Cumhuriyet Halk Partisi 20. Olağanüstü Kurultayı Ankara’da ATO Congresium’da yapılıyor.
Kurultayın yapıldığı salona, “İkinci Yüzyıl Değişim Kurultayı” başlığı altında CHP’nin logosu ve “Türkiye’nin birinci partisi” sloganının yer aldığı afişler asıldı.
Kurultayın divan başkanlığına CHP Yerel Yönetimler ve Dirençli Kentlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gökan Zeybek oybirliği ile seçildi.
Özgür Özel’in konuşmasından önce CHP yönetiminin göreve geldiği 10 ayda yaptıklarını anlatan bir sinevizyon gösterildi.
Kurultay için ‘Cumhuriyet Halk Partisi demokrasinin kalesi, geleceğin güvencesi’ sözlerinin yer aldığı yeni bir şarkı da hazırlandı.
BBC Türkçe’den Ayşe Sayın'ın haberine göre, kurultayda en önemli tartışmanın “ön seçim”, genel başkan kontenjanının artırılması ve parti kurullarında görev alanlara dönem sınırlaması getirilen maddelerde yaşanması bekleniyor.
Kurultaya sadece delegeler ile onur kurulu üyeleri ve eski genel başkanlar davet edildi.
Tüzük konusundaki tartışmaların uzun sürmesi ve tüzük değişikliği oylamalarının geç saatlere kadar sürmesi öngörülüyor.
Ankara'da ATO Congressium’da resmen başlayan ve “İkinci Yüzyıl Değişim Kurultayı” adı altında yapılan CHP'nin Tüzük Kurultayı'na seyirci alınmıyor.
Kurultayın öğleden sonraki bölümünde, Tüzük Komisyonu'nun önerilerinin müzakeresine geçildi.
Tüzük Komisyonu ve Parti Meclisi (PM) üyeleriyle milletvekili grubu partinin diğer kurullarından gelen öneriler doğrultusunda tüzük taslağına son şeklini vermek için dün bir araya gelmişti.
Tüzükte neler değişiyor?
Özel’in konuşmasının ardından, kurultay basına kapatıldı ve Tüzük Komisyonu’nun hazırladığı taslak metin görüşülmeye başlandı. Tüzük Komisyonu 5 Eylül’deki toplantıda, eleştiriler üzerine, önseçim, 3 dönem kuralının da aralarında bulunduğu bazı maddelerde değişikliğe gitmişti.
Tüzük komisyonun son biçimini verdiği ve delegelerin oylamasına sunulan bazı önemli değişiklikler şöyle:
Taslakta yer alan diğer önemli bazı düzenlemeler şöyle:
- Milletvekilliği seçimlerinde bir kişi en fazla 3 dönem üst üste seçilebilecek. Görev süresinin yarısı tamamlanmadan seçime gidilen yasama dönemleri dönemleri bu hesaba dahil edilmeyecek. Partinin milletvekili olmayan seçim çevrelerinde, partinin oyunu yükseltmek veya seçilmesini sağlayabilmek için dönem kuralı uygulanmayacak. Ayrıca, önseçim, örgüt denetiminde önseçim, aday yoklaması, örgüt denetiminde aday yoklaması yöntemlerinde dönem koşulu aranmayacak. 3 dönem kuralı, 2018 seçimlerini kapsayan 27. Dönem milletvekillerinden itibaren başlatılacak.
- Yerel seçimlerde ise bir kişi merkez yoklaması yöntemiyle en fazla üç dönem üst üste belediye başkanı, belediye veya il genel meclis üyesi seçilebilecek.
- Mevcut tüzükte yüzde 33 olarak belirlenen kadın kotası, 39. Olağan Kurultay’dan başlamak üzere 4 kurultay sonra aşamalı olarak yüzde 50’ye çıkarılacak.
- Milletvekilliği için aday saptanmasında yöntemler, önseçim, örgüt denetiminde önseçim, aday yoklaması, örgüt denetiminde aday yoklaması ve merkez yoklaması olarak belirleniyor. Hangi seçim çevresinde hangi aday saptama yönteminin kullanılacağına ilçe ve il örgütlerinin görüşü doğrultusunda PM karar verecek.
- Yapılan değişiklikle kongre ve buna bağlı olarak kurultaylar 3 yılda bir yapılabilecek. Kongrelerin başlangıç ve bitiş tarihleri MYK tarafından belirlenecek. Kongreler 2 yıldan az, 3 yıldan fazla sürede yapılamayacak.
- Parti üyelerinin seçme seçilme hakkını kullanabilmeleri için en az bir yıl üye olma şartı aranacak. Parti üyeleri, “dijital demokratik katılım” yoluyla, parti kararlarının belirlenmesinde rol oynayacak.
- Genel başkanın belirlediği, genel başkan yardımcıları ve genel sekreter, PM’den güvenoyu alarak göreve başlayacak. TBMM grup başkanı ve başkanvekilleri de MYK üyesi sayılacak.
- Genel başkanın yokluğunda, MYK’ya başkanın belirlediği genel başkan vekili değil, genel sekreterden başlayarak, Protokol Yönetmeliği ile belirlenen sırayla genel başkan yardımcıları başkanlık edecek.
- Büyükşehir sınırları içinde kalan ve nüfusu 20 binden fazla olan yerlerde milletvekilleri, belediye ve il genel meclis üyeleri, partili belediyeler, bunların bağlı kuruluşları ve iştiraklerinde çalışanlar kongrelerde aday olamayacak ve ilçe kongresi delegesi olarak seçilemeyecek. Bu hüküm, doğal delegeliğe engel olamayacak.
- Geçmişte tüzükte yer alan “küçük kurultay”, “Büyük Danışma Kurulu” adı altında yeniden tüzüğe ekleniyor. Her takvim yılı içerisinde en az bir kez ve yerel ve genel seçimlerin ardından yapılacak danışma kurullarının ardından toplanıp, il ve ilçe danışma kurulu raporlarını değerlendirecek, ayrıca parti politikalarına ilişkin görüşlerini alacak.
- Partinin kuruluş yıldönümü her yıl 4-9 Eylül tarihleri arasında bilim, kültür, siyasal etkinlikler düzenlenerek kutlanacak.
Tüzük değişikliğine itirazlar
Kılıçdaroğlu’na yakın olan veya tüzük değişikliğinin bazı maddelerine itiraz eden delegeler ise değişiklik önergesi verdi. Edinilen bilgiye göre itirazlar, 3 dönem kuralı, önseçim maddelerinde yoğunlaştı.
İtiraz edenler, 3 dönem kuralının istisnasız uygulanmasını ve geriye dönük uygulanmamasını, sadece yargı denetiminde önseçim yapılmasını, il ve ilçe kongrelerinde sadece çarşaf liste uygulanması, genel sekreter ve genel başkan yardımcılarının PM tarafından belirlenmesini istiyorlar.
Milletvekili adaylarını belirlemede başkana yüzde 15 kontenjan ayrılması, mevcut genel başkanın, delegenin imza koşulu olmadan isteği halinde aday olması, üyelerin seçme hakkını kullanabilmesi için en az 1 yıllık üyelik koşulu getirilmesi de diğer itiraz başlıklarını oluşturdu.
Kurultayda, tüzük komisyonunun hazırladığı değişiklik önerileri üzerinde delegeler görüşlerinini açıklamaya devam ediyorlar. Kurultayın geç saatlere kadar sürmesi bekleniyor.
Kılıçdaroğlu katılmadı
Kurultaya, CHP ve kendini fesheden Sosyal Demokrat Hakçı Parti’nin (SHP) genel başkanları Altan Öymen, Hikmet Çetin, Murat Karayalçın ve Kemal Kılıçdaroğlu da davet edildi.
Özgür Özel, kurultay salonuna Öymen, Çetin ve Karayalçın ile birlikte geldi. CHP'nin 7. Genel Başkanı Kılıçdaroğlu ise kurultaya katılmadı.
Kılıçdaroğlu'nun isimliğinin bulunduğu yerel bir süre sonra Genel Sekreter Selin Sayek Böke oturdu.
Özel kurultay öncesi yüz yüze görüştüğü Kılıçdaroğlu'na tüzük taslağını iletmişti.
Kurultayda gerginlik
Kurultayda kısa süren bir gerginlik de yaşandı. CHP Denizli İl Başkanı Ali Osman Horzum, Kemal Kılıçdaroğlu'nun kurultaya gelmemesini eleştirdi.
CHP Milletvekili Deniz Demir'in müdahale etmesi üzerine gerginlik yaşandı.