Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna'da üç yıldır süren savaşın "kök nedenlerini ortadan kaldırmak" ve "kalıcı barışı" sağlamak amacıyla 15 Mayıs'ta İstanbul'da Kiev ile "ön koşulsuz" doğrudan görüşmeler yapmayı önerdi.

Bugün erken saatlerde sunulan teklif, Ukrayna, Fransa, Almanya, Polonya ve Birleşik Krallık liderlerinin koşulsuz 30 günlük ateşkes çağrısında bulunmasından saatler sonra geldi.

Kiev'de bir araya gelen liderler, çağrılarının ABD Başkanı Donald Trump tarafından desteklendiğini ve Moskova'nın planlarına katılmaması durumunda "büyük" yeni yaptırımlarla tehdit edildiğini belirtti.

Putin, açıklamasında bu çağrıya açıkça değinmese de, Rusya-Ukrayna müzakerelerinin yenilenmesi için karşı öneriyi özetlemeden önce Avrupa'nın "ültimatomlarını" ve "Rusya karşıtı söylemlerini" sert bir şekilde eleştirdi.

'Bugün Erdoğan'la görüşeceğim'

Rusya Devlet Başkanı gazetecilere, "Kiev'in herhangi bir ön koşul olmaksızın doğrudan müzakerelere devam etmesini öneriyoruz. Kiev yetkililerine müzakereleri Perşembe günü İstanbul'da yeniden başlatmalarını öneriyoruz" dedi.

Putin, ayrıca bugün ilerleyen saatlerde AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmelerin kolaylaştırılması hakkında görüşeceğini kaydetti.

Ukrayna'dan Putin'in önerisine henüz bir yanıt gelmedi.

Ancak Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy daha önce barış görüşmelerine hazır olduğunu ancak bunun ancak ateşkes sağlandıktan sonra olacağını söylemişti.

Rus ve Ukraynalı müzakereciler, 2022'de başlayan savaşın ilk haftalarında İstanbul'da doğrudan görüşmelerde bulunmuş, ancak çatışmayı durdurma konusunda anlaşamamışlardı.

Putin: Savaşın temel nedenlerini ortadan kaldırmak için

Putin, Rusya'nın, basitçe yeniden silahlanmaya ara vermek yerine "çatışmanın temel nedenlerini ortadan kaldırmak" ve "uzun vadeli, kalıcı bir barışı sağlamak" amacıyla görüşmelerin yeniden başlatılmasını önerdiğini ifade etti.

Rusya lideri, "Bu görüşmeler sırasında yeni bir ateşkes konusunda anlaşabileceğimiz ihtimalini dışlamıyoruz" diye ekledi.

Rusya güçleri son bir yılda Ukrayna'da ciddi bir ilerleme sağlarken Putin, Trump'ın artan baskılarının yanı sıra Avrupa güçlerinden de savaşı sona erdirme uyarılarıyla karşı karşıya kaldı.

Putin, buna rağmen çok az taviz verdi ve savaşı sona erdirme koşullarında kararlı durdu.

Haziran 2024'te Putin, Ukrayna'nın NATO hırslarından resmen vazgeçmesi ve Rusya tarafından talep edilen dört Ukrayna bölgesinin tamamından askerlerini çekmesi gerektiğini belirtmişti.

Rus yetkililer ayrıca ABD'nin Rusya'nın Ukrayna'nın yaklaşık beşte biri üzerindeki kontrolünü tanımasını önerdi ve Ukrayna'nın tarafsız kalmasını talep etti. Diğer yandan, Moskova, Kiev'in Avrupa Birliği'ne katılma isteğine karşı olmadığını dile getirdi.

İstanbul'da hazırlanan anlaşmayı anımsattı

Putin, özellikle İstanbul'daki görüşmelerde hazırlanan 2022 taslak anlaşmasından bahsetti.

Bu taslağa göre Ukrayna, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesinden (Çin, Fransa, Rusya, İngiltere ve ABD) uluslararası güvenlik garantileri karşılığında kalıcı tarafsızlığı kabul etmeli.

Putin, "2022'de müzakereleri kesen Rusya değildi. Kiev'di. Rusya herhangi bir ön koşul olmaksızın müzakere etmeye hazır" dedi.

Rusya Devlet Başkanı ayrıca Çin, Brezilya, Afrika ve Orta Doğu ülkeleri ile ABD'ye arabuluculuk çabaları için teşekkür etti.

Karşılıklı ateşkes ihlali suçlamaları

Putin, Rusya'nın enerji tesislerine saldırı yasağı, Paskalya ateşkesi ve en son olarak II. Dünya Savaşı'ndaki zaferin 80. yıl dönümünü anma kutlamaları sırasında 72 saatlik ateşkes de dahil olmak üzere birkaç ateşkes önerdiğini ekledi ve Ukrayna'yı ateşkesleri defalarca ihlal etmekle suçladı.

Rus lider, Mayıs ateşkesi sırasında Ukrayna'nın Rusya'ya 524 hava İHA'sı, 45 deniz İHA'sı, bir dizi Batı füzesi ile saldırdığını ve Rusya'nın Rus bölgelerine yönelik beş saldırıyı püskürttüğünü vurguladı.

Ukrayna da Rusya'yı kendi ateşkesini defalarca ihlal etmekle suçlamıştı.

Avrupalı liderlerden Zelenskiy'e ziyaret

Dün erken saatlerde, Fransa, Almanya, Polonya ve İngiltere liderleri ilk kez Ukrayna'ya giderek Zelenskiy'i ziyaret etti. Zelenskiy, ziyareti "çok önemli bir sinyal" olarak niteledi.

Kiev'deki görüşmelerinin ardından beş lider, savaşı sona erdirmek için diplomatik bir hamleye yer açmak amacıyla Pazartesi gününden itibaren "en az 30 gün sürecek" bir ateşkes çağrısında bulunan bir bildiri yayınladı.

Bildiride "Tanım gereği koşulsuz bir ateşkes hiçbir koşula tabi tutulamaz. Rusya böyle koşullar talep ederse, bu yalnızca savaşı uzatma ve diplomasiyi baltalama çabası olarak değerlendirilebilir" ifadeleri yer aldı.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD'nin önerilen ateşkesi Avrupa ülkelerinin desteğiyle izlemede öncülük edeceğini belirterek, Rusya'nın ateşkesi ihlal etmesi durumunda "Avrupalılar ve Amerikalılar arasında hazırlanan ve koordine edilen büyük yaptırımlar altına gireceği" tehdidinde bulundu.

Bu arada, Trump'ın Ukrayna özel temsilcisi emekli Korgeneral Keith Kellogg, dün yaptığı açıklamada, hava, kara, deniz ve altyapıya yönelik saldırıları kapsayan "kapsamlı" 30 günlük bir ateşkesin "II. Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'daki en büyük ve en uzun savaşı sona erdirme sürecini başlatacağını" ifade etti.

Medusa'nın Salı: Bir AKP Belgeseli'nin 7. bölümü yayında