AKP döneminde kurulan vakıfların sermaye ile olan ilişkilerine önemli bir örnek teşkil eden Maarif Vakfı'na her yıl milyarlarca liralık kaynak aktarılıyor. 

Bu yıl da AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile Türkiye Maarif Vakfı'na Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) bütçesinden 6 milyar 774 milyon 954 bin TL'ye kadar kaynak aktarılmasına karar verildi.

"Türkiye Maarif Vakfına Kaynak Aktarılması Hakkında Karar", Resmi Gazete'de yayımlandı.

Kararda, vakfın "eğitim faaliyetleri yürütmek amacıyla kurulduğu" söylendi. Kararın yürütmesinden Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin'in sorumlu olacağı belirtildi.

Vakfa geçen yıl da 5 milyar 702 milyon TL'ye kadar kaynak aktarılmıştı.

Ne zaman kuruldu, ne yapıyor?

Türkiye Maarif Vakfı, 2016 yılının Haziran ayında 6721 sayılı yasayla kuruldu. Vakfın kurucuları eski AKP milletvekili ya da adayları. Vakıf, Gülen Cemaati'nin darbe girişiminden hemen önce kuruluyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Şubat 2020’de şöyle bir cümle kuruyor:

“Bu okullar milletimizin gasp edilmiş mallarıdır ve Maarif Vakfımıza devredilmesi için diplomatik mücadelemizi sürdüreceğiz.”

Ancak vakıf yalnızca Gülen okullarını devralmakla kalmıyor.

Vakıf başkanı Prof. Dr. Birol Akgün'ün anlattıklarına göre, kurum 52 ülkede 460 eğitim kurumuna sahip. Bunların 437'si okul öncesi, ilk ve ortaöğretim seviyesinde örgün eğitim veren okullardan oluşuyor. Akgün, vakfın amacını "Türkiye adına yurtdışında örgün ve yaygın eğitim faaliyetleri gerçekleştirmek ve Türkiye ile diğer ülkelerin halkları arasında sosyal ve kültürel alanda insani bağları geliştirmek" diye anlatıyor.

Şirket kurup, satın alabiliyorlar

Binlerce çalışanı olan kuruluşun varlıklarının tutarı tam olarak bilinemiyor. Emekli Sayıştay denetçisi ve soL yazarı Kadir Sev yaklaşık 2 yıl önce ilgili yazısında vakıf hakkında Türkiye Cumhuriyeti yasalarının uygulanmadığını anlatmıştı.

Vakfın Merkezi İstanbul. Mütevellisinde üst düzey bürokratlar, akademisyenler var. Denetçilerini de onlar seçiyor. Vergi, resim, harç gibi yükümlülüklerden bağışık tutuluyorlar. Bağış yapanlara vergi matrahından indirme hakkı tanınıyor, daha az vergi ödüyorlar.

Yurtdışında okul öncesinden üniversiteye değin her türlü eğitim faaliyetiyle görevlendirilen vakıf, yurt, sosyal tesis işletiyor; iktisadi işletme ve sermaye şirketi kurabiliyor, satın alabiliyor, ortak olabiliyor.

Herhangi bir vakfın aksine devletin himayesindeler

Türk Medeni Yasası'na göre kurulan vakıflar, özel hukuk kişisi sayılıyor. Vakıflar Genel Müdürlüğü, amaca uygunluk ve harcamaları yönünden denetliyor. Devletle başka ilişkisi yok.

Maarif Vakfı ise öyle değil; söz konusu yasaya göre kurulmuş olmakla birlikte devletin himayesinde olmanın keyfini sürüyor. Eski Milli Eğitim Bakanı konuşmalarında “onlar yurtdışındaki elimiz kolumuz Türkiye’nin eğitim alanındaki bayrak taşıyıcısı, küresel markası olarak konumlandırıyoruz” diyor ve hiçbir desteği, yardımı esirgemeyeceklerini vurguluyor.

AKP'nin ayrıcalıklı vakıflarına kaynak yağıyor: Türkiye Maarif Vakfı nedir?