Tarımsal destekler büyük şirketlere akarken küçük üretici borçlanmadan üretim yapamaz hale getirildi. Kredi kıskacından kurtulamayan çiftçilerin tarlaları icra yoluyla birer birer satılıyor.

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer'in paylaştığı verilere göre, sadece Mart ayında 2 bin 937 tarla, icra daireleri ve sulh hukuk mahkemeleri tarafından satışa çıkarıldı. 

Tarlaların ihale yoluyla en çok satışa çıkarıldığı iller şöyle sıralandı:

• Kayseri - 42 tarla
• Balıkesir - 41 tarla
• Eskişehir - 40 tarla
• Kırklareli - 33 tarla
• Afyonkarahisar - 32 tarla
• Ankara - 30 tarla
• Bursa - 29 tarla

Takipteki borçlar 2 ayda yüzde 37 arttı 

Çiftçinin bankalara olan borcunun giderek büyüdüğünü aktaran Gürer, “Bu borç, 2024 Aralık ayında 868 milyar lirayken iken, 2025 Ocak ayında bu rakam 899 milyar liraya, 2025 Şubat ayındaysa 935 milyar liraya yükseldi. Bu artış, yalnızca iki aylık dönemde çiftçi borçlarında 67 milyar liralık bir artışın olduğunu gösteriyor” dedi.

Çiftçilerin kredilerini ödeyememesi nedeniyle takibe düşen borç tutarının da hızla arttığını belirten CHP’li Gürer, “2024 Aralık ayında 3 milyar 621 milyon lira olan takipteki borç tutarı, 2025 Ocak ayında 4 milyar 480 milyon liraya, Şubat 2025’teyse 4 milyar 969 milyon 351 bin liraya ulaştı. Bu artış, iki aylık süreçte takipteki borç tutarının 1 milyar 347 milyon lira arttığını göstermektedir. İki ayda çiftçilerin bankalara zamanında ödeyemediği için takibe alınan borçları yüzde 37 artış gösterdi. Takibe düşen borçlardaki bu artış, daha fazla çiftçinin artık borçlarını ödeyemediğini ve bankalar tarafından takibe alındığını gösteriyor” diye konuştu.

Tarım büyük şirketlerin elinde tekelleşiyor

Türkiye’de tarım sektörü, son yıllarda artan borçlanma, derinleşen kapitalistleşme ve küçük üreticilerin tasfiyesiyle karşı karşıya. Küçük ve orta ölçekli çiftçiler, yüksek girdi maliyetleri, düşük alım fiyatları ve kredi borçlarının yarattığı baskı nedeniyle üretimden çekilmek zorunda kalıyor.

Tarımsal desteklerin büyük şirketler lehine şekillendiği, bankaların ve tarım kredi kooperatiflerinin çiftçiyi borç sarmalına sürüklediği bu süreçte, kırsal yoksulluk giderek derinleşiyor.

Çiftçilerin tarımsal kredi borçları, özellikle son yıllarda kur krizleri ve enflasyon nedeniyle katlanarak arttı. Bankaların ve Tarım Kredi Kooperatiflerinin yüksek faizle verdiği krediler, geri ödenemeyen borçlar nedeniyle haciz ve iflasları beraberinde getirdi. 

Küçük üreticiler tarım arazilerini satmak zorunda kalırken, tarım giderek büyük şirketlerin elinde tekelleşiyor. Piyasayı önceleyen tarım politikaları, yerli üreticiyi tasfiye ederken, ithalata bağımlılığı artırıyor. Gıda fiyatları üzerindeki denetim kaybı, hem üreticinin hem de tüketicinin zararına bir sistem yaratıyor.

Tarımda üretici olmak zorlaşıyor