Deprem plansızlığı hatırlattı: 'Çok şey yapılabilirdi'

Plansızlığın kentleri depreme dayanıksız hale getirdiğini belirten İMO 2. Başkanı Nusret Suna, 2 bin inşaat mühendisinin sahaya inmeye hazır olduğunu açıkladı.

EMRE ALIM

Güneydoğu’da meydana gelen 7,7 ve 7,6’lık depremler yapıların beklenen sarsıntılara ne kadar dayanıklı olduğu sorusunu bir kez daha gündeme getirdi.

Depremin merkez üssü Kahramanmaraş’ta, 2015 yılında hazırlanan bir projeksiyona göre başta kamu binaları olmak üzere birçok yapının 5 şiddetindeki bir depreme dahi dayanamayacağı tahmin ediliyordu. Depremin gerçekleşeceği bölgenin ve yapı stokundaki durumun önceden bilindiğini hatırlatan TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası 2. Başkanı Nusret Suna soL’a yaptığı açıklamada sağlıksız yapıların yasal hale getirildiğine dikkat çekti:

“2011 senesinden bu yana kentsel dönüşüm için birtakım uğraşlar veriliyor ama gerçek anlamda kentsel dönüşümler yapılamadı. 12 sene geçti, çok şey yapılabilirdi. Dönemin çevre ve şehircilik bakanı 2018’de imar affını çıkarırken Türkiye’deki yapı stokunun yüzde 60’ının kaçak, ruhsatsız, iskânsız olduğunu söylemişti. Bunlar deprem güvenliği olmayan yapılar. Bunun üstüne bir de imar affı çıktı. Bu sağlıksız yapıları yasal hale getiriyoruz.”

'İstanbul bile 15 yılda depreme dayanıklı hale getirilir'

Yapı stokunun güçlendirilmesinin planlama ile mümkün olabileceğinin altını çizen Suna, İstanbul ölçeğindeki bir kentin dahi 15 yılda depreme karşı dayanıklı hale getirilebileceğini söyledi.

“Kentsel dönüşümü yalnız yerel yönetimler yapamaz, tek başına merkezi yönetim de yapamaz. Burada merkezi yönetim, yerel yönetim ve hak sahipleri birlikte çalışmalı. Ama bir kısır çekişme var. İstanbul’da 2019 yılında Silivri açıklarında meydana gelen depremin ertesi günü merkezi yönetimin bir kuruluşu olan AFAD İstanbul’da bir toplantı yaptı ama yerel yöneticileri çağırmadı. O binalardan sorumlu olanlar yerel yöneticilerimiz, kayıtlar onların elinde. Ertesi gün yerel yönetimin parçası olan AKOM bir toplantı yapıyor ama bu defa merkez idaredekiler katılmıyor. Böyle bir şey olamaz. Birlikte çalışma, planlama ile yapılabilir. Elinizde istediğiniz kadar para olsa da bu binalar bir yıl içerisinde düzelemezdi. Bu bir süreçtir. 1999 depreminden sonra planlayarak, bütçemizi ayarlayarak bu işleri yapsaydık bu kadar sıkıntı çekmezdik. Benzer bir depremin beklendiği İstanbul’un dahi 15 yıl içerisinde depreme dayanıklı hale getirilebileceğini söylüyoruz. Bir ucundan başlayıp yapılması lazım.”

'2 bin inşaat mühendisi sahaya gitmek için başvurdu'

6 milyondan fazla yurttaşın etkilendiği depremde arama kurtarma çalışmalarının ardından hasar tespit çalışmaları başlayacak. Soğuk havada bekleyişini sürdürenler hasar durumuna göre evlerine dönebilecek. Yıkımla sonuçlanan son iki depremde sahada yer alma talepleri karşılanmayan İnşaat Mühendisleri Odası hasar tespit çalışmalarına destek vermek için bir kez daha başvuruda bulundu. Nusret Suna saatler içerisinde 2 binden fazla inşaat mühendisinin çalışmalara gönüllü olarak katılmak üzere İMO’ya müracaat ettiğini aktardı.

“İnşaat mühendislerinin hasar tespit çalışmalarının tam ortasında olması gerekirdi. 2020’de İzmir’deki depremde ilgili makamlar hasar tespit konusunda eğitim almış meslektaşlarımızı sahada kabul etmediler. Aynı şekilde 3 ay önceki Düzce depreminde kabul etmediler. Meslek odaları üyeleri böyle durumlar için hazırlar. Tekrar müracaatlarımız yapıldı. Bizler meslektaşlarımıza haber verdik. Sabahtan bu yana 2000’e yakın meslektaşımız sahaya gitmek, hasar tespit çalışmalarında yer almak için başvuruda bulundu. İlgili kurumlarla görüşme içerisindeyiz.”