Ten Rengi: Mücadele için bir çığlık

Altkat Sanat, tam da dediği gibi yapıyor ve gerçek kadın hikâyelerini, tahmin edilebilenden daha gerçek, daha çarpıcı ve oldukça sert bir üslupla sunuyor.

Buğrahan Aydın

Kadın mücadelesinin içinin "Güler Sabancı'yla ya da Meral Akşener'le kızkardeşiz" çıkışlarıyla, mücadeleyi temelsiz bir tutumla "liberal feminist" yaklaşımlara indirgeyip burjuva düzeni koruma çabalarıyla, komik bir şekilde "kadın sınıfı-erkek sınıfı" gibi isimlendirmelerle dümdüz bir şekilde erkek düşmanlığına evriltilmesiyle boşaltılmaya çalışıldığı bugünlerde Altkat Sanat'ın sahneye koyduğu Ten Rengi oyunu, kadınların da, toplamda emekçilerin de aslında ne ile mücadele etmesi gerektiğini insanın yüzüne tokat gibi vuruyor.

Türkiye'nin iktidar ve düzen muhafeleti işbirliğiyle cemaat ve tarikatlere teslim edilmesi, çocukların, gençlerin, kadınların, aydınların ve ilericilerin hayatını cehenneme çevirmişken hayatımızın her alanında, karşımıza nerede ve nasıl çıkarlarsa çıksınlar, hepsini susturup siyasetten ve sosyal hayattan temizleme mücadelemiz devam ediyor. Biliyoruz ki bu gerici anlayış, din, ahlâk, gelenek gibi başlıklar altında uzun yıllardır, baskıcı ve eli kanlı bir erkek egemen yaşam kurmuş durumda. Bu da siyasal islamcı iktidarlar ve onların seçmenine şirin görünmeye çalışan düzeni korumaya odaklanmış muhalefet güçleri tarafından korundu ve halihazırda korunuyor.

Erkek egemen bir yaşamın, ancak sınıflı, dinin ve yoz ahlâk anlayışının sosyal yaşamdan ayrılmadığı toplumlarda inşa edilebildiğini görmek zor değil. Kadının toplumdaki yeri, toplumsal cinsiyet eşitliği, kadın yaşamı gibi konular insanlık tarihi kadar eski bir tartışma konusuyken, yine insanlık yaşamı kadar eski olan sınıf savaşıyla paralel yol alması ve gelişime, değişime uğraması da bu anlamda bir tesadüf eseri değil. Sınıfların ortadan kalktığı, düzenin herkesi eşitlediği ve insanlara cinsiyetinden bağımsız "insan" olarak baktığı bir toplumda, kadın mücadelesinin aslında sınıflı, yozlaşmış, yobazlaşmış bir düzende bir hayatta kalma mücadelesi olduğunu da göreceğiz.

Siyasal islam ve en büyük destekçisi burjuva düzeninin eliyle yaratılmış, gençleri "aslında bizim kültürümüz böyle, değişmesi zor" diyecek kadar umutsuzlaştırmış ya da liberal feministleri "erkekler böyle, taciz ederler, tecavüz ederler, ezer ve sömürürler, öldürürler" gibi temelsiz ve ayakları yere basmayan bir teze vardıracak kadar yozlaşmış bu düzende, tam da ihtiyacımız olan şeyi bizlere hatırlatan çarpıcı bir oyun Ten Rengi.

Nevzat Süs'ün yazıp yönettiği, Müge Saut'un nefessiz bırakan oyunculuğuyla sahnelediği Ten Rengi'ni izlerken, Türkiye'de kadınların çocukluklarından, öldürülmelerine kadar yaşadığı hayatlara tanık oluyor, kadınların çığlığını içimize işliyoruz. Aslında kadınların her geçen gün dünden daha fazla sömürüldüğü, tacize ve tecavüze uğradığı, daha kolay öldürüldüğü ve katillerinin yönetenler tarafından daha utanmazca korunduğu bir düzende buna hiç de yabancı değiliz. Oyunun yabancı olduğumuz ve bize oyun boyunca yutkunmayı unutturan kısmı, direkt olarak bizimle, seyirciyle olan hesaplaşması ve düzenin kadına açtığı savaşı dürüstçe, açık seçik konuşmadan çözemeyeceğimizi anlatması.

İzleyenine "kadınların mücadele etmek zorunda olduğu eşitsizliği, uğradıkları baskıları ve sosyal yaşamda, iş hayatında, evinde "ölümle dans etmek" anlamına gelen hayatlarından ne kadar da basitçe bahsediyor ve istatistikler, sayılar üzerinden değerlendirip geçebiliyoruz" dedirten Ten Rengi, kadınların sorunları ve mücadeleleri üzerine konuşulmadık, tartışmaya açılmadık hiçbir şey bırakmıyor.

"Dünya'nın ve Türkiye'nin sorunlarından, insanların mücadelelerinden bağımsız kalamayız. Bizim sahnemiz toplum olarak yaşadıklarımızın anlatıldığı bir sahne" anlayışıyla üreten Altkat Sanat, tam da dediği gibi yapıyor ve gerçek kadın hikâyelerini, tahmin edilebilenden daha gerçek, daha çarpıcı ve oldukça sert bir üslupla sunuyor. Oyun sonunda erkeklerin başlarını öne eğip düşündüğü, kadınları ayağa fırlatıp büyük bir heyecan ve kararlılıkla alkışlatan metni, rejiyi ve sahne performansını kutlamadan geçemem.

Altkat Sanat'tan Ten Rengi oyununu yakın zamanda 5 Şubat, 12 Şubat ve 24 Şubat tarihlerinde izleyebilir, boyun eğmemek için silkinip ayağa kalkmak gerektiğini kendinize hatırlatabilirsiniz.