BRICS ülkeleri uzun yıllardır tıpkı Avro gibi dolara alternatif bir para birimi geliştirme hedefliyor. Yeni para birimi için fizibilite çalışmaları başlasa da bu hedefin uzak olduğunu BRICS ülkeleri de dile getiriyor.
Bu nedenle BRICS üyeleri dolara alternatif olacak bir birim önermek yerine doların hegemonyasının geriletilmesine odaklanmış durumda. Yerel para birimleriyle ticaretin ilk örnekleri oluşturuldu, şimdi yaygınlaştırılması için arayış sürüyor.
Geçtiğimiz aylarda düzenlenen son BRICS Zirvesi'ne de yansıyan arayışa itiraz ABD'nin seçilmiş Başkanı Donald Trump'tan geldi.
'Taahhüt vermeyen Amerika'ya elveda demeli'
Trump, BRICS ülkelerini tehdit ederek dolarsızlaştırma çabalarından uzaklaşmayı taahhüt etmeyenlere yaptırım uygulayacaklarını duyurdu.
Trump, kendine ait sosyal medya platformu Truth Social'dan yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
"Bu ülkelerden yeni bir BRICS para birimi yaratmayacaklarına ya da güçlü ABD dolarının yerini alacak başka bir para birimine destek vermeyeceklerine dair taahhütte bulunmalarını istiyoruz.
Aksi takdirde yüzde 100 gümrük tarifeleriyle karşı karşıya kalacaklar ve harika ABD ekonomisine satış yapmaya veda etmeyi beklemeliler. Gidip kendilerine başka bir 'enayi' bulabilirler.
BRICS'in uluslararası ticarette ABD dolarının yerini alması mümkün değil ve bunu deneyen herhangi bir ülke Amerika'ya elveda demeli" ifadelerini kullandı."
Doların payı düşerken, yuana rağbet artıyor
Trump'ın tehditkar açıklamasının birincil hedefi, BRICS ülkeleri arasında en geniş ticaret hacmine sahip olan Çin.
Doların uluslararası döviz rezervleri içindeki payı son yıllarda düzenli şekilde gerileyerek yüzde 58’e düştü. Bu süreçte Çin'in para birimi yuan yükselişe geçti. Yuan henüz yüzde 2,7 gibi düşük bir pay tutuyor olsa da bu oran son yıllarda katlanarak ulaşılmış bir oran.
Donald Trump, ilk başkanlık döneminde özellikle Çin'e karşı bir dizi gümrük tarifesi uygulamaya koymuştu. Çin de ABD'den ithal ettiği ürünlere benzer oranlarda gümrük tarifeleri getirmişti.
Ticaret gerilimi zamanla daha kapsamlı bir ekonomik savaşa dönüştü. Trump yönetimi, Çinli teknoloji şirketlerine yönelik kısıtlamalar getirdi ve bazı şirketlerin ABD pazarına girmesini engelledi.
Şimşek: 'Muhtemel tarifelere daha dirençli oluruz'
Trump yönetiminin olası yeni gümrük tarifelerinin etkileri şimdiden tartışılmaya başlandı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dün TRT World Forum'daki konuşmasında konuya değindi.
ABD'nin daha fazla tarife uygulamasının gelişmekte olan ülkeleri olumsuz etkileyeceğini kaydeden Şimşek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Peki Türkiye buna nasıl yanıt verecek? Türkiye ticarette artan korumacı eğilimlere karşı dirençlidir. Gümrük Birliğini de eklediğimizde 54 ülkeyle serbest ticaret anlaşmamız var. Bu da toplam ihracatımızın yüzde 62'sine karşılık geliyor. Şu an kapsamlı ticaret anlaşmaları için görüştüğümüz başka ülkeler de var. Türkiye yakın ve dost ülkelerden tedarik eğilimlerinde de avantajlı konumda. Çünkü, Orta Asya, Orta Doğu, Balkanlar, Avrupa Birliği, Kuzey Afrika ile hem yakınız hem de dostuz. Bununla birlikte ulaşım yolları kanalıyla bölgesel bütünleşmeyi ve bağlantısallığı güçlendirmek konusunda avantajlarımız var."
BRICS, son toplantısında ilan ettiği "partner ülkeler" uygulamasıyla etki alanını hızlıca artırmayı istiyor. Partner ülke teklifi yapılan ülkelerden biri de Türkiye.
