Hazine ve Maliye Bakanlığı müfettişlerinin sürdürdüğü denetimler kapsamında bir sigara firmasına 6 milyar lira rekor ceza uygulandığı haberi ilk olarak Anadolu Ajansı’nca servis edildi.
Bakanlıktan edinilen bilgiye dayandırılan haberde, Vergi Denetim Kurulu’nun “büyük mükellefler” nezdinde yürüttüğü incelemeler kapsamında “tütün ürünleri imalatıyla uğraşan bir firma” için randıman analizi ve kaydi envanter çalışması yapıldığı belirtildi.
Yapılan çalışma sonucunda firmanın kayıt dışı hasılat elde ettiği, işletmedeki bazı belgelerin yasal defter kayıtlarına ve beyanlara dahil edilmediği, sigaraların fatura düzenlendiği halde özel tüketim ve katma değer vergilerinin beyanlara yansıtılmadığı tespit edildi.
İnceleme sonucu firmaya yaklaşık 6 milyar lira vergi cezası kesildi. Gecikme faiziyle bu rakamın yükselmesi beklendiği, yapılan incelemede, kurumlar, özel tüketim, katma değer vergileri ile geçici verginin de eksik ödendiğinin anlaşıldığı da haberde aktarıldı.
Bakan Mehmet Şimşek de haberi sosyal medya hesabından alıntılayıp her alanda kayıtdışılıkla etkin yöntemlerle mücadele ettiklerini savundu. “Büyük işletmelerin gerçek üretimlerini tespit etmek için yoğun randıman incelemeleriyle hammaddeden nihai ürüne giden süreci kontrol ettiklerini” anlatan Şimşek ayrıca “dürüst mükelleflerinin” yanında olduklarını belirtmeyi de ihmal etmedi.
Bakanlık firmayı açıklamadı, iki firma adı öne sürülüyor
Muhalif medya dahil birçok yayın kuruluşu haberi Şimşek’in başarısı olarak sunarken, ceza kesilen firmanın adına dair farklı iddialar ortaya atıldı.
Habertürk firmanın İzmir Tire’de faaliyet gösteren Royal Tobacco olduğunu ileri sürdü, Patronlar Dünyası ise Mersin Tarsus’taki European Tobacco’ya işaret etti. Ancak iki firmanın vekilleri de ceza kesilen firmanın kendileri olmadığını öne süren açıklamalar yaptılar.
Maliye Bakanlığı’nın açıklamasıyla yıllarca göz yumulan bir suç ifşa edilmiş oldu. Firmanın adının açıklanmaması ise böylesi uzun bir döneme yayılmış, büyük bir yolsuzluğun dahi gözlerden saklanmasına alışılmış bir karanlığa işaret ediyor.
'Kaçakçılık için piyasaya girdiler, yerliye düşen rol bu'
soL’un edindiği bilgiye göre, bu karanlıkta dünya tütün oligopolünü oluşturan “Dörtlü Çete”nin rolü öne çıkıyor. Bunlar Japon Tütün (JTI), Philip Morris (PMI), British American Tobacco (BAT) ve Imperial Tobacco olarak biliniyor.
6 milyar TL’lik cezanın kesildiği iddiaları gündeme gelen firmaların aslında bu işe “kaçakçılık yapmak üzere” girdikleri zira sektörde yerli sermayeye düşen rolün bu olduğu öne sürülüyor. Çünkü bu firmaların “Dörtlü Çete” diye anılan tekellerle ne rekabet ne de aynı piyasada birlikte var olma olanakları var.
'Tekellerin istekleri doğrultusunda hizaya çekme'
Bu tür firmaların ne zaman “Dörtlü Çete”nin ayağına basarsa o zaman “hizaya çekildikleri”ni belirten soL’un görüştüğü sektör uzmanlarına göre yasadışı ticaret tekellerin işine geliyor. Çünkü ucuz tütün ürününün yaygınlığı ile yeni genç bağımlıların kazanılması mümkün oluyor. Ancak, yasadışı ticaret pazar paylarını ve kârlarını fazla olumsuz etkilediği zaman tekeller kaçakçılık karşıtı kesilip kamu idaresinden müdahale talep ediyorlar.
İktidara 'halkın refahı için kullanacağız' propagandası yapma fırsatı
Konunun bir başka boyutuysa büyük sermayenin istekleri doğrultusunda hareket eden iktidara, Hazine’nin elde edeceği vergi cezası gelirlerinin “halkın refahı için” kullanılacağı şeklinde propaganda imkanı sağlaması.
Bakan Şimşek de yaptığı açıklamada “Vergi gelirlerinde sağlanan iyileşmeyi vatandaşlarımızın refahı ve ülkemizin istikrarı için verimli alanlara yönlendireceğiz” ifadelerini kullandı.
Yıllarca kamu idaresini etkisiz ve işlevsiz kılarak yurt içinde ve dışında yasadışı tütün ürünü ticareti yapan şirketlere göz yuman iktidar şimdi “yüksek vergi cezası” şovu yapmak üzere tütün tekellerinin rakip gördüğü bu “yerli sermaye girişimlerini” piyasadan silmeye yöneliyor.
Öte yandan 6 milyar TL’nin tahsil edilip edilemeyeceği de muamma. Kamu idaresinin yıllardır bu usulsüzlük sürerken nerede olduğu, bunun bir suç olduğu da sektör uzmanlarının dile getirdikleri arasında.