Türkiye genelinde Nisan ayında hava sıcaklığının sıfır derecenin altına düştüğü ve kar yağışının meydana geldiği 36 ilde zirai dondan pek çok tarım ürünü etkilendi. 

Düzce'nin yüksek kesimlerinde fındık başta olmak üzere yaban mersini, frambuaz ve frenk üzümü gibi meyveler zirai dondan etkilendi. Yığılca ve Kaynaşlı ilçeleri başta olmak üzere bölgedeki fındık ağaçlarının zirai dondan etkilendiği tespit edildi.

Manisa'da filiz vermeye başlayan üzüm bağları ve bazı tarım alanlarında zarar oluştu. Başta Saruhanlı, Turgutlu, Salihli, Alaşehir olmak üzere pek çok ilçeden gelen bildirimler üzerine Manisa İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ekipleri, arazide hasar tespit çalışmalarına çıktı, üzüm bağları ve tarım alanlarında inceleme yaptı.

Malatya Valisi Seddar Yavuz, kentte başta kayısı olmak üzere tarımsal üretimde zararın oluştuğunu bildirdi.

Ülkenin önemli elma üretim merkezlerinden Kayseri'de çiftçiler, ürünlerini zirai dona karşı ağaçların üzerinde oluşturulan buz tabakasıyla, "Spring Su Uygulaması" adı verilen yöntemle meyve gözlerini korumaya çalıştı. 

Konya'da ise Akşehir ilçesindeki kiraz ağaçlarında büyük zarar oluştu.

Sivas Valiliği, il genelinde zirai don nedeniyle meyvecilik yapılan ilçelerde zararlar meydana geldiğini bildirdi.

Samsun'un Bafra ilçesinde çiçek açan meyve ağaçları ile çilek bahçeleri zarar gördü.

Adıyaman'da da Trabzon hurması, badem, ceviz, kiraz ve üzüm başta olmak üzere birçok tarım ürünü zirai dondan etkilendi.

Bakan'dan açıklama: Gıda arzını olumsuz yönde etkileyecek risk yok

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, "Başta hububat, baklagiller ve yağlı tohumlar olmak üzere stratejik öneme sahip tarım ürünlerinde yurt içi gıda arzını olumsuz yönde etkileyecek bir risk bulunmuyor" açıklamasını yaptı.

Bakanlıktan yapılan Yumaklı imzalı yazılı açıklamada şunlar kaydedildi:

"Olumsuz hava koşulları sonrası bazı bölgelerde yaşanan zirai don olayı ile ilgili bütün ekipler sahada gerekli çalışmaları yürütüyor ve hasar tespit çalışmalarına başladı. Özellikle geçtiğimiz cuma gecesi eksi 15'lere kadar sıcaklık düştü. Çoğu hasarın da en çok gerçekleştiği dönem bu gece oldu.

Henüz hasar tespit çalışmaları devam ederken 'ülkemizdeki bütün tarımsal faaliyetin bundan olumsuz etkilendiği, gıda arz güvenliği açısından büyük bir felaketle karşı karşıya olduğumuz ve yurt dışına bağımlı olunacağı' gibi yorumlara rastladık. Bunların kesinlikle iyi niyetli yorumlar olmadığını belirtmek istiyorum. Başta hububat, baklagiller ve yağlı tohumlar olmak üzere stratejik öneme sahip tarım ürünlerinde yurt içi gıda arzını olumsuz yönde etkileyecek bir risk bulunmuyor ancak eksi 15 dereceye kadar düşen sıcaklıklar sonucu oluşan don olayı, ülkemizin belli bölgelerinde meyve çeşitlerini maalesef etkilemiştir."

'Kayısı, üzüm, elma, şeftali ve nektarin gibi bazı meyve gruplarında hasar meydana geldi'

İlk tespitlere ve saha gözlemlerine göre kayısı, üzüm, elma, şeftali ve nektarin gibi bazı meyve gruplarında farklı derecelerde hasar meydana geldiğini kaydeden Yumaklı, "206 çeşit tarım ürünü üretimiyle dünyada bu anlamda nadir örneklerden biri olan Türkiye'nin, son yaşanan don olayı sonrasında stratejik ürünlerle ilgili gıda arz güvenliğine ilişkin herhangi bir problem olmadığını belirtmek istiyorum" ifadesini kullandı.

Yumaklı, meyve grubundaki hasarın boyutunun da halihazırda süren çalışmalar sonucu ortaya çıkacağını belirtti.

TARSİM: Son yılların en büyük zirai don olaylarından biri yaşandı

Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM), Türkiye genelinde 9-13 Nisan arasında hava sıcaklıklarındaki ani düşüşler nedeniyle son yılların en büyük zirai don olaylarından birinin yaşandığı ve bu durumun, geniş bir alanı etkilediği aktarıldı.

Gereken önlemlerin alındığı öne sürülen açıklamada, "Yurt genelindeki sigortalı üreticilerimizin hasar gören ürünleri için hasar tespit çalışmalarına başlandı. Bu çalışmaların, bölgenin şartlarına bağlı olarak en kısa süre içinde tamamlanması planlanıyor. Bu süreçte üreticilerimizin, ekspertiz çalışmalarıyla ilgili endişeye mahal vermemeleri ve müsterih olmaları önem taşıyor" ifadeleri kullanıldı.

Ürünleri hasar gören üreticilerin TARSİM'e ulaşması istendi.

'Zarar karşılansın'

DEM Parti İzmir Milletvekili İbrahim Akın, zirai dondan etkilenen çiftçilerin zararlarının devlet tarafından karşılanmasını istedi.

Akın, partisinin Van Milletvekili Sinan Çiftyürek ile Meclis'te düzenlediği basın toplantısında, yurt genelinde Nisan ayındaki kar yağışı ve soğuk havanın etkisiyle yaşanan zirai don olayını birçok tarım ürününü etkileyen "felaket" olarak nitelendirdi.

Zirai donun gıda güvenliğini, ihracatı, ithalatı ve yaşam maliyetlerini olumsuz etkileyeceğini söyleyen Akın, "Çiftçilerimize acil destek istiyoruz. Devlet, acilen bir felaket olarak değerlendirmeli ve herkesin zararını karşılamalı" dedi.

'Ortaya çıkacak olumsuz tabloda tüketici yanacak'

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer de, "Ürün ve gıda arzında da önemli sorunlar oluşacaktır. Elma, şeftali, kayısı, armut, kiraz, fındık, üzüm, erik, dut gibi Nisan ayında uyanan ürünler büyük zarar görmüştür. Niğde’nin Bolkar Dağları eteklerindeki köylerde yetişen ünlü kiraz ve elma, başta sert çekirdekli meyve ürünleri olmak üzere, büyük hasar aldı. Yılbaşında da narenciye bahçelerinde, özellikle limon, dondan etkilenmişti. Bahçe ürünlerindeki kayıp üretici ve çiftçinin canını yaktı. Acil destek şart. Cumhurbaşkanı doğrudan destek talimatı vermelidir. Sorun doğru yönetilmezse gıda arz açığı olağanlaşacaktır" diye konuştu.

Gürer, yaşanan don felaketi sonrası ürünlerde fiyat artışlarının da oluşacağına dikkat çekti. "Özellikle sebze ve meyvede ciddi fiyat artışları beklenmektedir. Gıda enflasyonu, yaşanan don felaketi ile önemli artışa erecektir. Üretici, çiftçi, ürün dondu. Ani hava değişimi ile ortaya çıkacak olumsuz tabloda tüketici yanacak" ifadelerini kullandı.

'Ürün fiyatlarını iç piyasada yükseltecek'

BirGün'e konuşan TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Baki Remzi Suiçmez'se zirai donun etkili olduğu illerin acil olarak afet bölgesi ilan edilmesini ve TARSİM'e dahil olamayan olmayan üreticilerin de zararlarının devlet tarafından karşılanması gerektiğini belirtti.

Suiçmez, “Zirai don olayı; kayısıdan fındığa, elmadan patatese, şeker pancarından üzüme kadar değişik oranlarda ciddi zararlar verdi. İster istemez, donun da etkisiyle meyve ve sebzede arz açığı ortaya çıkacak. Bu da fiyatların iç piyasada yükselmesine yol açacak. Aynı zamanda kayısı, fındık, üzüm gibi ürünler ve sebzeler olmak üzere, bunlar bizim kendimize yeterli olduğumuz, fazlamızın olduğu ve yurtdışına ihraç ettiğimiz ürünler. Dolayısıyla ihracat gelirlerinde de bir azalma gündeme gelebilecek. Sonbaharda da yaşadık, yaz aylarında da daha çok gündeme gelecek olan kuraklık da var. Ve maalesef, sulama dahil, yeterli önlemler alınamadığı için kuraklık da yine ürün fiyatlarını iç piyasada yükseltecek” diyerek yaşanan zirai don olayının ülkede yaratacağı etkiyi özetledi.

Meteoroloji'den uyarı: Zirai don riski sürüyor

Meteoroloji'den yapılan açıklamaya göre, Doğu Anadolu'nun güneydoğusunda görülecek kar yağışının bu gece saatlerine kadar Hakkari il geneli ile Van ve Bitlis'in güney, Siirt ve Şırnak'ın doğu ilçelerinde kuvvetli ve yer yer yoğun olması bekleniyor.

Kar yağışının bu akşam saatlerine kadar Erzurum ve Bayburt il geneli ile Erzincan'ın doğu ve Kars'ın batı ilçelerinde kuvvetli ve yer yer yoğun olacağı tahmin ediliyor.

Öte yandan Kütahya, Afyonkarahisar ve İç Anadolu Bölgesi'nin geneli ile Batı Karadeniz'in iç kesimlerinde zirai don riskinin devam etmesi nedeniyle tarımsal faaliyetlerle uğraşanlar tedbirli olmaları konusunda uyarıldı.

Borçlandır, çökert, sat: Çiftçi kredi batağında, tarlalar icrada