Fitoplankton, yani bitkisel planktonlar, yaptıkları fotosentez sayesinde okyanustaki tüm besin zincirinin temelini oluşturan mikroskobik canlılar. Fitoplanktonlar gezegenin oksijen üretiminde ve karbon döngüsünde belirleyici rol üstlenirler.
Fitoplanktonların soğuk denizlerde bile etkin olabildiği biliniyordu. Örneğin Kuzey Kutbu'nda yer alan Arktik Okyanusu'nda bahar aylarında güneş ışınları etkili hale geldiğinde, fitoplankton sayısında “fitoplankton patlaması” denilen ani ve çok yüksek bir artış gözleniyordu.
Kanada'nın Laval Üniversitesinde çalışan okyanusbilimciler, uydu görüntülerini inceleyerek, son yıllarda Arktik sularda sonbahar aylarına denk gelen ikinci bir "fitoplankton patlaması" gerçekleştiğini gözlemlediler.
Kuzey iklimin ılımanlaşması ve buz örtüsünün azalması, fitoplanktonun artık sonbahar aylarında da ilkbahar benzeri bir çoğalma sürecine girmeye başlayabileceğini gösteriyor. Sözkonusu değişiklik, kutbun Kanada'ya yakın bölgelerinde 73. Enleme, Rusya'ya yakın bölgelerde ise 80. Enlem civarına kadar gözlemlenebiliyor.
Ilıman ve subtropik bölgelerde sonbahar aylarında fitoplankton miktarının sporadik olarak, yani ara sıra, şartlar denk geldiğinde artması normal kabul ediliyor. Kutup bölgelerinde ise bu tür bir biyolojik olgu ilk kez net bir şekilde gözlemlenmiş.
Bu değişikliği doğrudan küresel ısınmaya bağlayan bilim ekibi, değişimin yol açağı sonuçların önemli olacağını, ancak bu sonuçları tanımlamak için yeni araştırma seferleri düzenlenmesi gerektiğini belirtiyorlar.
Haber: http://www.quebecscience.qc.ca/10-decouvertes-2014/9-Deux-printemps-arct...
Makale: http://www.quebecscience.qc.ca/files/file/qs/PhytoQSjan-Fev2015.pdf
Foto: Martin Fortier (Arcticnet-Université de Laval)