TMMOB Maden Mühendisleri Odası, yayınladığı deprem '6 Şubat 2023 Depremleri Ön İnceleme Raporu'nda alandaki arama kurtarma ve deprem sonrasında gerçekleşen faaliyetlere ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Maden Mühendisleri Odası Adana, İskenderun, Antakya, Kırıkhan, Nurdağı ve Gaziantep il ve ilçelerinde yapılan inceleme, gözlem ve görüşmelerle hazırladığı raporda, deprem bölgesindeki plansızlık ve koordinasyonsuzluğun sonucu olarak göçük altında kalan insanlara ulaşılmasının aksadığını veya engellendiğini vurguladı.
'Çalışmalar hükümetin ve AFAD'ın geç tepki vermesinden dolayı 1,5 gün geç başladı'
En temel sorunun depremin büyüklüğüne karşı hükümetin ve AFAD’ın geç harekete geçmesi olduğunu vurgulayan Maden Mühendisleri Odası, "Bu nedenle arama kurtarma çalışmalarında son derece önemli olan ilk 1,5 gün kaybedilmiş, deprem bölgelerine, özellikle ilçelerde ikinci gün öğleden itibaren kurtarma çalışmaları başlatılmıştır" dedi.
'AFAD sivil toplumun çalışmalara katılımını engelleyerek vahametin artmasına yol açtı'
Raporda, her türlü afet çalışmasında tek kamusal yetkili olan AFAD'ın bir yandan gerek kapasite gerek zamanında ve etkin kararlar alma konusunda son derece yetersiz kaldığını edildi. AFAD'ın diğer yandan sivil toplumun çalışmalara katılımının engellendiğini belirten raporda, bunun vahametin artmasına yol açtığı belirtildi.
"AFAD’ın bu başarısızlığına rağmen çeşitli organizasyonlar ve sivil toplum hem arama kurtarma çalışmalarında hem de gerekli yardımları temin etme konusunda önemli katkıları sağlamıştır." denilen raporda şu ifadeler kullanıldı:
"Kurtarma çalışmalarında kullanılacak makine ve ekipman eksikliği, kurtarma çalışmalarının son derece yavaş yürütülmesine neden olmuştur. Depremin ilk dört gününde koordinasyon sorunu hâlâ çözülememiş olduğu gibi barınma ve iaşe sorunları da büyük ölçüde devam ettiği görülmüştür."
'Tuvalet sorunu salgın riskini büyütüyor'
İaşe sorunlarının depremin 3. gününden itibaren azalmaya başladığını belirten rapor, ilk 4 gün çadır sorunun çözülememiş olduğu, özellikle yıkımın büyük olduğu Antakya’da çadır ve tuvalet sorunlarının oldukça acil ve öncelikli sorun olduğu, bu durumun salgın hastalık riski taşıdığını vurguladı.
Arama kurtarma çalışmalarının 5. günden itibaren, canlı bulgusu olan yerler dışında faaliyetin enkaz kaldırma faaliyetine dönüştüğünü vurgulayan raporda ayrıca arama kurtarma faaliyetleri yürüten madencilerin barınma ve ulaşım sorunları yaşadığı, kendi araçları bulunmayan ekiplerin ne yazık ki otostop yapmak zorunda oldukları, bu sorunların arama kurtarma çalışmalarına oldukça olumsuz yansıdığı belirtildi.
Tüm özverili çalışmaya rağmen makine ve ekipman yetersizliği nedeniyle çalışmalarda istenen sonucun elde edilemediğini ifade eden raporda, özellikle Antakya ve Kırıkhan’da mobil iletişimin sorunun 5. günde giderilememiş olmasının kurtarma ve yardım çalışmalarını ciddi olarak etkilediği vurgulandı. Raporda geçen bunca zamana karşın seyyar mobil yapı güçlendirilemediği ve iletişim altyapısı geliştirilemediği ifade edilirken, bu durumun sorgulanması gerektiği belirtildi.
'AFAD ekipleri kurtarma faaliyetlerinin madencilere devretti, canlı çıkartıldığı sırada görüntü alıp sosyal medyada paylaştı'
AFAD ve halk nezdinde madencilerin çok başarılı kurtarma çalışmalar yürüttüklerinin ifade edilidiğini belirten raporda, bulundukları yerlerde diğer arama-kurtarma ekiplerinin geri plana çektirilerek kurtarma faaliyetlerinin madenciler devredildiği, ancak kurtarma çalışmasında canlı çıkartıldığı sırada AFAD ekiplerinin devreye girerek görüntü alıp sosyal medyada paylaştıkları ifade edildi.
'AFAD’ın kontrolsüz kayıtsız faaliyetleri aynı enkazlarda çifte çalışmaya neden oldu'
Kurtarma çalışmaları sırasında "AFAD yetkililerinin yanlış tutum ve davranışları sonuç almada eksiklikler yaşanmasına neden olmuştur" denilen raporda, "AFAD’ın kontrolsüz kayıtsız faaliyetleri bazı yerlerde aynı enkazlarda çifte çalışmaya neden olmuştur." ifadeleri kullanıldı.
'Talimat gelmeden olmaz' denilerek kurtarma çalışmaları bekletilmiş!
Maden kurtarma ekiplerinin çalışmalarını tamamladıklarında ihtiyaç olan başka il ve ilçelere gitmek istediklerinde “talimat gelmeden olmaz” gerekçesiyle bekletildiğinin vurgulandığı raporda, "bu durum kurtarma çalışmalarını geciktirmekte ve engellemektedir." denildi.
AFAD'ın enkazın en üst tarafından delik delerek kişiye ulaşma yönteminin hem daha zor gerçekleşmekte hem de can kaybına neden olduğunun ifade edildiği raporda madencilerin enkaz içerisinde madencilik yöntemleriyle tahkimatlarla alt katlardan galeri açarak ilerlediği, hedefe daha hızlı ve zarar vermeden ulaşabildikleri kaydedildi. Ancak söz konusu müdahale tarzı nedeniyle AFAD'ın bazı yerlerde madencilerin arama kurtarma yöntemlerine müdahale ettiği, sonuçta daha fazla yurttaşın kurtarılmasının mümkün olmadığı ifade edildi.
