Şarbon tehlikesi küçümseniyor: 'Bir hafta içinde ölüme neden olabilir, bu nasıl bir ciddiyetsizlik'

Ankara'da şarbonlu olduğu tespit edilen 146 hayvan itlaf edilirken, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'nin konuya ilişkin yaptığı son açıklama, durumun daha vahim olduğunu gözler önüne serdi. Bakan Pakdemirli, Türkiye'de, 2018'de 79 noktada şarbon hastalığı görüldüğünü açıklarken, Türk Tabipleri Birliği Başkanı Prof. Dr. Sinan Adıyaman, konuyu soL'a değerlendirdi.…

Ali Ufuk Arikan

Ankara Gölbaşı'ndaki şarbon vakası tartışma konusu olmaya devam ediyor. Türkiye'nin hayvan ithalatı yapar duruma gelmesi, ithalatın sıfır denetimle yapılması eleştiri konusu olurken, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'nin son açıklamaları tartışmaya yeni bir boyut kazandırdı.

Pakdemirli, "Türkiye'de, 2018'de 79 noktada şarbon hastalığı görüldü. Medyada kaçı yer aldı? Çoğu yer almadı. Bugün medyada yer almayan Bitlis'te de bir şarbon vakamız var, orada da 42 hayvanımız telef oldu" derken, bu sözler hastalığın ne kadar yaygın olduğunu gözler önüne serdi.

Tespit edilemeyen vakaların olup olmadığı merak konusuyken, konuya ilişkin soL'a değerlendirmelerde bulunan Türk Tabipleri Birliği Başkanı Sinan Adıyaman, yaşananların Türkiye'nin geldiği son durumu özetlediğini dile getirdi.

'VETERİNER KONTROLÜNÜ AKP DEVRE DIŞI BIRAKTI'

"Önceden her şeyin bir kuralı vardı. Yurt dışından hayvan ithal edildiğinde veteriner kontrolü gerekiyordu. AKP bunu devre dışı bıraktı. Veteriner görevlendirmesine bütçe ayırmamak için insanların sağlığıyla oynanıyor" diyen Adıyaman, son yaşananların denetimsizliğin çarpıcı bir sonucu olduğunu vurguladı.

Türk Veteriner Hekimler Birliği Başkanı Talat Gözet, 28 Nisan 2018'de yapılan bir değişiklikle hayvansal gıdaların kontrolünde, denetiminde yurtdışından ithal edilen hayvanların sağlık denetimlerinde uluslararası kurallara aykırı olarak ziraat mühendislerine, orman mühendislerine ve kimya mühendislerine denetim yetkisi verildiğini açıklamıştı.

AKP'de ben yaptım oldu mantığının hakim olduğunu, gıda denetiminin 5179 sayılı yasa ile Tarım ve Orman Bakanlığı'na devredildiğini belirten Adıyaman, "Bakan'ın yaptığı '79 bölgede görüldü' açıklaması durumun vahametini gösteriyor. Bu çok ciddi bir sayı. Ve üstelik bu denetimsizlik sonucu tespit edilmeyen vakalar olup olmadığını da bilmiyoruz. Zaten bu 79 vaka basına yansımadığına göre gizleniyor, saklanıyor demektir. Belki bakanın da haberinin olmadığı vakalar vardır. Bakanlık bu verileri olayları küçümseme ve örtbas etme yerine bir an önce önlem almak için kullanmalı" dedi.

'BİR HAFTA İÇİNDE ÖLÜME NEDEN OLABİLİR, BU NASIL BİR CİDDİYETSİZLİK'

Şarbonun otçul hayvanların hastalığı olduğunu belirten Adıyaman, solunum ya da cilt yoluyla temas sonucu insanlara da bulaşabildiğini aktardı. Bunun insanlarda bağırsak şarbonuna neden olabileceğine dikkat çeken Adıyaman, "Bağırsak şarbonu bir hafta içinde ölüme neden olabilir. Bu hastalığın önemli olduğunu anlamak ve önlem almak için illa birilerinin ölmesi mi gerekiyor" diye sordu.

Daha ciddi bir inceleme ve denetim gerektiğine vurgu yapan Sinan Adıyaman, "Hakikaten bir keşmekeş var. Basına yansımayan '79 vaka daha var' deniliyor sanki sıradan bir durummuş gibi. Bu nasıl bir ciddiyetsizlik. Bir an önce herkes sorumluluğunu kabul etmeli ve gıda denetimi Tarım ve Orman Bakanlığı'ndan alınmalı. Bakanlıklar, meslek odaları ve üniversiteler bu konuyla ilgili bir araya gelip yeni bir çalışma hazırlamalı. Aksi halde çok daha üzücü sonuçlarla karşılaşılabilir" ifadelerini kullandı.

ŞARBON NASIL BULAŞIR?

Şarbon gündeminin hemen ardından konuya ilişkin TTB tarafından bir basın açıklaması yapılırken, açıklamada hastalığın nasıl bulaştığına ilişkin bilgi verilmiş, bazı sorular sorulmuştu.

İşte açıklamadan kısa bir bölüm:

Şarbon otçul hayvanların hastalığı olup; en çok koyun, keçi ve sığırlarda görülür. Hastalığın etkeni sporlaşarak çoğaldığı için son derece dayanıklı olan; gram pozitif, çomakcık şeklinde bir bakteri olup; hayvanlardan insanlara enfekte hayvan ürünleri ile temas, enfekte hayvan kılı gibi materyalin solunum yolu ile alınması veya enfekte hayvanların etlerinin tüketilmesi ile bulaşır. İnsanlarda bulaşma yoluna göre deri, akciğer ve barsak şarbonuna neden olabilir. Olguların büyük bir kısmı deri şarbonu olarak görülür ve tedavisi mümkündür. Ancak daha nadir görülmesine rağmen solunum ve barsak şarbonunun ise tedavisi zor; hatta bulaşmadan sonra bir hafta içinde sıklıkla ölümle sonuçlanabilmektedir.

TTB'DEN SORULAR

  • Bu hayvanlar yasa ve yönetmelik hükümleri hiçe sayılarak şarbon basili taşımasına rağmen nasıl ithal edilmiştir; hangi gümrük kapısından geçmiştir; sorumluları kimlerdir ve haklarında yasal işlem yapılmış mıdır?
  • Kamuoyuna yansıyan Ankara’daki grup dışında başka hayvan gruplarında da şarbona rastlanmış mıdır? Rastlandıysa ne gibi işlemler yapılmıştır; kamuoyuna niçin bilgi verilmemiştir?
  • Kurban pazarlarında satılan tüm küçük ve büyükbaş hayvanlar Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Yönetmeliğinin ilgili yönetmeliğince gerekli muayeneden geçirilmiş midir?
  • Son bir ay içinde deri, akciğer veya barsak şarbonu şüphesi ile sağlık kurumlarına başvuran vatandaşlarımız var mıdır? Eğer varsa sağlık durumları nedir?
  • Şarbonlu hayvanlar nedeni ile yapılan karantina uygulamasından dolayı uğranılacak ekonomik zararlar nasıl telafi edilecektir?