DİSK Araştırma Merkezi'nin yayınladığı "Kim Ne Kadar Büyüdü?" isimli araştırma bültenine göre 2020 1. çeyrekte emeğin payı yüzde 39,1 iken 2022 1. çeyrekte yüzde 31,5’e düştü. Sermaye payıysa 2020-2022 arasında yüzde 41,7’den yüzde 47,6’ya çıktı.
"2022 1. çeyrekte cari fiyatlarla sermaye geliri yüzde 88 artarken emek geliri yüzde 59,7 arttı" denilen açıklamada, "Türkiye büyüyor ancak asıl üretici güç olan işçiler büyümeden payını alamıyor. Sermaye ortalama büyümeden daha hızlı büyürken, emek ortalama büyümenin çok altında kaldı" ifadeleri kullanıldı.
'Sermaye gelirleri emeğin 2 katı kadar arttı'
DİSK'in açıklaması şöyle:
- Türkiye büyüyor ancak asıl üretici güç olan işçiler büyümeden payını alamıyor!
- 2020 1. çeyrekte emeğin payı yüzde 39,1 iken 2022 1. çeyrekte yüzde 31,5’e düştü.
- Sermaye payı 2020-2022 arasında yüzde 41,7’den yüzde 47,6’ya çıktı.
- 2022 1. çeyrekte cari fiyatlarla sermaye geliri yüzde 88 artarken emek geliri yüzde 59,7 arttı.
- Sermaye ortama büyümeden daha hızlı büyürken, emek ortalama büyümenin çok altında kaldı.
- Sermaye gelirleri 2 yılda emeğin 2 katı kadar arttı.
- 2 yıl içinde emeğin pastadaki payı yüzde 20 civarında azaldı.
- Covid-19, yüksek enflasyon ve ekonomik kriz bölüşüm ilişkilerini kötüleştirdi.
"TÜİK’e göre GSYH, enflasyondan arındırılmış, zincirlenmiş hacim endeksi olarak 2022 yılı birinci çeyrek ilk tahminine göre bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 7,3 arttı. Emeğin GSYH içinde payı yüzde 31,5’e düşerken, sermayenin payı yüzde 47,6’ya çıktı.
Gayrisafi yurt içi hasıla (gelir yöntemiyle cari fiyatlarla) 2022 1. çeyrekte (Ocak-Mart, 2022) bir önceki yılın aynı dönemine göre (enflasyondan arındırılmamış olarak) yüzde 79,5 oranında arttı. Aynı dönemde işgücü ödemeleri (emek geliri) yüzde 59,7 artarken, net işletme artığı (sermaye geliri) yüzde 88 oranında arttı.
2020 yılını 100 kabul ettiğimizde GSYH cari fiyatlarla 100’den 232’ye çıkarken, emeğin geliri 100’den 184’e çıktı. Böylece iki yılda toplam emek gelirleri parasal olarak yüzde 84,1 oranında artmış oldu. Aynı dönemde sermaye gelirleri ise 100’den 261’e yükselerek yüzde 161 oranında arttı. Sermaye gelirleri parasal olarak emeğin iki katı kadar artmış oldu.
2021 ve 2022 yıllarında üst üste emeğin geliri ortalama GSYH büyümesinin oldukça altında kalırken sermayenin geliri ortalama GSYH büyümesinin çok üzerinde arttı. Bu durum gelirin sınıfsal dağılımını kötüleştirdi.
Öte yandan Covid-19 salgınının bölüşüm ilişkilerini kötüleştirdiğini söylemek mümkündür. GSYH’den emeğin ve sermayenin aldığı pay 2020’den bu yana açılma eğilimi gösteriyor."
