Yılladır AKP onayıyla  baca filtresiz olarak çalıştırılan ve halka zehir solutan termik santrallere ilişkin Erdoğan’dan geçtiğimiz yıl dikkat çeken bir adım gelmiş, AKP'nin baca filtresiz çalışmaya devam düzenlemesini veto etmişti.

Yandaş basının Erdoğan övgüsüyle sunduğu bu veto haberine karşın, söz konusu santrallerin yıllardır halkı zehirlemesine neden göz yumulduğuna ilişkin en ufak bir açıklama yapılmamıştı.

Sürenin uzatılmaması kararı sonrası filtre ve baca gazı arıtma gibi çevresel yatırımları tamamlamayan 13 santralden sadece beşi tamamen, biri de kısmen kapatılmıştı.

Jet hızıyla açıldı...

Diğer santraller gerekli düzenlemeleri tamamlamamasına rağmen geçici izinle çalışmaya devam ederken, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’dan kapatılan santrallere ilişkin ilginç bir açıklama geldi.

Kurum, ”Soma Termik Santralinin 6 ünitesinden 4'üne, Kangal Termik Santralinin kapalı olan 2 ünitesine, Çatalağzı Termik Santralinin kapalı olan 2 ünitesine, Seyitömer Termik Santralinin 4 ünitesinden 2'sine, Tunçbilek Termik Santralinin 3 ünitesinden 2'sine, Afşin A Termik Santralinin 4 ünitesinden 2’sine 1 yıl geçici çalışma ruhsatı verilmiştir. Bu üniteler ve bacalar mevzuata uygun hale getirilmiştir" açıklamasında bulunarak santrallerin açıldığını resmen ilan etti.

Bakan Kurum’un açıklaması şüphe çekerken, salgın günlerinde ve bu kadar kısa sürede eksiklerin nasıl tamamlandığı merak konusu.

'Endişe duyuyoruz ve merak ediyoruz'

Konuya ilişkin soL’a açıklamada bulunan ve eksiklerin bu kadar sürede tamamlanıp tamamlanamayacağına ilişkin değerlendirmede bulunan TMMOB Makina Mühendisleri Odası Başkanı Yunus Yener, “Biz de merak ediyoruz ve endişe duyuyoruz. Bu nedenle soruyoruz, bu kadar kısa sürede gerçekten tüm eksikler tamamlandı mı?” ifadesini kullandı.

Sürece dahil edilmediklerini, hiçbir şekilde bilgilendirilmediklerini aktaran Yener, “Hiçbir şekilde şeffaf olmayan bir idari yapı, otoriter bir yapı var. Sadece bu alanda değil, hayatın her alanında bu sorun var, bilgi saklanıyor. Paylaşılan işsizlik verileri, salgın verileri de güven vermiyor halka. Herkes endişeli, dolayısıyla bu konuda da yapılan açıklamadan, verilen bilgilerden emin olamıyoruz, endişe duyuyoruz” diye konuştu.

'Bu sorulara yanıt talep ediyoruz'

Yener, sürece ilişin Bakanlık’a ilettikleri soruları bir kez daha hatırlattı ve bu sorulara bir an önce yanıt talep ettiklerini söyledi:

    •    Söz konusu santralların yükümlülüklerini eksiksiz olarak yerine getirdiğine dair ciddi bilimsel ve güvenilir çalışmalar ne ölçüde yapılmıştır? Böyle çalışmalar yapılmışsa, neden kamuoyuyla paylaşılmamıştır? Yapılmamışsa, salt idari kararlarla bu santralların çalışmalarına nasıl izin verilmektedir?
    •    Bütün eksiklerin giderildiğine dair bilimsel ve güvenilir çalışma ve belgeler kamuoyu ile paylaşılmadan, söz konusu santralların çevre mevzuatına göre olması gereken ekipman ve sistemleri tam olmaksızın çalışmalarına izin verilmesi, kamu yönetimin görev etiği ve sorumluluğu ile bağdaşmakta mıdır, toplum yararına uygun mudur?
    •    Baca Gazı Kükürt Arıtma Tesisi yatırımlarına başladıkları ve ilerleme kaydetmiş oldukları gerekçesiyle çalışma izni verilmiş olan santrallarda (kamu bünyesindeki 18 Mart Çan ile özelleştirilen Yeniköy ve Kemerköy Termik Santralları) gerekli yatırımlar tamamlanmış ve devreye alınmış mıdır?
    •    Söz konusu santrallarda baca gazı salımlarının (emisyonların) anlık olarak izlendiği sistemlerin mevcut olduğu ve katı–sıvı atıkların da izlenebildiği bilinmektedir. Bu atıkların başta yerel halk olmak üzere ülke halkının sağlığını çok ciddi şekilde olumsuz yönde etkilediği, canlı yaşamını ve doğayı tahrip ettiği kuşkusuzdur. Buna rağmen veriler neden kamuoyuyla paylaşılmamakta ve gizli tutulmaktadır?
    •    Yukarıda belirtilen, azot oksit ve katı atık depolama tesisi sorunları bu santrallarda çözülmüş müdür yoksa devam mı etmektedir? Sorunların çözümlenmediği ve devam ettiği santrallarda gerekli çevre koruyucu önlemler tamamlanmadan elektrik üretiminin sürdürülmesi, hangi bilimsel çerçevede uygun görülebilmektedir?
    •    Çevreye verilen zararları azaltıcı yatırımları sonuçlandırmayan santralların üretimlerini sürdürmeleri ve üzerine bir de kapasite tahsisi vb. mekanizmalarla kamudan maddi destek almaları toplumsal vicdana uygun mudur?
    •    Geçtiğimiz yıl kamuoyundan gelen baskılar sonucunda Cumhurbaşkanınca çevre mevzuatı muafiyet süresi veto edilen ve veto kararı da basında “halkın zehirlenmesine izin verilmeyeceği” başlıklarıyla duyurulan santrallarda o günden bugüne gerekli iyileştirme yatırımlarının eksiksiz olarak yapıldığı kanıtlanmamış iken bugün itibarıyla çalışmalarına izin verilmesi vicdani, adil ve yasal bir uygulama olarak kabul edilebilir mi?
    •    Bu durum, ülkemizi doğasıyla ve yurttaşlarıyla santralların neden olduğu birçok zararlı etkiye maruz bırakmak anlamına gelmiyor mu?
 

Filtre takıldı denildi, kül yağdı

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum'un gerekli düzenlemeler yapıldığını iddia ettiği santrallerden birinden "kül" yağması, soru işaretlerini daha da artırdı.

1 Ocak’ta kapatılan Kahramanmaraş’taki santralden kül yağarken, CHP Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç, “İlgili firma filtre takıldığını söyledi ancak filtre takılmamış. Filtre takılmış olsa kül yağmazdı. Kül yağıyor. 6 aydır hava temizliydi. Bu AKP’nin çevreye karşı duyarlılığının göstergesidir. Demek ki dostlar bizi alışverişte görsün diye kapatmışlar. Halkı değil rantı seviyorlar" dedi.

Kimler kazanıyor? Erdoğan 'bırakma' demişti...

Halkı zehirleyen söz konusu santraller, AKP yandaşı şirketleri zengin ediyor.

Bu santrallerden 4’ü Çelikler Holding’e ait. Çelikler Holding’in yönetim kurulu başkanlığını Tahir Çelik yürütüyor.

Çelik'in adı Erdoğan ile yaptığı telefon görüşmesiyle gündeme gelmiş, Erdoğan'ın filtre talebi sonrası “O zaman ben bırakayım” diyen Çelik'e “Ben sana onu demiyorum. Ne yaptın, onu soruyorum” dediği iddia edilmişti.

Söz konusu santrallerden ikisi Turgay Ciner'e, ikisi ise Erdoğan’a yakın patronlardan Nihat Özdemir’e ait.