Toplu Konut İdaresi (TOKİ) 2019 yılında 100 Bin Sosyal Konut Projesi’ni tanıtmış, binlerce yurttaş bu konutlar için başvuruda bulunmuştu. Başvuruda bulunan yurttaşlar kayıt için para ödemiş, 2020 yılında yapılan kuralarla TOKİ’lerde oturmaya hak kazananlar belli olmuştu. 2019 yılında, binaların bir yıl içinde teslim edeceği söylenmişti. Ancak konutların yapım süreci ilerleyen yıllarda uzadıkça uzadı, yurttaşlar başvurduğunda söylenen meblağlar ilerleyen yıllarda arttı.
Dar gelirli yurttaşları kapsayacağı söylenen konut projesi, şimdi binlerce kişiyi mağdur ediyor. Konuyla ilgili soL’a konuşan Cenk* de mağduriyet yaşayan yurttaşlardan birisi.
‘Verilen sözlerin hiçbiri tutulmadı’
Eskişehir’de yaşan Cenk, 2019’daki sosyal konut kurasına katıldı.
2020 yılında başlanması gereken inşaatlara 2022 yılının sonunda başlandığını söyleyen Cenk, kat kuraları yapılmadan önce yapılması istenen ödeme miktarının artığını belirterek, evin kendilerine 2019-2020 yılında teslim edilmesi durumunda 146 bin lira olan ev fiyatının bugün 1 milyon 375 bin lira olduğunu söyledi.
“Zamanında başvuranlardan maaş bordrosu istemişlerdi, 5 bin lirayı geçmemesi lazımdı maaşların ama şimdi bir bakıyorsun 1 milyon 375 bin lira.” sözleriyle tepkisini dile getiren Cenk, kendilerine verilen sözlerin tutulmadığının altını çizdi.
Cenk’in sözleri şöyle:
“Öncelikle bize böyle bir şans tanıdığınız için size teşekkür ediyorum. En büyük sorunumuz sesimizi duyuramamak oldu. 2019 yılında cumhurbaşkanının Türkiye geneli 100 Bin Sosyal Konut olarak açıkladığı, Eskişehir’de de 2450 konut olarak yapılacak olan kuralara biz başvurduk. Başvuru paralarımızı ödedik. 2020 senesinde kura çekildi. Daha sonra hak sahibi olarak orada ismimiz çıktı. Tabii bunu ilk başlarda vatandaşa sunarken söylenen şeylerle şu anki şeyler çok farklı. 240 ay boyunca sabit 0,49 faizle bu evleri bize verecekleri söylendi. Şimdi ne yaptılar, memur maaşına endekslediler ve 180 aya çektiler. Yüzde 1 KDV’ydi bizim zamanımızda. Yani o evin peşinatını ödedikten sonra anahtar tesliminde yüzde 1 KDV ödeyecektik. Şimdi yüzde 10 oldu. 2019 yılında açıklama yapıldığında bir yıl içinde teslim edileceği söylendi. Bunu cumhurbaşkanı söylemişti.
2022 yılının sonuna doğru evlerin inşaatına başlandı. Yerel yönetimle sorun olmuş burada ama konut inşaatlarının gecikmesi buraya özgü değil. Geçtiğimiz günlerde ödenecek miktarlar belirlendi. Açıklandıktan sonra bir gördük, 2019-2020 senesinde teslim edilecek olsa 146 bin lira evin değeri şimdi 1 milyon 375 bin lira. Zaten alt gelirliler için bu evler. Zamanında başvuranlardan maaş bordrosu istemişlerdi, 5 bin lirayı geçmemesi lazımdı maaşların ama şimdi bir bakıyorsun 1 milyon 375 bin lira. Başta peşinat istiyorlar bu ev parasının yüzde 10’unu. Nasıl versin dar gelirli bunu? Verilen sözlerin hiçbiri tutulmadı.”
‘Hak sahiplerinden 153 kişiye kat çıkmadı’
Cenk, bütün bu mağduriyetlerin üstüne hak sahibi 153 kişiye kat kurasında ev çıkmadığını da söyledi. Durumu TOKİ Başkanı Ömer Bulut’a ilettiklerini söyleyen Cenk, bu duruma onun bile şaşırdığını belirtti.
Hak sahiplerinin oluşturduğu WhatsApp gruplarında pek çok kişinin “Biz evleri bu paralara alamayız.” dediğini belirten Cenk, TOKİ’nin şu aşamada vatandaşlar için ev yapmadığını ve kâr güttüğünü düşündüğünü söyledi.
Cenk, şunları kaydetti:
“KDV’nin yüzde 10 olması insanların belini büktü zaten. WhatsApp gruplarımız var. Bu durum Eskişehir’e özgü bir şey değil. Türkiye genelinde 100 Bin Sosyal Konut Projesi’nin olduğu neredeyse her yerde var bu problem. Ankara’ya gittik, TOKİ başkanıyla görüştük. Hak sahiplerinden 153 kişiye kat çıkmadı. Bunu Ankara’da TOKİ başkanına söylediğimizde o bile şaşırdı. Onun bile haberi yok. Bilinmiyor bunun nedeni.
TOKİ başkanı KDV oranıyla ilgili şuna benzer bir şey söyledi bize: ‘Biz bunu zaten alt gelirli için yapıyoruz, yüzde 10 KDV alınması çok saçma.’ WhatsApp gruplarında pek çok kişi ‘Biz bu paralarla bu evleri alamayız.’ diyor. Emekliler nasıl alsın ki? 5500 lira maaş alan var aralarında. Devlet bankaları en fazla 70 bin lira kredi veriyor, emekliler bu krediden de faydalanamıyor. İnsanların birçoğu hakkından vazgeçmeyi düşünüyor. TOKİ kesinlikle vatandaşa ev yapmıyor, kâr güdüyor.
'Aynı sorun Bursa’da da yaşanıyor'
Bekliyoruz, önümüzdeki haftalarda meclise gidilecek. Meclisteki grup başkanvekilleriyle görüşmeye çalışacağız. Hükümet kanadından kimseye ulaşamıyoruz. Eskişehir’de bir Nebi Hatipoğlu’yla görüşebildik, o da ileteceğini söyleyerek bizim daha fazla sesimizi duyurmamız gerektiğini söyledi. Basın açıklaması yaptık, tek bir Eskişehir milletvekili gelmedi. Bursa’dan İYİP’li vekil geldi, aynı sorun Bursa’da da yaşanıyor çünkü. Bursa Nilüfer, İstanbul Arnavutköy ve Tuzla… 100 Bin Sosyal Konut olan her yerde var bu sorun. Ne yapacağız bilmiyoruz. Kredi çekemiyoruz. Özel bankalar veriyor ama faiz oranları ortada onların da.”
KDV oranı yüzde 1’e indirilsin, 153 hak sahibine evleri verilsin, 240 ay sabit ödemeli kredi geri gelsin
Cenk, geçimini ek iş yaparak sürdürdüğünü belirtti. İki meslek yaparak dâhi zor geçindiğini söyleyen Cenk, emeklilerin daha büyük mağduriyet yaşadığını belirtti.
Mağdur yurttaşların taleplerini sıralayan Cenk, taleplerinin çok net olduğunun altını çizdi.
“Büyük firmalara o kadar vergi affı geliyor ama sen vatandaşın üstüne çöküyorsun, kâr amacı güdüyorsun.” sözleriyle yaşananlara tepki gösteren Cenk’in sözleri şöyle:
“Biz ne istiyoruz? yüzde 10 olan KDV oranının tekrardan yüzde 1’e indirilmesini, 153 hak sahibine gerekirse yeni ev yaparak evlerinin verilmesini ve ev fiyatlarının revize edilerek aşağı çekilmesini ve 240 ay sabit ödemeli kredi hakkımızı geri istiyoruz. En basitinden benim iki tane çocuğum var, ikisi de bez kullanıyor. Evim kira. Enflasyon ortada. Ek iş yaparak idare ediyorum. Ben emekliler için daha çok üzülüyorum. Sen devletsin. Ziraat Bankası devlet bankası. İstese 0,49 faizle kredi verir bize. Bir torba yasaya bakar her şey. Büyük firmalara o kadar vergi affı geliyor ama sen vatandaşın üstüne çöküyorsun, kâr amacı güdüyorsun.”
*Konuşan yurttaşın ismi, isteği üzerine gizlenmiştir.