CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, yabancıların tarım arazisi edinmelerindeki artışı, Tarım ve Orman Bakanlığı'na yönelttiği soru öneresiyle Meclis gündemine taşıdı.
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi, 2022 yılında satış ve benzeri yollarla edinilen taşınmazların 745 yabancı gerçek kişi tarafından edinildiğini ve bu taşınmazların toplam alanın 5 milyon 219 bin 309 metrekare olduğunu açıkladı.
En çok satın alan Ürdün, en çok satın alınan Konya
Tarım arazilerinin satışında ilk sırada 984 bin metrekare ile Ürdün yer aldı. Ürdün'ü sırasıyla 656 bin metrekareyle Filistin, 519 bin metrekareyle İsrail, 385 bin metrekare ile Suudi Arabistan ve 379 bin metrekareyle Katar izledi.
Yabancıların tarım arazisi satın aldıkları yerler sıralamasında ilk il Konya oldu. Konya’yı İstanbul, Bilecek, Manisa ve Sakarya takip etti.
Tapu Kadastro Bilgi Sistemi’nin kayıtlarına göre, yabancı uyruklu kişiler 2021 yılına dek Türkiye’den toplam 16 milyon metrekare büyüklüğünde tarım alanı edindi.
Bu veriye tarım vasfı taşımayan arsa ve araziler de eklendiğinde yabancıların eline geçen miktar 25 milyon metrekareyi aşıyor.
En çok toprak satın alan yabancılar listesinde ise Suudi Arabistan öne çıkıyor.
'Pazar yabancı tekellerin eline geçecek'
Bakan'ın paylaştığı verileri değerlendiren önerge sahibi CHP'li Ömer Fethi Gürer, “Verimli tarım arazilerin yabancılara satılmadı tarımda ithalatçı AK Parti zihniyeti eliyle bu kere kendi toprağımızda üretilen ürünle pazarların yabancı tekellerin eline geçmesi, raf fiyatlar daha artıp döviz olarak gıda gelirinin yurt dışına akmasına kapı aralayacaktır. Yabancı yatırımcı daha çok kazanç için tarım arazilerini istediği gibi değerlendirmesi tarımın geleceği adına da risk oluşturmaktadır” diye konuştu.
Türkiye'nin gözü de 'ucuz' arazilerde
Yabancılara arazi satışı yıldan yıla artarken, Türkiye de tarımda dümeni iş gücü ve üretim maliyetlerinin en ucuz olduğu ülkelere kırmış durumda. Sudan ile 793 bin hektar tarım arazisinin işlenmesi için anlaşma imzalandı ancak ülkedeki yönetim değişikliği nedeniyle hedeflere ulaşılamadı. Türkiye'ye "makul fiyatta ithalat" için Nijer'de kiralanan 1 milyon hektar alanda özel sektörün de katılımıyla tarım yapılabilmesi için özel bir ekip kuruldu. Venezuela'da Türkiye için ayrılan ve "Turkish land" olarak adlandırılan bölgede tarımsal yatırım yapılması ve elde edilecek hasılatın yüzde 70'inin yatırımcıya, geri kalan yüzde 30'luk kısmının da Venezuela'ya bırakılması için uzlaşıldı.
Türkiye’de 3.2 milyon hektar tarım arazisi neden boş kaldı?
Şirketler gözünü Afrika ülkeleri başta olmak üzere yoksul bölgelere dikerken, Türkiye'de üretemez hale gelen küçük çiftçinin topraktan kopması nedeniyle milyonlarca hektar arazi atıl hale geliyor. 2000'li yıllarda çiftçilerin yüzde 20’si tarımdan vazgeçti, 3,2 milyon hektar arazi boş kaldı. Tarımın istihdamdaki payı yüzde 35’den yüzde 19’a geriledi. Artan maliyetler nedeniyle bankalara ve Tarım Kredi Kooperatiflerine başvuran çiftçilerin toplam borç miktarı geçen yıl itibariyle 250 milyar lirayı aştı.
