21 Ocak sabahına Bolu'da Köroğlu Dağları'nın eteğindeki Kartalkaya Kayak Merkezi'nde bir otelde çıkan yangınla uyandık. Bölgenin ilk işletmelerinden Grand Kartal Otel'de saat 03.00 sularında başladığı düşünülen yangının boyutları önce anlaşılamadı.

Facianın ilk anlarına ilişkin videoların kamuoyuna yansımasıyla, camlardan yardım çığlıkları atan insanların çaresizliği ortaya çıktı. Yangın saatlerce söndürülemedi. 49 dakika uzaklıktaki itfaiye teşkilatının araçları yetmedi, gelenler yamaca bakan otele 2 cepheden müdahale edebildi. Arama çalışmaları uzun süre başlatılamadı.

İlk dakikalarda kurtulanlar, ya kapısı çalınan ve kendi imkanlarıyla çıkanlar, binanın bazı eklentilerine çarşaf ve battaniyelerle atlayanlar ya da otel personelinin çıkışlarına yardımcı oldukları kişilerdi. Çünkü kurtulanların anlattığına göre yangın alarmları çalmadı.

Kaç kişinin içeride olduğu saatlerce saklandı, yangından kurtulan çalışan sayısı hâlâ belirsiz

"Kimlik Bildirme Kanunu" çerçevesinde özel ya da resmi her türlü konaklama tesisinde misafir kabul edildiğinde kolluk kuvvetlerine anlık bildirim yapılıyor. Yani kalan misafirlerin kimliği, kaç kişi olduğu aslında belliydi.

Sabah saatlerinde ilk açıklama validen geldi. Bolu Valisi Abdülaziz Aydın, önce 3 kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu. Sonra sayı 10 kişiye çıktı. Ardından bakanların bölgeye gittiği duyuruldu ve saatlerce açıklama yapılmadı.

Tablonun vahim olduğu biliyordu. Durum, uzun süre gizlendi.

Yangının başlamasından yaklaşık 12 saat sonra İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 66 kişinin öldüğünü, otelde 238 misafir bulunduğunu söyledi. Otel çalışanı kaç kişiydi, yangın anında içeride kaç kişi vardı, bilgi vermedi.

Aynı saatlerde AKP'nin Ankara'da il kongresi vardı, Cumhurbaşkanı Erdoğan da katılıyordu. Keyifler kaçsın istenmedi, resmi açıklama Erdoğan kürsüden inince yapıldı.

Otelde yakınları olanlar saatlerce ailelerinden haber alamadı.

Paylaşılan son açıklamaya göre 78 kişi yaşamını yitirdi. Hâlâ hastanede tedavi görenler var.

Bildiğimiz kadarıyla ölenlerden 4'ü otelde işçiydi. 3'ü işe başlayalı çok olmamıştı.

'Oteller hazır' diyen patronla Turizm Bakanı aynı masada

Bu sırada facianın yaşandığı Grand Kartal Otel'in nasıl kurulduğu, kim tarafından işletildiği gün yüzüne çıktı. Otel, aynı zamanda 1974'te Kartalkaya'daki kayak merkezini de kuran Mazhar Murtezaoğlu tarafından kurulmuştu.

Otelin internet sitesinde verilen bilgilere göre, Murtezaoğlu 1960 yılında Bolu’ya giderek Bolu Dağı Kantini’ni kurdu. Murtezaoğlu, önce bölgedeki ilk otel olan Kartal Oteli'ni ardından da Grand Kartal Otel’i inşa etti. 1998 yılında hizmete giren otelin kurucusu olan ve Bolu Ticaret ve Sanayi Odası tarafından özel ödül verilen Murtezaoğlu, 2019 yılında hayatını kaybetti.

Murtezaoğlu'nun ölümünün ardından damadı Halit Ergül otelin sorumluluğunu üstlendi. Aynı zamanda Bolu’daki Gazelle Resort & SPA otelinin de sahibi olan Ergül, turizm camiasında bilinen bir isim.

Halit Ergül'ün işlettiği otelleri sık sık ziyaret edenler arasında MHP İl Teşkilatı üyeleri, Ülkü Ocakları üyeleri ve MHP'li bazı isimler bulunuyor. (En sağda MHP Bolu Milletvekili İsmail Akgül, ortada Halit Ergül)

Halit Ergül aynı zamanda 2013'ten bu yana Batı Karadeniz Otelciler Derneği Başkanı ve Bolu Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı. Ergül, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı'nın (TGA) da 2022'den beri yönetim kurulu üyesi ve Karadeniz Bölge Temsilcisi.

Türkiye Otelciler Federasyonu'nun (TÜROFED) da yönetim kurulu üyesi olan Ergül, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'la da aynı masada birden çok kez buluşup toplantı yaptı.

Patron, yangından 2 gün önce açıklama yapmış ve "Oteller hazır" demişti.

Halit Ergül ile Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy TGA ve TÜROFED toplantısında.

11 kişi gözaltında, aralarında bakanlık bağlantılı kimse yok

Otelde arama-kurtarma, delil toplama çalışmaları bitirildi. Otel mühürlendi. Binaya "ağır hasarlı" raporu verildi. Buna göre binanın yıkılması gibi bir seçenek var. Ancak soruşturma henüz tamamlanmadı ve delillerin ortadan kaybolması endişesi mevcut.

Şimdiye kadar Bolu Belediyesi İtfaiyeden Sorumlu Başkan Yardımcısı, Bolu Belediyesi İtfaiye Müdürü, işletme sahibi, şirket genel müdürü ve otel müdürünün de aralarında bulunduğu 11 kişi gözaltına alındı.

İçişleri Bakanı "Sorumluluğun kimde olduğunu tespit etmek 10 gün sürecek" dedi.

Günlerdir yetkililer topu birbirine atıyor. Adeta yetkisizlik yarışına girildi. Hükümet suçu belediyeye attı, belediye bölgenin turizm bölgesi olduğunu duyurdu, "yetki bakanlıkta" dedi. Ortalıkta bir sürü belge dolaşıyor. Çeşitli kurumların, özel şirketlerin verdiği yeterlilik ve denetim belgeleri bunlar.

Ancak kesin olan bir şey var ki, AKP yıllardır yaptığı kanun ve yönetmelik değişiklikleriyle denetimleri tavsattı, yetki alanlarını belirsizleştirdi ve sorumluluğu patronların insafına teslim etti. 

Otelin en çok zarar gören alanı, itfaiyenin müdahale edemediği yamaca bakan cephe ve üst katlar. Fotoğraf: Özkan Öztaş

Arama kurtarmaya katılan görevli: Söndürme sistemi yoktu, duman tahliye edilememişti

Herkesin aklında olan konulardan biri, ihmal iddiaları.

Yangının restorandan çıktığı söylense de tam olarak nerede ve nasıl başladığını bilmek henüz mümkün değil. Belirlenebilecek mi, orası da muamma. Ancak yangının çıkış yeri ve şeklinden bağımsız olarak daha fazla insanın kurtulması mümkün müydü anlayabilmek için eksiklere yakından bakmak gerekiyor.

Alarmların çalmaması, yangın söndürme sisteminin yetersiz olması, yangın merdivenleriyle ilgili soru işaretleri, bu eksiklerden bazıları.

soL, ihmalleri yerinde görmek ve yaşananlara tanıklık edenlerle konuşmak için Kartalkaya'ya gitti.

Görüştüğümüz bir otel çalışanı ve otelde çalışma yapan arama kurtarma ekibinden görevliler öncelikle yangın sistemiyle ilgili yetersizlik iddialarını doğruladı. Arama kurtarma görevlileri Bolulu, kenti de, oteli de tanıyorlar.

"Yangını görünce devreye giren bir söndürme sistemi, yağmurlama sistemi olmadığı için bu yangın bu kadar büyüdü" diyen arama kurtarma görevlisi, alarm sisteminin de çalışmadığını ifade etti. Binanın dekoruyla dış kaplamasının ahşap olmasının ve otelin duman tahliyesini sağlayacak bir yapıda olmamasının yangının hızla yayılmasına neden olduğuna işaret etti ve şunları söyledi:

"Patronun iki oteli var. Biri şehir merkezine yakın olan Gazelle. Orası daha çok ziyaret edilen bir yer olduğundan bildiğimiz kadarıyla yangın sistemleri var. Odasında sigara içen kişileri bile tespit edebiliyorlar isterlerse. Ancak burası sezonluk olduğu için pek önemsenmemiş."

Yangında yaşamını yitiren Ceren Yaman Doğan ve kızı Lalin Doğan'ın cenaze töreni.

'2 adet yangın merdiveni var' diyen bakan yalan mı söylüyor?

Böyle bir facia anında her yerden ulaşılabilen ve tahliyeyi sağlayan yangın merdivenleri, gerekliliğinin dışında aslında bir zorunluluk. Kartalkaya'daki diğer tüm otellerde üstelik dışarıda bulunan yangın merdiveni olduğu basına yansımıştı.

Çalışmalara katılan ekiplere otelin yangın merdiveniyle ilgili de soru sorduk.

Otelde 2 merdiven olduğunu söyleyen görevlilerden biri "yangın merdiveni" denilen yerden birçok cesedi dışarı çıkardığını söyledi, "Ben alışkınım, Hatay'da da görev almıştım. Başka yerlerde de böyle sorunlarla karşılaştık" dedi.

Arama kurtarma ekibindeki diğer görevli arkadaşının lafını keserek, "yangın merdiveni" denilen yerler için şöyle konuştu:

"Buralar yangın merdiveni değil ki, biri personel diğeri müşteri merdiveni. Bir tanesini müşteriler kullanıyor. Asansöre binmeyi tercih etmeyen müşterilerin kullandığı bir yer. Diğer merdiven de zaten personelin kullandığı merdiven. Servis ve hizmet personeli asansörde yoğunluk oluşturmasın diye bu merdivenleri kullanıyordu. Yangından sonra haberlerde bu iki merdiveni 'yangın merdiveni' diye duyuruyorlar ama hiç alakası yok. Zaten buralar yangın merdiveni olmak için uygun değil, alevler oraya kadar yayılmış. O merdivenlerde can vermiş bir sürü insan çıkardık."

Oysa Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ilk gün yaptığı açıklamada soru üzerine tesiste iki adet yangın merdiveni olduğunu dile getirmişti.

En vahimi, bakanın söylediği merdivenlerin baca görevi görerek otelden kaçmaya çalışan ve merdivenlerde sıkışanların ölümüne neden olduğu iddiası.

'Projede olmayan eklentiler yapıldı, kaçak kat çıkıldı'

Otelle ilgili bir diğer önemli iddia, usulsüz şekilde yapılan eklentilerdi.

Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan'ın da ifade ettiği üzere, binanın son katı tamamen kaçak.

Hem arama kurtarma ekibinde olan hem de otelde çalışan bir görevli, binanın en üst katını, bina kenarındaki çıkıntıları işaret ederek bu alanların tamamının sonradan yapıldığını ifade etti. "Normalde projesinde bunlar yoktu" diyen görevli, binanın statik projesiyle ilgili de önemli bilgiler verdi. Yapılaşmanın zamana yayılarak değiştiğini ve balkonunu kapatma, çeşitli uzatmaların üstüne kat çıkma gibi kaçak eklentiler yapıldığını belirtti.

"Statik projesi sonuçta yıllar önce yapıldı ve hâlâ duruyordur. O proje ile şu anki fotoğraf kıyaslandığında sonradan yapılan ilaveler fark edilecektir. Ancak projedeki haliyle yanan bina arasındaki açıyı muhtemelen görmezden gelecekler."

soL'un edindiği bilgiye göre binanın statik projesini çizen kişi Haluk İnceler. İnceler, inşaat mühendisi ve AKP'nin de Bolu'daki kurucularından.

Otelin en üst katının kaçak inşa edildiği söyleniyor.

Kartalkaya, AKP iktidarında patronların para hırsı ve yetkililerin umursamazlığı nedeniyle onlarca vatandaşımızın öldüğü facialar listesine eklenen son olay oldu.

O uzun facialar listesinde şimdiye dek hiçbir yetkili sorumluluk kabul edip istifa etmedi.

Facialar, beraberinde önlemleri değil, bahaneleri getirdi.

Yurttaşlar öfkeli. Herkes öfkesini kendi kendine dile getiriyor. Birlikte öfkesini haykıran ve hesap soranların sayısı, yavaş yavaş artıyor. 

Otelde yangına karşı yetersizlikler bir ay önce tespit edildi, kimse bir şey yapmadı!