Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İstanbul İl Koordinasyon Kurulu, merkezi Silivri olan 5.8 büyüklüğündeki depreme ilişkin bugün basın açıklaması düzenledi.
Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Konferans Salonu'nda düzenlenen 'İstannbul depremi ve beklenen tehlikeler' başlıklı basın açıklamasını TMMOB İstanbul İl Koordinasyon Kurulu Genel Sekreteri Cevahir Efe Akçelik okudu.
İstanbul nüfusunun büyük bir kısmının 1. derece, önemli bir kısmının da 2. derece deprem bölgesinde yaşamakta olduğunu hatırlatan Akçelik, “Ulaşım yapıları ve köprülerin, dolgu alanlarının, tarihi eserlerin depremde vereceği tepkinin bilinmemesi, kentsel dönüşüm projelerindeki yanlışlıklar, su taşkınlarında bile yetersizliği açığa çıkan altyapı sorunları, dere yataklarını bile yerleşime açan imar uygulamaları, imar afları, afet sonrası çalışmaların taşıdığı soru işaretleri ve deprem bilincinin yeterince yaratılamaması, İstanbul'un tahmin edilenden öte yıkıcı bir etki altına gireceğini göstermektedir" dedi.
AÇIKLANAN DEPREM TOPLANMA ALANLARI GERÇEKÇİ DEĞİL
Deprem toplanma alanlarının üzerinde geçici kentlerin kurulabileceği, elektrik, su, ısınma, duş, tuvalet gibi temel ihtiyaçların karşılanabileceği altyapıya sahip büyük ve geniş alanlar olması gerektiğini vurgulayan Akçelik, 1999 depreminde belirlenen bazı deprem toplanma alanları üzerine AVM, rezidans inşa edildiği de tüm kamuoyu tarafından bilindiğini söyledi.
'ACİL ULAŞIM YOLLARI YOK EDİLDİ'
Ulaşım sorununun, deprem sonrasında nasıl bir afete dönüştüğünü 17 Ağustos 1999 yılında yaşandığını belirten Akçelik, “Depremleri afete dönüştüren en önemli etkenlerden biri de, şehir içi ulaşımın yetersizliğidir. Marmara Depremi sonrasında başlatılan ve üç yıl süren bir çalışma ile belirlenen ‘Acil Ulaşım Yollarının’ varlığı ise ne yazık ki tartışmalıdır. Bazı yollar kapatılmış, bazı yollar otopark haline getirilmiştir” diye konuştu.
Meydana gelen depremin ardından, İstanbul'da cep telefon hatlarının ulaşılamaz hale geldiğini ve kimi operatörlerin 18.00'a kadar hizmet veremediğini hatırlayan Akçelik, iletişim sorunlarının çözülmesi için uygun altyapı değişikliklerinin yapılması gerektiğini söyledi.
'İLK 72 SAAT ÇOK ÖNEMLİ'
Depremden sonraki 72 saatin önemine dikkat çeken Akçelik şöyle konuştu: “Afet sonrası kurtarma birimlerinin aynı anda herkese ulaşabilmesi mümkün değildir. Bu nedenle afetlerde ilk 72 saat her birey kendi başınaymış gibi hazırlıklı olmalı, 3 günlük süreyi kapsayan bir Aile Afet Planı hazırlanmalıdır İstanbul halkı afet anında ve sonrasında yapılacaklarla ilgili kamu spotları veya yerel yönetimler aracılığıyla bilgilendirilmelidir.”
'TOPLANMA YERİYLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR HAYATA GEÇİRİLMELİ'
Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Başkanı Akif Burak Atlar açıklamalarda bulundu. Deprem sonrası toplanma alanlarının yetersizliğe değinen Atlar, 'Toplanma alanı olarak değerlendirebileceğimiz ve büyük çoğunluğu kamusal arazi olan alanı, ne yazık ki yapılaşmaya açıldı. Toplanma alanları son 20 yılda hızlıca AVM, rezidans, birçoğu kamusal kullanıma kapalı alanlar olarak karşımızda duruyor. Bu konu hakkında uzun vadeli çalışmaların bir an önce uygulanıp hayata geçirilmesi gerekiyor' dedi.
Elektrik Mühendisleri Odası Şube Başkan Yardımcısı Hakkı Kaya Ocakaçan, 'Karşımızda uyuyan bir iktidar var. Hazırlanan programlara baktığımızda konunun uzmanlarına değil; eşin, dostun, akrabanın, damadın, kayın pederin firmalarına yaptırılmaktadır' dedi.
'YAPI STOKUNDA KAYDA DEĞER BİR GELİŞME SAĞLANMADI'
İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Nusret Tuna söz aldı. "1999 depremlerinde İstanbul yapı stoku güvenli olmaktan uzaktı" diyen Tuna, "20 sene geçmesine rağmen yapı stokunda kayda değer bir gelişme sağlanmadı" dedi. Tuna deprem toplanma alanları ile ilgili yaklaşım farkını ve bu konudaki eksiklikleri anlattı. Van depreminden örnek veren Tuna, Van'da deprem toplanma alanı ve alt yapı olmayacağı için yurttaşların aylarca mağdur olduğunu söyledi.
'ACİLEN YERALTI SUYU EYLEM PLANI YAPILMALI'
Jeoloji Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Yüksel Örgün, yeterli denetimin yapılmadığı söyledi. Örgün, "Kamuda, belediyelerde, valiliklerde denetim yapan meslektaşlarımız var. Ama ne yazık ki sayıları yeterli olmadığı için yeteri kadar denetim yapamıyorlar" dedi. Zemin etütlerinin öneminden bahseden Örgün farklı zemin yapılarını anlattı ve 'Depremi Anadolu yakası 8 saniye hissederken Bakırköy, Avcılar, Beylikdüzü 20 saniye hissetti, bunun nedenini sordunuz mu? Zemin yapıları farklı' dedi. İstanbul'da bir baraj yıkıldığında İstanbul'un su kaynağını nereden sağlayacağını soran Örgün, 'İstanbul'un acilen yeraltı suyu eylem planının olması gerekiyor, acilen hidrojeolojik çalışma grubunun kurulması gerekiyor, İstanbul'un alternatif yeraltı suyu kaynaklarının olması gerekiyor' diye konuştu.
'KOMBİ VE ASANSÖRLERE DEPREMDEN SONRA SERVİS ÇAĞRILMALI'
Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Battal Kılıç kombilerin ve asansörlerin deprem sonrasında mutlaka servise kontrol ettirilmesi gerektiğini söyledi. Kılıç doğalgaz kapama vanalarının yerinin herkes tarafından bilinmesi gerektiğini ve deprem esnasında kapatılması gerektiğini belirtti. Kılıç, "Kamusal yapılan bu denetimler ticari alanlara terk edildi. Şu anda birçok belediye, denetimleri ticari amaçla çalışan özel şirketlere devretti. Denetimlerin sağlıklı yapılmadığını görüyoruz" dedi.
'6.7'LİK DEPREMİ 32 KAT FAZLA HİSSEDECEKSİNİZ'
Jeofizik Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Erdal Şahan 1999 depreminde daha önce hiç deprem yaşamamış, eğitimsiz insanların birbirine yardım ederek 10 bin kişinin kurtarıldığını, herkese eğitim verildiği durumda, çok daha fazla insanın hayatının kurtulacağını açıkladı. Şahan 20 yıldır ilerleme kaydedilemediğini, son 10 yıldır eğitimde verilmediğini, insanların ne yapacağını bilmediğine dikkat çekti ve acil eğitim verilmesi gerektiğini söyledi. Şahan, "4.7 depremi olduğunda, '5.7 olduğunda bunun 32 katı fazla hissedeceksiniz' demiştim. Çünkü depremler 1 puan arttığında enerjisel olarak 31.6 kat daha fazla enerjiyle açığa çıkarlar. 6.7 olduğunda 5.7'nin 32 katı fazla hissedeceksiniz" dedi. İstanbul Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü'nde Türkiye Afet Müdahale Planı Toplantısı (TAMPT) yapıldı. Toplantıya Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay başkanlık ederken, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum da toplantıya katıldı. Toplantıya konunun uzmanları, TMMOB davet edilmedi. (İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'da toplantıya davet edilmedi) Her sene kasım ayında 'İstanbul depreme hazır mı?' toplantıları yaptıklarını belirten Şahan bu sene İBB ile birlikte yine kasım ayında 'İstanbul depreme hazırlanıyor' başlığıyla toplantı yapacakların duyurdu.