Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), geçtiğimiz mart ayından bu yana Rusya’nın kontrolünde olan Zaporijya Nükleer Santrali’ni ziyareti sonrası rapor yayımladı.
Raporda, muhtemel risklerin ortadan kalkması için Zaporijya Nükleer Santrali'ne doğrudan bağlantı kurulması için iletişim altyapısı gibi önemli altyapıların kurulması gerektiği vurgulanarak, "Çatışmaların en başından beri iletişim araçları ve kanalları bulunmadığı gözleniyor. Bu kritik eksiklik santralin uygun düzenleyici gözetim altında güvenli ve emniyetli şekilde çalışmasının desteklenmesi ve nükleer güvenlik alanındaki herhangi bir olaya yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası düzeylerde etkili şekilde müdahale edilmesinin sağlanması konusundaki mevcut sorunları yalnızca daha da derinleştiriyor" denildi.
Raporda, UAEA’nın tesisin güvenli ve emniyetli şekilde çalışması için gereken tüm dış kuruluşlarla internet veya uydu iletişimi de dahil güvenilir ve yedekli iletişim araçlarının ve kanallarının sağlanması tavsiye edildi.
'Acilen ara tedbirler alınmalı'
Ön taraftaki santralde büyük hasar tespit edildiği belirtilirken, Avrupa'nın en büyük nükleer santralinin çevresinde oluşturulacak güvenlik bölgesinde çatışmaların durdurulması çağrısında bulunuldu.
"UAEA, tesise ve ilgili tesislere daha fazla zarar gelmemesi için sahada ve çevresinde bombardımanın derhal durdurulmasını tavsiye ediyor" ifadeleri kullanılan raporda, "Bu, ilgili tüm tarafların bir nükleer güvenlik ve güvenlik koruma bölgesi oluşturulması konusunda anlaşmasını gerektiriyor" denildi.
Raporda, "Askeri faaliyetler nedeniyle yaşanabilecek bir nükleer olaydan kaçınmak için acilen ara tedbirler alınmalıdır. Sorun, derhal bir güvenlik bölgesi kurularak çözülebilir" ifadeleri kullanılarak, nükleer santralin güvenliğinin oluşması ve muhtemel risklerde tahliyeler için ayrıca güvenli ulaşım koridorlarının açılması gerektiği belirtildi.
BM Genel Sekreteri'nden çağrı
UAEA'nın Zaporijya Nükleer Santrali'ne dair yayımladığı raporun ardından Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nde açıklamalarda bulunan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, santral çevresinde askerden arındırılmış bölge çağrısında bulundu.
Guterres'in konuya ilişkin açıklaması şöyle:
"İlk adım olarak, Rus ve Ukrayna kuvvetleri santral sahasına doğru veya santral sahasından herhangi bir askeri faaliyette bulunmama taahhüdü vermelidir.
İkinci bir adım olarak, askerden arındırılmış bölge üzerinde bir anlaşma sağlanmalı. Özellikle bu, Rus güçlerinin tüm askeri personel ve teçhizatını bu bölgeden çekme taahhüdünü ve Ukrayna güçlerinin oraya girmeme taahhüdünü içerecektir."
