Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ait çocuk nüfusu verilerini yayımladı. 

Açıklanan verilere göre Türkiye'de çocuk nüfusun oranı azalmaya devam ediyor. Birleşmiş Milletler'in tanımına göre 0-17 yaş grubunu kapsayan çocuklar, 2024 yılı sonunda Türkiye'de toplam nüfusun yaklaşık dörtte birini oluşturdu.

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, 2024 yılı sonu itibarıyla, Türkiye nüfusu 85 milyon 664 bin 944 kişi iken bunun 21 milyon 817 bin 61'ini çocuklar oluşturdu. Çocuk nüfus oranının 2030 yılında yüzde 22,1, 2040 yılında yüzde 17,9, 2060 yılında yüzde 16,9, 2080 yılında yüzde 15,2 ve 2100 yılında yüzde 14,5 olacağı öngörüldü.

Çocuk nüfusun yüzde 51,3'ünü erkek çocuklar, yüzde 48,7'sini kız çocuklar oluşturdu.

Çocuk nüfus oranı AB üye ülkelerinden yüksek

Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin çocuk nüfus oranları incelendiğinde, 2024 yılında çocuk nüfus oranının AB ortalaması yüzde 17,8 oldu. 

AB üye ülkeleri içinde en fazla çocuk nüfus oranına sahip olan ülkelerin sırasıyla, yüzde 23,0 ile İrlanda, yüzde 20,8 ile Fransa, yüzde 20,6 ile İsveç olduğu görüldü.

Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu ülkeler ise sırasıyla, yüzde 14,7 ile Malta, yüzde 15,1 ile İtalya, yüzde 15,7 ile Portekiz oldu. Türkiye'nin çocuk nüfus oranının yüzde 25,5 ile AB üye ülkelerinden daha yüksek olduğu görüldü.

En az bir çocuk bulunan hanehalkı oranı yüzde 43,6

ADNKS sonuçlarına göre 2023 yılında toplam hanehalkı sayısı 26 milyon 309 bin 332 oldu. Hanelerin yüzde 43,6'sında 0-17 yaş grubunda en az bir çocuk bulunduğu görüldü. Bu hanelerin illere göre dağılımı incelendiğinde, 0-17 yaş grubunda en az bir çocuk bulunan hanehalkı oranının en yüksek olduğu ilin yüzde 69,0 ile Şanlıurfa, en düşük olduğu ilin yüzde 29,1 ile Tunceli ve Sinop olduğu görüldü.

Çocuk nüfusun 2024 yılında yüzde 29,6'sının 10-14 yaş grubunda

Çocuk nüfus yaş grubuna göre incelendiğinde, 2019 yılında çocuk nüfusun yüzde 27,7'sinin 0-4 yaş grubunda, yüzde 28,2'sinin 5-9 yaş grubunda, yüzde 28,0'ının 10-14 yaş grubunda ve yüzde 16,0'ının 15-17 yaş grubunda yer aldığı görülürken, 2024 yılında yüzde 23,3'ünün 0-4 yaş grubunda, yüzde 29,3'ünün 5-9 yaş grubunda, yüzde 29,6'sının 10-14 yaş grubunda ve yüzde 17,8'inin 15-17 yaş grubunda yer aldığı görüldü.

Aşılama oranı geriledi

Doğum İstatistiklerine göre 2023 yılında canlı doğan bebek sayısı, 958 bin 408 oldu. Doğan bebeklerin 491 bin 361'i erkek, 467 bin 47'si ise kız oldu. Canlı doğan bebeklerin yüzde 96,7'sini tekil, yüzde 3,1'ini ikiz, yüzde 0,1'ini ise üçüz ve daha fazla çoğul doğumlar oluşturdu.

Sağlık Bakanlığı verilerine göre hastanede gerçekleşen doğumların oranı, 2010 yılında yüzde 91,6 iken 2023 yılında yüzde 97,5 oldu. Beşli karma aşı (DPT IPV Hib) 3 doz ile aşılama oranı 2022 yılında yüzde 99,5 iken 2023 yılında yüzde 98,8 oldu.

Çocuk bağımlılık oranı 2024 yılında yüzde 30,6

ADNKS sonuçlarına göre 2024 yılında toplam yaş bağımlılık oranı1 yüzde 46,1 oldu. Yaş grubu 15-64 olan her 100 kişi başına düşen, 0-14 yaş grubundaki çocuk sayısını ifade eden çocuk bağımlılık oranı ise yüzde 30,6 olarak gerçekleşti.

Beş yaşındaki çocukların net okullaşma oranı düştü: Yüzde 84,3

Milli Eğitim Bakanlığı Örgün Eğitim İstatistiklerine göre, okul öncesi eğitim seviyesinde beş yaş net okullaşma oranının, 2022/'23 öğretim yılında yüzde 85,0 iken 2023/'24 öğretim yılında yüzde 84,3 olduğu görüldü. Beş yaş net okullaşma oranı cinsiyete göre incelendiğinde, bu oran erkek çocuklar için yüzde 84,5, kız çocuklar için yüzde 84,0 oldu.

İlkokul seviyesinde net okullaşma oranı 2023/'24 öğretim yılında yüzde 95,0, ortaokul seviyesinde net okullaşma oranı yüzde 91,5 ve ortaöğretim seviyesinde net okullaşma oranı yüzde 88,0 oldu.

Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı sonuçlarına göre, eğitim kademesi ve cinsiyete göre okul tamamlama oranları incelendiğinde, yıllara göre bir artış gözlendi. İlkokul tamamlama oranı 2018/'19 eğitim ve öğretim döneminde yüzde 98,6 iken bu oran 2023/'24 eğitim ve öğretim döneminde yüzde 98,7 oldu.

Ortaokul tamamlama oranı 2018/'19 eğitim ve öğretim döneminde yüzde 97,7 iken bu oran 2023/'24 eğitim ve öğretim döneminde yüzde 96,5 oldu. Ortaöğretim tamamlama oranı ise yüzde 68,1'den yüzde 81,2'ye yükseldi. Ortaöğretim okul tamamlama oranı cinsiyete göre incelendiğinde, 2023/'24 eğitim ve öğretim döneminde bu oranın erkek çocuklar için yüzde 79,4, kız çocuklar için yüzde 83,0 olduğu görüldü.

Özel eğitim alan öğrencilerin oranı yüzde 3

Milli Eğitim Bakanlığı Örgün Eğitim İstatistiklerine göre Türkiye genelinde 2023/'24 eğitim ve öğretim döneminde örgün eğitime devam eden öğrenci sayısı 18 milyon 710 bin 265 oldu. Bu öğrencilerin yüzde 51,3'ünü erkek öğrenciler, yüzde 48,7'sini ise kız öğrenciler oluşturdu.

Özel eğitim gerektiren bireylere (işitme, görme, ortopedik ve hafif düzeyde zihinsel engelli) hizmet veren, özel olarak yetiştirilmiş personelin bulunduğu, geliştirilmiş eğitim programlarının uygulandığı özel öğretim kurumlarında örgün eğitime devam eden öğrenci sayısı ise 559 bin 725 oldu.

Özel eğitim alan öğrenciler örgün eğitimdeki öğrencilerin yüzde 3'ünü oluşturdu. Özel örgün eğitime devam eden öğrencilerin yüzde 63'ünü erkek öğrenciler, yüzde 37'sini ise kız öğrenciler oluşturdu.

Çocukların sağlık durumu

Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, Çocuk Sağlığı ve Yoksunluğu Modülü sonuçlarına göre 2024 yılında hanelerde yaşayan 15 yaş ve altı çocukların genel sağlık durumları incelendiğinde yüzde 94,5'inin "çok iyi veya iyi", yüzde 4,6'sının "orta", yüzde 0,9'unun ise "kötü veya çok kötü" olduğu görüldü.

Çocukların en az son 6 ay içinde sağlık durumlarının günlük faaliyetlerini sınırlama durumları incelendiğinde sağlık durumu kötü veya çok kötü olan çocukların yüzde 53,7'sinin yaşanan sağlık sorunu nedeniyle günlük faaliyetlerinin çok sınırlandığı, yüzde 40,9'unun günlük faaliyetlerinin sınırlandığı, yüzde 5,4'ünün ise günlük faaliyetlerinin sınırlanmadığı beyan edildi.

Maddi yetersizlik nedeniyle çocukların yüzde 9,2'si yeni giysilere sahip olamadı

Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, Çocuk Sağlığı ve Yoksunluğu Modülü sonuçlarına göre 2024 yılında, 15 yaş ve altı tüm çocukların yeni giysilere sahip olduğu hanehalkı oranı yüzde 88,6 iken maddi yetersizlik nedeniyle çocukları yeni giysilere sahip olamayan hanehalkı oranı yüzde 9,2, diğer nedenlerle çocukları yeni giysilere sahip olamayan hanehalkı oranı ise yüzde 2,2 oldu.

Çocuklar beslenemiyor

Günde en az bir kez taze meyve ve sebze tüketimi yapabilen 15 yaş ve altı çocukların bulunduğu hanehalklarının oranı yüzde 86,7, maddi yetersizlikler nedeniyle günde en az bir kez taze sebze ve meyve tüketimi yapamayan hanehalkı oranı yüzde 10,0, diğer nedenlerle çocukları günde en az bir kez taze meyve ve sebze tüketemeyen hanehalkı oranı ise yüzde 3,3 oldu.

Çocukları için evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayabilen hanehalkı oranı yüzde 51,2, maddi yetersizlikler nedeniyle evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayamayan hanehalkı oranı yüzde 22,2, diğer nedenlerle evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayamayan hanehalkı oranı ise yüzde 26,6 oldu.

Koruyucu aile yanındaki çocuk sayısı 10 bin 430

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının verilerine göre 2024 yılında Türkiye genelinde kuruluş bakımı altında bulunan çocuk sayısının 15 bin 135 olduğu görüldü. Mevcut koruyucu aile sayısı 8 bin 719, koruyucu aile yanında bakımı sağlanan çocuk sayısı ise 10 bin 430 oldu. Evlat edindirilen çocuk sayısı 2024 yılında 589 oldu.

Yaş grubu 15-17 olan çocukların işgücüne katılma oranı yüzde 24,9 oldu

Hanehalkı İşgücü Araştırması 2024 yılı sonuçlarına göre 15-17 yaş grubundaki çocukların işgücüne katılma oranı yüzde 24,9 oldu. İşgücüne katılma oranı cinsiyete göre incelendiğinde, bu oran erkek çocuklar için yüzde 35,6, kız çocuklar için yüzde 13,7 olduğu görüldü.

Ölüm ve Ölüm Nedeni İstatistiklerine göre 2023 yılında 1-17 yaş grubunda çocuk ölümleri en fazla, dışsal yaralanma ve zehirlenmeler nedeniyle gerçekleşti. Söz konusu nedenle hayatını kaybeden 1-17 yaş grubundaki çocuk sayısı, 2023 yılında 13 bin 43 oldu.

Nisan ayında ölen çalışırken ölen çocuklar

İSİG Meclisi verilerine göre, Nisan ayının ilk 18 gününde çok sayıda çocuk çalışırken yaşamını yitirdi ya da yaralandı.

16 yaşındaki çocuk işçi Halil Kırpaç: Gaziantep'te çalıştığı işyerinde elini makineye kaptırdı ve 3 parmağı koptu. Ameliyatla ayaktan alınan 2. parmak eline dikilerek başparmak yapıldı.

17 yaşındaki Necip Fazıl Çırak: Necip Fazıl, İlkadım Özel Dinamik Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi son sınıf elektrik-elektronik bölümü özel eğitim öğrencisiydi. Samsun Atakum'da stajyeri olduğu firmayla elektrik işleri yaptıkları inşaatta seyyar merdivenden 2.kattan 1.kata düşerek hayatını kaybetti.

14 yaşındaki Abdurrahman Özkul: Niğde Bor'da çalıştığı plastik geri dönüşüm tesisinde makineye kaptırdığı kolunun omuz hizasından kopması sonucu hayatını kaybetti.

14 yaşındaki Suriyeli çocuk işçi Yusuf Mısri: Konya Beyşehir'de sondaj kuyusu açılırken sondaj makinesi borusunun yerinden çıkarak yüzüne çarpması sonucu hayatını kaybetti.

17 yaşındaki Mehmet Özarslan: Maden işçisiydi. Kayseri Sarıoğlan'da 12.00 sularında çalıştığı kum ocağında iş makinesinin yağ bakımını yaparken Kızılırmak nehrine düştü. Cesedine 26 saat sonra ulaşıldı.

17 yaşındaki Yakup Taşar: Antalya Gazipaşa'da işyerinde intihar ederek yaşamına son verdi. Bir süre önce çalışmak için Şırnak Merkez Toptepe Köyü'nden gelmişti.

Devlet teşviğiyle kitleselleşen çocuk işçiliği sanayiye kayıyor: 1 yılda 71 çocuk çalışırken öldü