Belarus'ta pazar günü yapılan seçimlerde Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko'nun yüzde 80 gibi yüksek bir oranla seçilmesinin açıklanmasını takiben ülkenin belirli kentlerinde düzenlenen eylemlerde 3 bin kişinin gözaltına alındığı duyuruldu. AB yanlısı aday Svetlana Tihanovskaya seçim kampanyasında SSCB'nin dağılma sürecinde kullanılan sembolleri kullandı. SSCB'nin dağılma sürecinde SSCB karşıtlığıyla ün yapan Kino grubunun şarkıları Tihanovskaya'nın seçim çalışmalarının gayriresmî şarkıları haline geldi.
Benzer bir şekilde Batı medyası ve düşünce kuruluşları eski Soğuk Savaş retorikleri kullanarak kendisi de SSCB'nin çözülüşünde rol almış olan Lukoşenko'yu hedef alıyor. İngiltere'nin eski Belarus Büyükelçisi ve İngiltere menşeli Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nde (International Institute for Strategic Studies) görevli Nigel Gould-Davies ise Belarus'ta yaşanan eylemleri sosyalizmin çözülüşüne benzetmişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı'na bağlı medya ve dış propaganda kanalı ABD Küresel Medya Ajansı (US Agency for Global Media) ve ona bağlı Amerika'nın Sesi, Özgür Avrupa Radyosu gibi kanallarsa seçimleri hileli olarak etiketlemekte geç kalmadı. ABD hükümetine bağlı kanallar ve gazeteciler Belarus seçimlerinde yurt içi oylardan ziyade Tihanovskaya'nın yüzde 80'in üzerinde oy aldığı yurt dışı sonuçlarını görmeyi tercih etti.
Söz konusu yurt dışı seçim sonuçları ABD devlet medyasının bir çok kanalında ülke içi seçim sonuçlarından daha çok yer buldu.
Tihanovskaya sonuçları kabul etmiyor
Belarus cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ikinci olan Svetlana Tihanovskaya, Merkez Seçim Komitesine yaptığı şikayette, yayınlanan oylama sonuçlarının geçersiz ilan edilmesini ve bazı sandıklarda oyların yeniden sayılmasını veya bu sandıklarda tekrar bir seçim yapılmasını istedi.
Ülkede başlayan eylemler iyi koordine olmamış olup, genellikle kendiliğinden oluşsa da eylemlerde belli noktalarda AB bayrakları ve milliyetçi semboller öne çıkıyor.
Belarus'un telekomünikasyon firması: İnternet yurt dışından kesildi
Belarus'ta internet erişiminin olmamasıyla ilgili durum hakkında yorum yapan Belarus'un telekomünikasyon firması Beltelecom, Belarus'taki internetin yurt dışından kesildiğini, bunun yetkililerin bir girişimi olmadığını söyledi. Beltelecom olayın siber saldırı sonucu gerçekleştiğini ve yetkililerin üzerinde çalıştıklarını kaydetti.
Beltelecom 8 Ağustos'tan bu yana, Belarus dışından harici IP ağlarından gelen trafikte önemli bir artış olduğunu kaydetti. Şirketin sistemlerinin, son 24 saat içinde devlet kurumlarının web sitelerine ve Beltelecom kaynaklarına değişen yoğunlukta çok sayıda siber saldırı kaydetmekte olduğu aktarılırken bu durumun, kanalların önemli ölçüde aşırı yüklenmesine, telekomünikasyon ekipmanının arızalanmasına, bozulmasına ve sonuç olarak abonelerin internetin belirli kaynaklarına ve hizmetlerine erişiminde zorluklara yol açmasına neden olduğu belirtildi.
Eylemlerde Rus gazeteciler polislerin hedefi oluyor
Rusya devlet medyasından Sputnik Belarus ve RT muhabirlerinin yanı sıra Dozhd muhabirleri de eylemler sırasında polisin saldırısı ve gözaltılara maruz kalıyorlar.
Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mariya Zaharova Pazartesi günü Belarus polisinin Rus gazetecilere yönelik eylemlerini orantısız olarak nitelendirdi. Zaharova, "Bugün Rus gazetecileri kardeş Belarus'taki kolluk kuvvetlerinin orantısız eylemlerinden korumaya odaklanacağımı hayal bile edemezdim." dedi ve sosyal medya paylaşımında "Yetkilendirici belgeleri yoksa faaliyetleri meşru olamaz. Ancak, birçoğu tüm kurallara uygun olarak önceden dürüstçe akreditasyon talep etti. Akreditasyon reddedildi ve bunun yerine kafalarına sopalarla vurularak dövüldü." dedi ve "Bu kesinlikle kardeşçe bir davranış değil. Böyle davranmamalılar." diye ekledi.
Seçimlerin öncesinde Belarus gizli servisi ülkede bulunan 33 Rus paralı askeri tutuklamıştı. Olayın ardından hükümet paralı askerleri muhalefetle ilişkilendirirken, Rusya da olayın üçüncü bir ülkenin provokasyonu olduğunu iddia etmişti.
Lukaşenko eylemlerden dolayı Çekya, Polonya ve İngiltere'yi suçladı
Aleksandr Lukaşenko, seçim sonuçlarına itiraz ederek sokağa çıkanları “koyunlar” diye niteledi.
Lukaşenko yurt dışından telefonla yapılan aramalarının izini sürdüklerini ve aramaların göstericileri kontrol etmek üzere Polonya, İngiltere ve Çekya’dan yapıldığını tespit ettiklerini söyledi.
BelTA ajansının aktardığına göre Lukaşenko göstericiler için “Affedersiniz koyunlar: Ne yaptıklarının farkında değiller ve kolayca kontrol ediliyorlar” dedi.
Polonya'dan AB müdahalesi çağrısı
Polonya Dışişleri Bakanı Jacek Czaputowicz, Lukaşenko'nun iddialarını reddederken bir taraftan da AB'yi Belarus'a müdahale etmeye çağırdı. "AB, Belarus'taki şiddeti sona erdirmek için müdahale etmeli" diyen Czaputowicz, "Yaptırımlar eldeki seçenekler arasında sayılmalı" diye ekledi.
Lukaşenko: "Ülkenin parçalanmasına izin vermeyeceğiz"
Aleksandr Lukaşenko, Belarus'un başkentindeki büyük ölçekli sokak protestoları hakkında yaptığı yorumda ülkesinde Ukrayna tarzı bir "Maydan" gerçekleşmesine izin vermeyeceğini söyledi.
Lukaşenko şöyle konuştu:
"Bahsettiğim her şey onaylanıyor. Birisi buna inanmadıysa -şimdi inanıyorlar... Uyardım: Biri ne kadar isterse istesin, Maydan olmayacak. Bu nedenle herkesin sakin olması gerekiyor"
Daha önce, Belarus haber ajansı BELTA, başkent Minsk'te yoğunlaşan eylemlerde 50'den fazla göstericinin ve 39 polisin yaralandığını bildirdi. Gösterilere katıldığı için 3 bin eylemci gözaltına alındı.
Rus devlet kanalı TASS'ta eylemlerde bir kişinin öldüğü haberi yer alırken Belarus İçişleri Bakanlığı sözcüsü Olga Çemodanova polis tarafından ölümcül silahların kullanılmadığını vurguladı ve daha önce protestocular arasında meydana gelen ölüm haberlerini "sahte haberlerden başka bir şey değil" diye nitelendirdi.
KGB: Tihanovskaya'ya yönelik suikast engellendi
Ülkenin Devlet Güvenlik Komitesi (KGB) başkanı Valeriy Vakulçik, muhalefet adaylarından Svetlana Tihanovskaya'ya suikast girişimini engellediğini söyledi.
ONT televizyon kanalına verdiği demeçte Vakulçik, "Birleşik muhalefet karargahından, provokasyonlardan ve Tihanovskaya’nın hayatına yönelik bir girişimden korktuklarına dair bilgi aldık." dedi.
Vakulçik'e göre bunun öncesinde İçişleri Bakanlığının "aşırılıkçılıkla mücadele bölümü", "kutsal bir fedakarlığa ihtiyaç olduğu"nu belirten bir mesajı yakaladı.
Vakulçik, "Gönderen zaten tespit edildi ve yakında gözaltına alınacak." dedi.
Protestocuların kullandığı kırmızı beyaz bayrak ne anlama geliyor
Tihanovskaya'nın mitinglerinde AB bayrakları ve Belarus'un kırmızı-yeşil bayraklarının yanı sıra kullanılan kırmızı-beyaz bayrak dikkat çekmişti. Söz konusu bayrak, tarihi Lehistan-Litvanya Birliği bayrağının tasarımı baz alınarak çizilmiş ve ilk defa I. Dünya Savaşı sırasında Alman mandası altında kurulan Beyaz Rutenya tarafından sonra da SSCB dışındaki Belarus diasporası tarafından kullanılmıştı.
II. Dünya Savaşı sırasında üç renkli Rusya bayrağına benzer şekilde Nazi işgalcilerinin iş birlikçileri tarafından da kullanılan bayrak SSCB'nin dağılmasının ardından Belarus'un resmî bayrağı olmuş ancak 1995 yılında yapılan referandumla birlikte işgal yıllarını temsil ettiği gerekçesiyle resmî kullanımdan kaldırılmıştı.
Söz konusu bayrak 2006 seçimlerinden itibaren Lukaşenko muhalifleri tarafından kullanılmaya başlanmıştı.
