YSK'nin 'mühürsüz zarflar geçerli' deme hakkı var mı?

Yüksek Seçim Kurulunun sandıklar açıldıktan hemen sonra aldığı "mühürsüz zarflar geçerli" kararı büyük tepki çekmeye devam ediyor. YSK'nin konuya ilişkin aldığı "resmi" karar henüz ortada yokken, Kurulun sitesinde hukuksuz kararı meşrulaştırmak için 1984 yılında alınan karar yeniden yayınlandı. Hukukçular YSK'nin böyle bir karar alma yetkisinin olmadığına dikkat…

Ali Ufuk Arikan

Başkanlık referandumu süresince yaşanan yüzlerce usulsüzlük seçim sonuçlarına zaten gölge düşürmüşken, tüm bunların üzerine YSK bir de "mühürsüz zarflar geçerli" diyerek yeni bir skandala imza atmıştı.

16 Nisan akşamından bu yana ülkenin bir numaralı gündemi haline gelen bu hukuksuz karar, YSK Başkanı Sadi Güven tarafından "AK Parti temsilcisinin talebi üzerine sandık kurulu mührü taşımayan oy pusulası ve zarfların dışarıdan getirilerek kullanıldığı kanıtlanmadıkça geçerli sayılmasına karar verdik" sözleriyle duyurulmuştu.

Kararın nasıl alındığının itirafı da olan bu sözler sonrası birçok ilde protesto eylemi düzenlenirken, YSK'nin bu hukuksuz kararı iptal etmesi talebi dile getirildi.

YSK'den bu konuda açıklama bekleyen milyonlarca yurttaşa hiçbir yanıt verilmezken, YSK sitesinde alınan hukuksuz karara ilişkin resmi bir belge de yer almıyor.

Bu durum kararın AKP emriyle fiilen hayata geçirildiğini düşündürürken, YSK tarafından ilginç bir hamle daha geldi.

AKP'yi rahatlamak için 1984, 1994 ve 2004'te aldığı "mühürsüz zarf" kararlarını resmi sitesinden yayınlayan YSK, 2014 yılında ise yine AKP talimatıyla aldığı aksi yöndeki kararı ise unuttu.

YSK 2014 yılında Bitlis'in Güroymak İlçesi'nde BDP'nin kazandığı seçimi, AKP'den gelen itiraz sonrası "mühürsüz zarfı" gerekçe göstererek iptal etmişti.

'YSK BÖYLE BİR KARAR ALAMAZ'

Konuya ilişkin soL'a değerlendirmede bulunan Hukukta Sol Tavır Derneği Başkanı Ali Rıza Aydın, "Açık kanun hükmüdür. YSK'nin insiyatifine kalan bir yer şey yok burada. YSK'nin yaptığı açıklama tam bir hukuksuzluk örneğidir" dedi.

Kanunun YSK kararıyla değişemeyeceğine işaret eden Aydın, bu kararın sadece belli sandıklar için alınabilecek münferit bir uygulama olabileceğine işaret etti. "Münferit olarak dahi bu karar YSK tarafından doğrudan olarak alınamaz" diyen Aydın, "İlçe ve il seçim kurulları bu konuda şikayet ve talepleri dikkate alır ve bu sonrasında bu YSK'ye gider. YSK oturup tüm şikayet ve itirazları incelemeden bu kararı alamaz, yasa çok açık şekilde alınacak kararın ne olduğunu gösteriyor" ifadelerini kullandı.

Tüm bu yaşananlardan sonra seçimin sonuçlanmadığının açıkça dile getirilmesi gerektiğine vurgu yapan Ali Rıza Aydın, "YSK Başkanı'nın 'Evet' kazandı demesi hukuksuzluktur, görevini kötüye kullanmaktır. Bu halk oylaması sonuçlanmamıştır" dedi.

YSK'NIN TANIMADIĞI MADDE NE DİYOR?

YSK'nin "mühürsüz zarflar geçerli" kararıyla birlikte açıkça çiğnediği "Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun"un ilgili bölümü şöyle:

Madde 98 – (Değişik: 8/4/2010-5980/19 md.) Sandık, yukarıdaki maddelerde belirtilen iş ve işlemler tamamlandıktan sonra, oy verme yerinde hazır bulunanların gözü önünde, sandık kurulu başkanı tarafından açılır. 

Sandıktan çıkan zarflar, sandık kurulu başkanı tarafından yüksek sesle iki defa sayılır. 

İki sayım arasında fark olursa, üçüncü sayım yapılarak sonucuna göre işlem yapılır ve o seçimde kullanılan toplam zarf sayısı tespit edilir. 

Tespit edilen zarf sayısı, o seçim türüne ait özel tutanağın ilgili yerine işlenir. Bütün zarflar sayıldıktan sonra, geçerli olup olmaması yönünden kontrol edilir. 

Sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, üzerinde ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü bulunmayan, tamamı yırtılmış olan, üzerinde ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü dışında herhangi bir mühür, imza, yazı, parmak izi veya herhangi bir işaret bulunan zarflar geçersiz sayılır. Ancak, zarfın üzerinde, herhangi bir şekilde leke veya çizik olsa bile, bunun özel işaret koymak amacıyla yapıldığının kesin olarak anlaşılamaması halinde, bu zarflar geçerli sayılır. 

İtiraza uğrayan zarflar ile itiraza uğramadan geçersiz sayılan zarflar, başkan tarafından bir kenara ayrılır. Sandık kurulu, bütün zarflar kontrol edildikten sonra, itiraza uğrayan zarfları inceleyerek, geçerli veya geçersiz sayılması yönünde kararını verir. Bundan sonra, o sandıktan çıkan geçerli ve geçersiz oy zarflarının toplam sayısı ayrı ayrı o seçim türüne ait özel tutanağın ilgili yerine işlenir. 

Geçersiz zarflar paketlenir ve paketin üzeri mühürlenerek zarf sayısı yazılır. Bu zarflar saklanır ve kesinlikle açılmaz. 

YSK'NİN 1984 KARARI GEREKÇE OLABİLİR Mİ?

YSK'nin kanunları çiğneyerek aldığı skandal kararı meşrulaştırmak için yayınladığı eski kararlar da oldukça dikkat çekici.

1984, 1994, 2004'te de benzer kararlar aldığını ileri süren YSK, bu üç seçimde de milyonlarca oyun kaderini belirlememiş, sadece tek tek sandıklarda yaşanan usulsüzlüklere ilişkin yasal prosedürleri işleterek karar almıştı.

İşte YSK'nin milyonlarca "mühürsüz zarfı" tek bir sandıkta yaşanan olayla aklama çabası için kullandığı 1984 tarihli karar: