Çin, egemenlik ihtilafı içinde olduğu Tayvan'ın başkanı Tsai Ing-wen'in ABD'yi ziyaretinin ilişkilerde ciddi cepheleşmeye yol açabileceği uyarısında bulundu.
Çin'in Washington Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Şu Şueyüen, Tsai'nin New York'a varışının ardından düzenlediği basın toplantısında, Tsai'nin daha önce ABD'ye "transit ziyaretler" yapmış olmasının emsal kabul edilemeyeceğini, bunun Pekin'in tepkisini azaltmayacağını belirtti.
Tayvan sorununun, Çin'in temel çıkarının merkezi ve ABD ile ikili ilişkilerde aşılmaması gereken "kırmızı çizgi" olduğunu belirten Şu, "İster Tayvan liderleri ABD'ye gelsin, ister ABD liderleri Tayvan'ı ziyaret etsin, bu, Çin-ABD ilişkilerinde, tekrar ediyorum, ciddi, ciddi cepheleşmeye yol açabilir" dedi.
'Çin hükümeti, 'tek Çin' ilkesinin ihlaline tepki vermek zorundadır'
Şu, Washington'ın Tayvan başkanlarının geçmişte de ABD'ye geldiklerini anımsatarak Çin’in aşırı tepki vermesini gerektirecek bir durum bulunmadığını söylemesine karşılık olarak, "Geçmişteki hatalar emsal oluşturamaz, bu tepkimizi azaltmayacaktır" ifadesini kullandı.
ABD'nin Tayvan ile üst düzey temasları artırarak ve Ada'ya daha fazla silah satarak meseleyi giderek önemli hale getirdiğini belirten Şu, "Bu bir tehdit değil; Çin hükümeti, 'tek Çin' ilkesinin ihlaline tepki vermek zorundadır" diye konuştu.
Tsai'nin ziyaretleri
Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen, Orta Amerika ülkeleri Guatemala ve Belize'yi ziyaret edeceği, öncesinde ve sonrasında ABD'nin New York ve Los Angeles şehirlerinde temaslarda bulunacağı 10 günlük yurt dışı gezisi için dün yola çıkmıştı.
Tayvan Dışişleri Bakanlığı'nın açıklamasına göre, Tsai, 1-3 Nisan'da Guatemala'yı, 3-5 Nisan'da Belize'yi ziyaret edecek.
Tsai Ing-wen ziyaretlerinde, Guatemala Devlet Başkanı Alejandro Giammattei ve Belize Başbakanı John Briceno ile görüşecek, Tayvan'ın Ekonomi ve Kültür Temsilcilikleri yetkilileri ile bu ülkelerde yaşayan Tayvanlılarla bir araya gelecek. Guatemala'ya gidiş yolunda ABD'nin New York şehrine uğrayacak Tsai'ye burada Hudson Enstitüsü'nce düzenlenecek etkinlikte ödül verileceği iddia ediliyor.
Belize ziyareti dönüşünde ise Los Angeles şehrine uğrayarak Ronald Reagan Kütüphanesi'nde düzenlenecek toplantıda konuşacak Tsai'nin, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile görüşmesi bekleniyor.
ABD: Çin'in Tayvan liderinin ABD temaslarına aşırı tepki vermesine gerek yok
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel, Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen'in resmi olmayan ABD ziyaretiyle ilgili, bunun sadece bir “transit ziyareti” olduğunu ve Çin’in aşırı tepki vermesini gerektirecek bir durum bulunmadığını ileri sürdü.
Tsai’nin Orta Amerika ülkelerini ziyaret etme sürecinde önce ABD’nin New York kentinde görüşmeler yapması, dönüş yolunda da Los Angeles kentine uğraması Washington ile Pekin arasındaki ipleri gerdi.
Çin’in Tsai’nin ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile görüşmesine karşı tedbirler alacağını açıklaması üzerine değerlendirmede bulunan Patel, bu seyahatin sadece bir transit yolculuk olduğunu iddia etti. Tayvan devlet başkanlarının daha önce böyle yaptığını anlatan Patel, Tsai’nin 2016’dan bu yana 6 kez ABD üzerinden bölge ülkelerini ziyaret ettiğini, bu seyahatinin de yedinci olacağını söyledi. Bu uygulamanın ABD’nin tek Çin prensipleriyle uyuştuğunu ifade eden Patel, Washington’un Ada'yla ilgili statükonun korunması konusundaki politikasında bir değişiklik olmadığını belirtti.
Sözcü yardımcısı, “Pekin’in ABD politikaları ile uyumlu bu transit yolculuğu farklı yorumlayıp aşırı tepki vermesine gerek yok. Daha önce de söylediğimiz gibi taraflardan herhangi birinin statükoyu tek taraflı olarak değiştirmesine karşıyız. Tayvan’ın bağımsızlığını desteklemiyoruz” dedi.
Beyaz Saray: Çin, Tsai'nin ziyaretini bahane olarak kullanmamalı
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, Tsai Ing-wen'in resmi olmayan ABD ziyaretiyle ilgili, "Çin, bu ziyareti Tayvan Boğazı çevresinde herhangi bir saldırgan faaliyeti hızlandırmak için bahane olarak kullanmamalı" dedi.
Orta Amerika ülkeleri ziyareti kapsamında bugün ABD'ye uğrayacak olan Tayvan Devlet Başkanı Tsai'nin ziyaretinin "resmi" değil, "transit, kişisel ve gayriresmi" bir ziyaret olduğunu ileri süren Kirby, ABD'nin bu hususta tutarlı bir politika yürüttüğünü söyledi.
Kirby, Tayvanlı yetkililerin geçmişte de ABD'ye geldiklerini anımsatarak, "Çin Halk Cumhuriyeti bu ziyareti Tayvan Boğazı çevresinde herhangi bir saldırgan faaliyeti hızlandırmak için bahane olarak kullanmamalı" ifadesini kullandı.
Tayvan konusunda farklı düşünseler de ABD ve Çin'in, bunu 40 yıldır yönetebildiğini belirten Kirby, Çin ile iletişim hatlarının açık tutulduğuna işaret etti. Kirby, ziyarete ilişkin Pekin'in sert bir tepki vermesi için bir neden olmadığını ve ziyaretin olaysız geçmesini umduklarını bildirdi.
Kirby, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan'ın, 24 Mart'ta Çin'in en kıdemli diplomatı, Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkezi Dış İlişkiler Komisyonu Direktörü Vang Yi ile konuştuğuna ilişkin basında yer alan haberleri ise doğrulamadı. Diğer yandan Kirby, bu tür görüşmelerin normal olduğunu kaydetti.
Bloomberg: Tsai ABD'ye gelmeden, üst düzey ABD'li ve Çinli yetkililer görüştü
Bloomberg, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan'ın, 24 Mart Cuma günü Çin'in en kıdemli diplomatı, Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkezi Dış İlişkiler Komisyonu Direktörü Vang Yi ile konuştuğunu ileri sürdü.
İsimlerini açıklamak istemeyen konuya yakın kişilere atfedilen iddiaya göre, Tayvan lideri Tsai Ing-wen'in, Orta Amerika ülkelerine yapacağı ziyaretler kapsamında geçiş için uğrayacağı "resmi olmayan" ABD ziyareti öncesi gerçekleşen görüşme dikkati çekti.
ABD ve Çin yetkililerince ise konuya ilişkin resmi bir açıklama yapılmadı.
Çin: Tsai, McCarthy ile buluşursa, provokasyon olur
Çin Devlet Konseyi'ne bağlı Tayvan İşleri Ofisi Sözcüsü Cu Fınglien dün yaptığı açıklamada, "Eğer Tsai, McCarthy ile buluşursa, bu 'tek Çin' ilkesini ihlal eden bir provokasyon olur. Bu durumda kararlı karşı tedbirler alırız" ifadesini kullanmıştı.
Çin'in topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1949'dan bu yana fiili olarak bağımsız olduğunu iddia ediyor. Çin ana karası ile Tayvan arasında iç savaşın ardından ortaya çıkan ayrılık hâlâ devam ediyor.
Pekin, "tek Çin" ilkesini vurgulayarak Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik ilişkileri kesmesini şart koşuyor.
