledim.
Türkiye’ye ne zaman döndünüz? Döndükten sonra neler yaşadınız?
Kazadan 5 gün sonra, yanımda üç refakatçiyle Türkiye’ye gönderildim. Geldiğimde, beni oraya gönderen yetkili kişi Teka İnşaat’ın Yönetim Kurulu Başkanı Baran İlkhanı ve Seyhan İnşaat yöneticilerinden Burhan Seyhan beni İstanbul’da karşılayıp tedavi başlatacaklarını söylediler. Devlet hastanesine gitmek istediğimde "oranın koşulları kötü" diyerek götürmediler, İstanbul Zeytinburnu Özel Avrasya Hastanesi’ne götürdüler ve kayıtlara iş kazası olarak yazılmasının önüne geçtiler. Ameliyat olmam gerektiğini ve ameliyattan 2 gün önce hastaneye yatmam gerektiğini, bununla beraber davacı olmamamı, zaten olsam da bir şey elde edemeyeceğimi, beni hiçbir şekilde mağdur etmeyeceklerini söylediler. Ameliyat gününe kadar memleketimde kalmam gerektiğini söylediler.
'Madem dava açtın git mahkemeden al alabilirsen paranı'
Ameliyat olabildiniz mi?
Sonraki günlerde kimseye ulaşamadım. Aradığımda telefonumu açmadılar. Ameliyat olamadım. Ameliyat için 40-45 bin TL bulmam gerekiyor. SGK’ye şikâyet dilekçemi verdim. Bir de suç duyurusunda bulundum. Ayrıca çalışmış olduğum zamandan kalan paramı da vermeyerek ‘madem dava açtın o zaman git mahkemeden al alabilirsen paranı’ dediler” İçeride kalan 1225 dolar paramı da böyle vermediler. SGK’den gelecek olumlu ya da olumsuz bir cevap bekliyorum.
Şirket yetkilileri daha sonra sizinle iletişime geçtiler mi?
Evet, uzlaşmaya çalıştılar. Yüzde yirmi kalıcı hasar raporu aldım adli tıptan ve bu raporu da karşı taraf istedi benden. Hakkımı vereceklerini söylediler ve raporu getirdiğimde 15 bin TL teklifte bulundular bana, ben de kabul etmedim.
'Gerektiğinde bütün mahkemeleri satın alacaklarını söylediler'
Evime çok adam gönderdiler. Teka İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Baran İlkhanı’dan çok tehdit aldım. İstanbul Şile’deki Eski Dalaman Otelini 50 yıllığına kiraladığını ve orada AKP’li bakanların toplantılar yaptığını, gerektiğinde bütün mahkemeleri satın alacağını söylediler. Bu söylediklerimi şahitlerimle ispatlayabilirim. Yüz yüze konuştuğumuzda başka tehditler de aldım. Bana şahitlik yapacak olanlar da tehdit edildi.
Son olarak söylemek istediğiniz bir şey var mı?
Ben Ağrı Tutak’da ikâmet ediyorum. Çalışamıyorum, beş çocuğum var. Sağlığıma kavuşmak ve hakkım olanı almak istiyorum. Maaşı az da olsa kendimi ayakta tutabileceğim bir işe ihtiyacım var.
Patronların Ensesindeyiz Ağı’na aşağıdaki e-posta ve sosyal medya hesapları üzerinden ya da 0541 940 0514 numaralı telefondan ulaşılabilir:
Facebook: https://www.facebook.com/
Twitter: https://twitter.com/
E-posta: iletisim@
