ABD ve Fransa heyetleri Suriye'nin kuzeydoğusundaki Rojava'da Kürt güçlerinin bir araya gelmesi için sahada temaslar ve görüşmelere başladı.
ABD ve Fransa'dan gelen yetkililer, Kürt siyasi temsilcileriyle, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Komutanı Mazlum Abdi liderliğinde Kürtler arasında bir diyalog süreci başlatılması için girişimde bulundu. ABD ve Fransa’nın “birlik” çağrıları ve girişimlerinin, Suriye'deki Kürt siyasetinin yeni süreçteki HTŞ ve geçici hükümetle olan ilişkilerini belirleyeceği düşünülüyor.
ABD ve Fransa planı: 'Kürt birliği'
Kürt akademisyen Ferid Sadun’un açıklamalarına göre, ABD-Fransa heyeti, Rojava’da PKK'ye yakın Demokratik Birlik Partisi’ne (PYD) bağlı Ulusal Birlik Partileri (PYNK) ile Barzani'ye yakın Suriye Kürt Ulusal Konseyi’ni (ENKS) bir araya getirme hedefiyle temaslarını sürdürüyor. Görüşmelerde, Kürt taraflarının Mazlum Abdi liderliğinde bir masaya oturması ve HTŞ öncülüğündeki cihatçı çetelerin eline geçen Şam'la müzakerelere başlaması için zemin hazırlanması isteniyor.
Rojava’da siyasi tarafların, Kürtler arasındaki gerilimleri aşarak ortak bir zeminde buluşmaları gerektiği vurgulanıyor. Ferid Sadun’un ifadesiyle, Kürtlerin karşı karşıya olduğu tehditler, yalnızca dış aktörlerden değil, iç politik farklılıklardan da kaynaklanıyor.
Rojava bölgesi aynı zamanda Suriye'nin önemli petrol kaynaklarından biri.
.jpg)
SGD'den bölgedeki tüm kurumlara yeni Suriye bayrağının asılması talimatı
Amerikan-Fransız heyeti, Kürtlerin Şam yönetimiyle ortak bir müzakere heyeti oluşturmasını talep ediyor. Yeni kurulacak süreçte Kürtlerin tek bir çatı altında temsil edilmesi ve muhatap alınmasının süreci hızlandıracağı ifade ediliyor.
Geçtiğimiz gün Mazlum Abdi, Menbiç'teki çatışmaların ABD'nin arabuluculuğuyla son bulduğunu duyurmuştu. SDG Komutanı Mazlum Abdi, 11 Aralık günü X hesabından Menbiç’te yaşanan çatışmalara ilişkin yaptığı açıklamada "Menbiç kentindeki savaşçılarımızın direnişi, Fırat'ın batısından gelen saldırıların yayılmasını durdurmaya devam ederken, sivillerin can ve mal güvenliğini korumak amacıyla Menbiç'te Amerika'nın arabuluculuğuyla ateşkes anlaşmasına vardık" ifadelerine yer vermişti. Menbiç'teki çatışmaların diğer tarafı, Türkiye hükümetinin desteklediği Suriye Milli Ordusu (SMO).
ABD ve Fransa'dan gelen heyetlerin Rojava'daki Kürt temsilcilerle olan görüşmeleri devam ederken Rojava Özerk Yönetimi yeni Suriye bayrağı olarak ilan edilen bayrağı resmi kurumlarda dalgalandırma kararı aldı. Yerel yönetimin sosyal medya hesabından yapılan açıklamada "60 yıllık baskı ve esaret döneminin sona erdiği" ve bu tarihi gelişmeye bağlı olarak "yeşil, beyaz ve siyah zemin üzerine 3 yıldızlı bağımsızlık bayrağının Suriye halklarının yeni dönemde öne çıkan ulusal birlik, onur ve özgürlük umutlarını temsil ettiği" ifade edildi.
Suriye'de İslamcıların sahiplendiği bayrak, geçmişte Fransız mandasındaki Suriye Cumhuriyeti’nin bayrağı olarak 1930 Anayasası'yla kabul edilmişti.
.jpg)
Rojava'da hangi Kürt partisi hangi çizgide?
Demokratik Birlik Partisi (PYD) ve Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS), Suriye'deki Kürt siyasi yapısının önemli bileşenlerini oluşturuyor. PYD, PKK'ye yakın ve Rojava'daki Kürtlerin özerk yönetimini temsil eden en güçlü parti konumunda. ENKS ise, Barzani'ye yakın olan Kürt partilerini bir araya getiren bir yapı olarak 2011 yılında ABD'nin desteğiyle kuruldu.
ENKS, Suriye'deki Kürtlerin siyasi temsilini sağlamak amacıyla oluşturulmuş bir çatı örgütü olarak hareket ediyor. Bu yapı, Suriye Kürt İlerici Demokrasi Partisi (PDPKS) ve Kürt Demokratik Birlik Partisi (PYDKS) gibi partileri de bünyesinde barındırıyor. ENKS, iç savaşın devam ettiği dönemde Esad ve Suriye hükümetiyle diyalog kurma çabalarını desteklemiş ve Türkiye'nin Suriye'den çekilmesi için faaliyet göstermişti.
PYD ve ENKS arasında zaman zaman gerginlikler yaşansa da bu iki yapı arasında siyasi ve askeri işbirliği konularında ortak ilerleyen programların da olduğu biliniyor. Örneğin, geçmişte ENKS Başkanlık Kurulu Üyesi Muhammed İsmail, eğer anlaşma sağlanır ve PYD tarafından talepleri kabul edilirse, peşmergelerin SDG bünyesinde yer alacağını ifade etmişti.
PYD ve ENKS, Suriye'deki Kürtlerin siyasi temsilinde öne çıkan partiler. Ancak aralarındaki ilişkiler karmaşık ve zaman zaman gergin bir yapıya sahip. Her iki yapı da Suriye'deki siyasi dinamikler ve uluslararası ilişkiler çerçevesinde kendi stratejilerini geliştirmeye çalışıyor.
PYD 2003 yılında Suriye'nin Kamışlı kentinde kurulurken birlik sağlamaya çalıştıkları Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) 2011 yılında Mesut Barzani'nin desteği ile Kuzey Irak'ta Erbil'de kuruldu. Dolayısıyla bir yanda bölgenin kuvvetli aktörlerinden PYD diğer yandan Barzani desteği ile Erbil'de kurulan ENKS sahada yer alıyor. Buna alternatif siyaset ise 2020 yılında PYD liderliğinde, Rojava’da faaliyet gösteren 25 siyasi parti ve oluşumun birleşmesiyle kurulan Ulusal Birlik Partileri (PYNK).
ENKS, PYD’ye kıyasla Rojava’da daha sınırlı bir güce sahip olsa da Barzani ve KDP’nin siyasi desteği ve Türkiye ile ilişkileri sayesinde uluslararası alanda etkili bir aktör olarak görülüyor.
