Uludağ Alan Başkanlığı kuruldu: Bölgenin talan edilebilmesinin önü açıldı

Uludağ Alan Başkanlığı'nın kurulmasına ilişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Resmi Gazete'de yayımlandı. Böylelikle Uludağ’ın talan edilmesi için gereken yasal ortam hazırlanmış oldu.

Kadir Sev

Bugünkü Resmi Gazete'de TBMM Genel Kurulu'nda 18 Ocak 2023 günü kabul edilen "Uludağ Alanı Hakkında 7432 sayılı Yasa ve Alan Başkanlığı kurulması ile görev ve yetkilerini düzenleyen 117 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi" yayımlandı.

Böylelikle Uludağ’ın talan edilmesi için gereken yasal ortam hazırlanmış oldu.

Yasada, Uludağ bir “alan” olarak tanımlanıyor ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'yle belirlenecek sınırlar içinde kalan bölgenin Uludağ Alan Başkanlığı’na devredilerek bu "örgüt" eliyle yönetilmesi öngörülüyor.

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin birinci maddesinde Alan Başkanlığı'nın kuruluş amacı şöyle tanımlanıyor:

“…doğal sit alanları ve diğer korunan alanları ile birlikte jeolojik ve biyolojik varlıklar, su ve benzeri kaynak değerlerinin korunması, yaşatılması, geliştirilmesi, tanıtılması, planlanması, yönetilmesi ve denetlenmesi ile Uludağ Alanında yürütülen faaliyetlerin düzenlenmesini sağlamak…” 

Uludağ’ı yönetme yetkisi verilen Alan Başkanlığı, Kapadokya örneğinde görüldüğü üzere, yasayla değil, bugün yayımlanan 117 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'yle kuruldu. Kararnamenin ikinci maddesinde, kamu tüzel kişiliğine sahip, özel bütçeli, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ilgili kuruluşu olarak tanımlanıyor.

Kararnamenin 5’inci maddesine göre Başkanlıkta “Alan Planlama ve Uygulama Grup Başkanlığı”, “Alan Yönetimi, Altyapı ve İdari Hizmetler Grup Başkanlığı” gibi hizmet birimleri kurulacak. 

Uludağ’ı yönetmek üzere kurulan Alan Başkanlığı'nı, bir kamu kurumu olarak tanımlamak pek olası değil. Kararnamenin 7’inci maddesine göre Başkanlıkta devlet memuru statüsünde personel çalıştırılmasına bile olanak tanınmıyor. Görev almak isteyenlerin devlet memurluğundan ayrılıp "İş Yasası" kapsamına geçmesi gerekiyor.

Başkanlık bütün yetkileri tek başına kullanabilecek

Kamu kurumu olma özelliği bile tartışmalı bu Başkanlığa, koruma kurullarına tanınmış bütün yetkileri tek başına kullanabilmesi olanağı tanıyor. 4’üncü maddesinin ikinci fıkrası aynen şöyle:

“…doğal sitler ve tabiat varlıkları ile ilgili olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğüne verilen görevler Uludağ Alanında Başkanlık tarafından yerine getirilir.”

Yasa ve CB Kararnamesi, Uludağ’ın hızlı bir biçimde talan edilebilmesinin yolunu açıyor. Genel Seçim sürecine girildiği şu günlerde Alan Başkanlığı'na verilen yetkiler akıl almaz bir anlayışla kullanılabilir. Üçüncü kişilerle yapılan sözleşmelerden yasal yollardan dönülemez. Dönülebilmesi için kamu bütçesinden olağanüstü tazminatlar ödenmesi gerekir.