Açıldığı günden beri tutturamadığı yolcu garantisi sayılarıyla gündemden düşmeyen ve Hazine'yi sürekli zarara uğratan Kütahya'daki Zafer Havalimanı yine gündeme geldi.
Yap-İşlet Devret modeliyle inşa ettirilen ve 2044 yılına kadar IC İÇTAŞ tarafından işletilecek olan havalimanı için yapılan 2025 yılı planlaması ortaya çıktı.
Plana göre 2025 yılı için şirkete 1 milyon 317 bin 733 yolcu garantisi verildi. Ancak yine aynı raporda öngörülen yolcu sayısının 35 bin 590'da kalacağı belirtildi. Öngörülen yolcu sayısının yaklaşık 7 katı yolcu garantisi verildiği için 2025 yılında şirkete 6 milyon 750 bin avro garanti ödemesi yapılacak.
Hata payı yüzde 97
CHP Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, AKP'nin Zafer Havalimanı için yaptığı 2025 yılı planlamasına ilişkin açıklamada bulundu.
Söz konusu planlamayı "dehşet verici" olarak tanımlayan Yavuzyılmaz, Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Mali İşler Dairesi Başkanlığı 2025 Yılı Programı'nda yer alan bilgileri aktardı.
Yavuzyılmaz, rapora göre 2025 yılında şirkete garanti edilen giden yolcu sayısının 1 milyon 317 bin 733 olduğunu belirtti. Oysa yine aynı raporda 2025 yılı için Zafer Havalimanı’nın iç ve dış hatlarında planlanan gelen ve giden toplam yolcu sayısı ancak 71 bin 181'e ulaşabildi. Sözleşmeye göre garanti ödemelerinin giden yolcu sayısı üzerinden yapılmakta olduğunu hatırlatan Yavuzyılmaz, raporda öngörülen giden yolcu sayısının ise 35 bin 590 olarak belirtildiğini aktardı.
Böylelikle yolcu tahminindeki hata payı şimdiden yüzde 97,29 oldu. Söz konusu veriler üzerinden yapılan hesaplamaya göre Hazine'nin şirkete 2025 yılında yapacağı garanti ödemesi 6 milyon 750 bin avro olacak.
2044'e kadar 208 milyon avro ödenecek
Açıldığı günden beri tutturamadığı yolcu garantisi sayılarıyla gündemden düşmeyen ve Hazine'yi sürekli zarara uğratan Zafer Havalimanı, 25 Kasım 2012’de hizmete açıldı. İhtiyaca bakılmaksızın yapıldığı gerekçesiyle tepki çeken havalimanın yapım maliyeti ise 50 milyon avroyu buldu.
Yap-İşlet Devret modeliyle inşa ettirilen ve 2044 yılına kadar IC İÇTAŞ tarafından işletilecek olan havalimanı, işletmeci firmaya verilen yüksek yolcu sayısı garantileri nedeniyle DHMİ bütçesini adeta altüst etti.
Hemen her ay garanti yolcu sayısının çok altında kalan Zafer Havalimanı'nın kamuya devredileceği 2044 yılına kadar, IC İÇTAŞ'a 208 milyon avro tutarında garanti ödemesi yapacağı hesaplanıyor.
Zafer Havalimanı tek değil: 1,5 milyar liranın üzerinde ödeme yapıldı
Öte yandan Zafer Havalimanı sadece örneklerden biri.
İktidarın bol keseden verdiği yolcu garantileri nedeniyle DHMİ bütçesinden şirketlere her yıl milyonlar aktı ve akmaya devam edecek.
Yolcu garantileri olan projelerde, gerçekleşmeler garantilerin altında kalınca, DHMİ bütçesinden şirketlere 2014-2023 döneminde yapılan garanti ödemesi toplamda 1,5 milyar liranın üzerinde oldu.
Kamu-Özel İşbirliği projelerinin sadece yolcu garantisi ödemeleriyle havacılık sektöründe açtığı kara deliğin yıllara göre boyutu şöyle:
- 2017 yılında 43 milyon 928 bin TL
- 2018 yılında 55 milyon 648 bin TL
- 2019 yılında 68 milyon 203 bin TL
- 2020 yılında 202 milyon 465 bin TL
- 2021 yılında 299 milyon 988 bin TL
- 2022 yılında 332 milyon 537 bin TL
- 2023 yılında 393 milyon 412 bin TL