Suriye’de 8 Aralık’ta Şam’a girerek Esad hükümetini deviren cihatçı örgütlerin başındaki Heyet Tahrir’uş Şam’ın (HTŞ) kurduğu yeni geçici hükümet Anayasa’yı askıya aldı.
HTŞ’nin kurduğu hükümetin sözcüsü Ubeyde Arnavut AFP’ye yaptığı açıklamada üç ay boyunca Anayasa’nın ve parlamentonun askıya alınacağını söyledi. Arnavut “Anayasayı incelemek ve ardından değişiklikleri sunmak için yargı ve insan hakları komitesi kurulacak” dedi.
Arnavut Esad hükümetindeki bakanlarla yeni hükümetin Salı günü üç aylık geçiş sürecine ilişkin bir toplantı yaptığını söyledi.
İbrahim Kalın Şam'da: 'Culani ile görüşecek'
Akşam saatlerinde MİT Başkanı İbrahim Kalın Suriye’nin başkenti Şam’daki Emevi Camii’nde görüntülendi.
Emevi Camii’ndeki görüntülerinde Kalın silahlı korumalar eşliğinde caminin içinde yürürken görüldü.
El Cezire Arapça gün içindeki haberinde İbrahim Kalın ile Hakan Fidan’ın da Şam’a giden Türk heyetinde olduğunu duyurmuştu. Ancak Dışişleri Bakanlığı kaynakları Fidan'ın Şam'da olduğu iddiasını yalanladı. Fidan o saatlerde Ankara’yı ziyaret eden Macaristan Başbakanı Viktor Orban ile AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görüşmesine katılmıştı.
Öte yandan Reuters haber ajansı Suriye'deki geçici hükümetin açıklamasında MİT Başkanı Kalın ile Dışişleri Bakanı Fidan’ın içinde bulunduğu Türk heyetinin Şam’da HTŞ lideri Ebu Muhammed Culani ile görüşeceğinin belirtildiğini aktardı. Lübnan televizyonu LBCI’ya göre Şam’da Türk heyetine Katar’dan da istihbarat başkanının dahil olduğu bir heyet eşlik ediyor. Türkiye ve Katar heyetinin ayrıca Suriye’de yeni hükümetin başbakanı Muhammed El Beşir ile de görüşeceği belirtiliyor.
G7 ülkelerinden Suriye’de geçiş sürecine ‘tam destek’
Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, İngiltere ve ABD’nin oluşturduğu G7 ülkeleri bugün bir açıklamaya yaparak Suriye’de “kapsayıcı” bir hükümete geçiş için desteğe hazır olduklarını duyurdu.
Açıklamada “Güvenilir, kapsayıcı ve mezhepsel olmayan bir yönetime yol açan, hukukun üstünlüğüne, kadın hakları da dahil olmak üzere evrensel insan haklarına ve tüm Suriyelilerin korunmasına saygıyı garanti eden bir geçiş sürecini desteklemeye hazırız" denildi.
"G7, bu standartlara uyan ve bu süreçten elde edilen sonuçlara uyan gelecekteki bir Suriye hükümetiyle birlikte çalışacak ve onu tam olarak destekleyecektir" diye belirtildi.
G7 liderlerince yapılan açıklamada “tüm taraflara Suriye'nin toprak bütünlüğünü ve ulusal birliğini korumaya ve bağımsızlığına ve egemenliğine saygı gösterme" çağrısı yapıldı.
ABD Dışişleri Bakanı Blinken’dan Türkiye ziyareti
Suriye’de ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri ile AKP destekli Suriye Milli Ordusu arasında çatışmalar yaşanırken ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Türkiye’ye geliyor.
Bugün Ürdün’de Kral 2. Abdullah ile görüşen Blinken sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Abdullah ile Suriye’deki gelişmeleri konuştuklarını belirtti. Blinken, "Suriye halkının seçtiği, hesap verebilir ve temsili bir hükümetle kapsayıcı bir geçişin önemi hakkında konuştuk“ ifadesini kullandı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller da görüşmeye ilişkin yaptığı açıklamada "Blinken’ın Suriye’nin kimyasal silah stoklarını güvenceye alınması ve imhasını sağlamanın önemini vurguladığını” söyledi.
Miller, görüşmede Abdullah ile Blinken'ın Gazze'de ateşkes ve İsrail ile Hamas arasında esir takasına varılması için yürütülen çabaları da ele aldığını belirtti.
ABD’den ‘tahammül etmeyiz’ açıklaması
Blinken’ın Türkiye’ye ziyareti AKP destekli SMO güçlerinin SDG’nin kontrolündeki bölgelere ilerlediği bir zamanda gerçekleşiyor.
Dün El Arabiya’nın İngilizce servisine ismi yayınlanmaması koşuluyla konuşan bir ABD’li yetkili Türkiye’den SDG’ye yönelik saldırılara atıfta bulunarak “Önümüzdeki 48 saat içinde bunun nasıl sonuçlanacağını göreceğiz. Ancak buna bir daha tahammül etmeyeceğiz” demişti.
Önceki gün Suriye’deki üslerini ziyaret eden CENTCOM Komutanı Michael Erik Kurilla ABD askerleri ve YPG güçleri ile bir araya gelmiş ve ABD’nin Suriye’deki gelişmelerden avantaj sağlamasına izin vermeyeceklerini öne sürerek “Suriye’deki tüm örgütler IŞİD’e destek verir ya da onunla ortaklık yaparlarsa onları sorumlu tutacağımızı bilmeli” demişti.
El Arabiya İngilizce’ye göre Blinken’ın Türkiye ziyareti hakkında bilgi sahibi yetkililer görüşmelerde Türkiye ile SDG arasında olası bir anlaşmaya odaklanılacağını söyledi.
Önceki gün SDG tarafından yapılan açıklamada SMO ile ABD arabuluculuğunda Menbiç’te bir ateşkes anlaşmasına varıldığı duyurulmuştu. SMO tarafından bugün yapılan açıklamada da SDG ile bugün itibariyle 4 günlük ateşkese varıldığı kaydedildi.
Salı günü Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby SMO’nun devam eden saldırılarının SDG’nin IŞID’le mücadelesini riske atmasından endişelendiklerini, bu konuda Türk yetkililerle görüştüklerini açıklamıştı.
SDG lideri Mazlum Abdi dün akşam saatlerinde yaptığı açıklamada “IŞİD’e karşı ortak operasyonu durduklarını” açıklamıştı.
ABD’den İsrail’e ziyaret
Suriye’deki hava saldırılarında askeri altyapıyı yok eden ve karadan işgali sürdüren İsrail’i bugün ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ziyaret etti. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Sullivan’a Suriye’deki “terörist faaliyet”in durdurulmasının “hayati bir gereklilik” olduğunu söylediği kaydedildi.
The Times of Israel gazetesinin haberinde, Sullivan’ın İsrail Başbakanı Netanyahu ve diğer yetkililerle yaptığı görüşmenin 20 Ocak'ta görevi devredecek olan Joe Biden yönetiminin Gazze'de esir takası ve ateşkese varılması için yaptığı son hamle olduğu değerlendirmesinde bulunuldu.
Almanya Savunma Bakanı IKBY’de
Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius da bugün Erbil’de Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani ile görüştü.
Irak ve IKBY’ye IŞİD ile mücadelede destek vermeye devam edeceklerini söyleyen Pistorius, Suriye’deki gelişmelere ilişkin "İran ve Rusya'nın Suriye'den çekilmesinin ardından bölgede bir NATO ülkesi olan Türkiye eskisinden çok daha önemli bir aktör oldu. Türk yetkililerle (Suriye'yi) bu konuyu görüşeceğim” dedi.
Rusya ile Çin arasında görüşme: Putin'den Şi'ye 'kişisel mesaj'
Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dimitriy Medvedev bugün Pekin’de Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile bir araya geldi.
Putin’den Şi’ye “kişisel bir mesaj” da götürdüğünü aktaran Medvedev görüşme sonrası gazetecilere yaptığı açıklamada “dünyadaki genel durumu” görüştüklerini söyledi.
Rusya'nın Ukrayna ile görüşmeleri yeniden başlatmaya hazır olduğunu, ancak bunun yalnızca Kiev'in sahadaki gerçekleri ve Putin'in önerilerini kabul etmesi halinde olacağını söyleyen Medvedev “Suriye krizi gibi bazı son gelişmeler de dahil olmak üzere uluslararası gündemdeki en önemli olaylara değindik” dedi.
İran Devrim Muhafızları Ordusu Başkomutanı: Suriye’yi en son terk eden biz olduk
İran Devrim Muhafızları Ordusu Başkomutanı Hüseyin Selami bugün yaptığı açıklamada Suriye’de HTŞ’nin başlattığı saldırıların ardından ülkeyi en son terk edenin kendilerinin olduğunu söyledi.
Selami "Bazıları Suriye ordusu yerine gidip savaşmamızı bekliyor. O ülkenin ordusu sadece izlerken, tüm İran Devrim Muhafızları Ordusu ve Besic’i başka bir ülkede savaşmaya dahil etmemiz mantıklı mı? Öte yandan, Suriye'ye ulaşmamız için tüm yollar kapalıydı. İslam Cumhuriyeti gerçekten gece gündüz yardım etmek için elinden gelen her şeyi yapmaya çalışıyordu” dedi.
İran’ın “Suriye'deki gerçekleri hesaba kattığını ve gerçeklere dayalı hareket ettiğini” belirten Selami “Elbette, Suriye'deki direniş hattını terk eden son kişilerin Devrim Muhafızlar güçleri ve savaş alanını terk eden son kişinin bir Devrim Muhafızı askeri olduğunu gururla bildiriyorum” diye konuştu.
Stratejilerin koşullara göre değişmesi gerektiğini söyleyen Selami "Sabit, değişmeyen stratejilerle çok sayıda küresel ve bölgesel sorunu çözemeyiz” ifadesini kullandı.
Selami İran’ın bölgedeki stratejik etkisinin azaldığına yönelik yorumları reddederek ülkenin “güçlü bir ordu”ya, “savaşmak ve ülkeyi savunmak için güçlü bir siyasi akla ve ulusa” sahip olduğunu söyledi.
