AKP'nin yeni vergi paketi, emekli maaşlarına yapılacak zam da dahil edilerek Meclis'teki ilgili komisyondan geçti. Teklifin Meclis Genel Kurulu'nda değişikliğe uğramadan kabul edilmesi ve önümüzdeki hafta kanunlaşması bekleniyor.
Tartışmalı vergi paketi, neredeyse her kanun teklifinde olduğu gibi önce "kulis bilgisi" olarak kamuoyuna yansıdı. Şirketler kadar bireyleri de ilgilendiren yeni vergiler hızla tepki çekti. İddiaya göre sızıntı iktidar içerisindeki bir kanat tarafından yapılmıştı. AKP ve MHP içerisinden bazı isimlerin pakete karşı açıklamaları da dikkat çekti.
Sızdırılan ikinci "kulis" haberinde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın paketteki birçok maddeyi veto ettiği aktarıldı. Teklif Meclis'e getirildiğinde, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın hazırladığı çalışmada yer alan birçok vergi kaleminin pakete dahil edilmediği ya da revize edildiği görüldü.
Paket henüz Meclis'e getirilmeden geri adım atılan maddelerden bazıları şöyleydi:
- Borsada kazanç vergisi
- Yemden alınan KDV'nin yüzde 10'a, gübreden alınan KDV'nin yüzde 20'ye çıkarılması
- Gayrimenkul satışlarının muhite göre belirlenen "gerçek bedel" üzerinden vergilendirilmesi
- Kiraya yüzde 20 stopaj
- Kitapta vergi istisnasının kaldırılması
- Basit usul esnaf vergisi muafiyetinin büyükşehirlerde kaldırılması
- Engellilere taşıt alımında sağlanan ÖTV istisnasının kaldırılması, yerine nakit destek verilmesi
Pakete Meclis'te yapılan tek müdahale, deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler için KDV indirimiyle ilgili maddenin çıkarılması oldu. Bu maddenin uluslararası rekabeti etkileyeceği kaydedildi.
226 milyar liradan 150 milyar liraya kırpıldı
Mayıs ayında Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanıp bizzat Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunumu yapılan önerilerden beklenen gelir 226 milyar liraydı. Paketin son haliyle sağlanacak yıllık vergi geliriyse 155 milyar lira civarında.
Bu 155 milyar liranın elde edileceği kalemlerse şöyle:
- Yurt içi asgari kurumlar vergisi (70 milyar lira)
- Küresel asgari kurumlar vergisi (40 milyar lira)
- EYT’li çalıştıran işverene sağlanan prim desteğinin kaldırılması (13,7 milyar lira)
- Kısa vadeli sigorta primlerinin yüzde 2,25’e çıkarılması (10,9 milyar lira)
- Gayrimenkul Yatırım Fonları’nın kazançlarına uygulanan istisnanın daraltılması (7,2 milyar lira)
- Deniz taşıtlarına KDV avantajının sınırlandırılması (5,4 milyar lira)
- Yurtdışı çıkış harç pulunun 500 liraya çıkarılması ve her yıl yeniden değerleme oranında artırılması (4,3 milyar lira)
- Serbest bölge kazanç istisnasının ihracatla sınırlandırılması (2,5 milyar lira)
- Kamu Özel İşbirliği projelerinden sağlanan kazançların kurumlar vergisi oranının yüzde 30’a çıkarılması (500 milyon lira)
Pakette yeni vergilerin yanı sıra vergi tahsilinin eksiksiz yapılmasını düzenleyen ve cezaların artırılmasını öngören maddeler de var.
- Doktor, diş hekimi, restoran, cafe gibi işyerlerinde gelir vergisi mükelleflerinin beyanlarında yüzde 20’yi geçen uyumsuzluk görülmesi halinde izaha davet edilecek, aylık ve yıllık olarak hasıla tespiti yapılacak.
- Fatura vermeyen mükellef ilk seferde 10 bin ikinci seferde 20 bin lira para cezası ödeyecek. Tüketici de bildirim yapmazsa 5 bin lira ceza alacak.
- Başkasına ait pos ve benzeri cihazların kullanılmasında düzenlemeye gidilerek usulsüzlük cezası arttırılacak.
Teklife en düşük emekli maaşlarına yapılacak 2 bin 500 liralık zammı düzenleyen madde de eklendi. Zammın 6 aylık maliyetinin 33 milyar lira olacağı tahmin ediliyor.
Alınacak vergi alınmayanın yanında devede kulak
Ekonomi yönetimi yeni paket ile "sermayenin vergilendirileceği"ni iddia ediyor. Verilerse aksini gösteriyor.
Devletin 2024'te patronlardan almaktan vazgeçtiği vergi 1,8 trilyon lira. Bu tutarın neredeyse tamamı sermayeye tanınan vergi muafiyeti ve istisnalarından oluşuyor.
Yeni vergi paketinin sağlayacağı 150 milyar lira, vazgeçilen vergi tutarının sadece yüzde 8'ine denk geliyor.
