Berlin’deki İklim Referandumu başarısızlıkla sonuçlandı

Berlin'de Pazar günü düzenlenen iklim referandumunda, sandıktan yüzde 51'e yakın 'Evet' oyu çıkmasına rağmen yeter sayıya ulaşılamamış olunması nedeniyle referandum başarısızlıkla sonuçlandı.

Mehmet Kaynak

26 Mart Pazar günü Berlin’de yaşayan yaklaşık 2,5 milyon seçmen “Berlin 2030 Klimaneutral” (Berlin 2030 İklim Nötr) halk referandumu için sandığa çağrılmıştı. Sandıkta yüzde 51’e yakın seçmen referandumda öngörülen değişikliklere “Evet” oyu vermiş olsa da yeter sayıya ulaşılamamış olunması nedeniyle referandum başarısızlıkla sonuçlandı.

Berlin 2030 İklim Nötr Referandumu

Berlin 2030 Klimaneutral hedefi Berlin kentindeki sera gazı emisyonlarını net sıfıra indirerek 2030 yılına kadar kentte “iklim nötr” bir durum sağlamayı amaçlamaktadır. İklim nötrlüğü ile net sıfır emisyona ulaşmak için, dünya çapındaki tüm sera gazı emisyonlarının karbon tutulması ile dengelenmesi gerekliliğini savunulur. Böylece insan kaynaklı atmosfere salınan ve sera etkisine sebep olan gazlar ile doğal olarak emilen sera gazı miktarı arasında dengeye ulaşılacaktır.

Berlin 2030 hedefi ise kentteki sera gazı emisyonlarının azaltılmasını ve çevre dostu enerji kaynaklarının kullanılmasını hedeflemekteydi. “Klimaneustart Berlin” adlı halk girişimi Berlin Senatosu’nun Eylül 2021’de Berlin’deki genel seçimlerden kısa bir süre önce kabul edilen Berlin İklim Koruma ve Enerji Dönüşümü Yasası’nı değiştirmek amacıyla talebini halk referandumuna götürmek amacıyla harekete geçti. Normal şartlarda net sıfır için belirlenen tarih olan 2045’in bu oylamada öngörülen taslak yasa değişiklikleri ile 2030’a çekilmesi amaçlanmaktaydı. 

Berlin eyaletinde bir konu için halk referandumuna gidebilmesi için Berlin eyaletinde kayıtlı seçmenlerin en az yüzde 7’si tarafından imza toplanması gerekmektedir. Bu yaklaşık 170 bin imzaya tekabül ediyor. Berlin 2030 Klimaneutral oylaması için 260 binden fazla imza toplanmıştı ve referandum tarihi netleştirilmişti. 26 Mart Pazar günü yapılan oylamada Berlin’e kayıtlı seçmenlerin en az yüzde 25’inin sandıkta evet oyu kullanması halinde referandum başarıyla sonuçlanacaktı. Ancak evet oyu kullananların sayısı yüzde 22,5’de kalarak baraj geçilemedi. Diğer bir ifadeyle ulaşılması gereken yaklaşık evet oyu 608 bin olması gerekirken, evet oyları 442 binde kaldı. Dolayısıyla referandum sandıktan geçemedi.

Referandumun sandıktan geçmesi halinde 2021’deki Deutsche Wohnen & Co. Enteignen Referandumu’ndan (kamulaştırma referandumu) farklı olarak, referandum sonuçları doğrudan geçerli olacaktı ve iklim hedefi taslağa uygun olarak 2030’a çekilecekti. Böylece seçimde seçmene sunulan değişiklik taslağı yasal olarak doğrudan geçerlilik kazanacaktı.

Berlin 2030 İklim Nötr Referandumu sonuçları

Halkın yüksek katılım göstermesine rağmen 423 bin seçmenin sandığa giderek hayır oyunu kullanması en dikkat çekici sonuçlardan birisi oldu. Bu sebepler arasında oylamanın yeterince detaylı bir şekilde açıklanmamış olması, hedefin gerçekçi olmayabileceği endişesi, ekonomik açıdan olumsuz sonuçlar doğurabileceği düşüncesi ve siyasi partiler arasındaki görüş ayrılıkları gösteriliyor. SPD’li Berlin Belediye Başkanı Franziska Giffey ise "Referandum gerekli onayı almamış olsa da aciliyetin [iklim krizi] farkındayız" şeklinde açıklamada bulundu. 

Berlin eyaletinde yenilenen seçimler sonrasında SPD ile koalisyon görüşmeleri yürüten CDU’nun genel sekreteri Stefan Evers ise “Berlin iklimin korunmasına evet diyor ama sahte vaatlere hayır diyor. Şu anda önemli olan, iklim hedeflerine mümkün olan en kısa sürede ulaşmak için kararlı bir şekilde harekete geçmektir” olarak tespitlerini dile getirdi.

İklim aktivisti ve hareketin en güçlü savunucularından Luisa Neubauer ise “Eleştirenlerin ve şikâyet edenlerin bizi durdurmasına izin vermeyeceğiz. Lafı dolandırmaya gerek yok, hayır oyu veren insanların sorununun ne olduğunu düşünmeyi ben de güç buluyorum. Hayır oyu veren insanlar için de mücadele etmeye devam edeceğiz” yorumunda bulundu.

Bir halk oylaması için rekor olan yaklaşık 1,2 milyon avro kadar bağış toplayan hareketin finansal desteğinin çoğunluğu zengin yatırımcıların bağışçılardan geldi. Amerikan risk sermayesi yatırımcısı Albert Wenger ve eşi Suzan Denziger 475 bin avro; çevre, doğa ve iklim koruma projeleri için fon sağlayan Haleakala Derneği’nin kurucuları Paul Grunow ve Frauke Eysell de yaklaşık 200 bin avro bağışta bulunmuştu. 

SPD, Sol Parti ve Yeşiller oylamada “Evet” oyu kullanılması için çağrıda bulunmuştu. CDU oylamaya karşı çıkmamış fakat, zaten halihazırda benimsenen bir iklim hedefi bulunduğunu ve Berlin 2030 hedefinin uygulanabilir olmadığını belirterek kararı seçmenlere bıraktığını açıklamıştı. FDP düzenlemelerin ekonomiye zararları olabileceği gerekçesiyle girişimi desteklemezken, AfD ise oylamanın farklı bir ideolojik ajandaya hizmet etmesi nedeniyle “Hayır” oyu kullanılması çağrısında bulunmuştu. Ayrıca Klimaliste, Volt, ÖDP gibi iklim krizini merkeze alan partiler de kampanyaya ve referanduma destek vermişti.