Büyük komünist şair Nâzım Hikmet’in ölümünün 60. yılında, onun ölümsüz eseri Memleketimden İnsan Manzaraları’ndan ilham alan bir tematik (konsept) albüm çalışmasını, bugün bir seçki olarak sizlerle paylaşıyoruz. Yapıcılar grubunun, geçtiğimiz Eylül ayında yayınlanan Biri Hiçbiri Binlercesi adlı albümü, Nâzım’ın bu büyük eserinden süzülen uzun soluklu bir yaklaşım ve yöntem çalışmasının bir ürünü.
Biri Hiçbiri Binlercesi adlı albüm, Nâzım Hikmet Kültür Merkezi’nde çeşitli sanat disiplinlerinde üretim yapan sanatçıların katıldığı bir atölye çalışması içinde şekillendi. Bu çalışmanın bir sonucu olarak albüm gerek içerik, gerek biçim açısından Memleketimden İnsan Manzaraları’nı bir ufuk ve ilham kaynağı olarak önüne koydu.
Nâzım’ın Memleketimden İnsan Manzaraları adlı eseri, yaklaşık kırk yıllık bir dönemi (1908-1945) işçi sınıfının perspektifiyle ele alır. Eserde geçen karakterlerin sınıfsal konumlanışları ve şairin anlattığı bu tarihsel kesit içindeki zamansal sıçramalar, günümüze de uzanan pek çok sorunun yanıtını bütün çıplaklığıyla önümüze koyar. Nâzım Hikmet bu eserinde bir yolculuğu; farklı sınıfsal karakterleri ve bunlar arasındaki ilişkileri/çelişkileri, bu karakterlerin bir tarihsellik içindeki konumlanışlarıyla anlatmaktadır.
Biri Hiçbiri Binlercesi albümü de D. adında bir müzisyenin yaklaşık iki gününü kapsayan bir zaman dilimini anlatan bir yolculuk hikayesidir. Kimi zaman albümün ana karakteri olan D., kimi zaman da D.’nin karşısına çıkan diğer karakterler albümde dile gelir. D.’nin karşılaştığı bu karakterler, tıpkı onun gibi kendisini yalnız hisseden, günlük hayatta sık sık yenilgiye uğrayan ve gün geçtikçe güçsüzleşen karakterlerdir. Albüm, bu sıradan insanların yaşamlarının nasıl bir canlılık barındırdığına odaklanırken bu insanların yan yana gelme potansiyellerine de vurgu yapmaktadır. Ana karakterimiz D., bu süreçte karşısına çıkan diğer insanlarla olan benzerlikleri/farklılıkları üzerinden yaşadığı hayata ve kendisine dair sorular sormaktadır.
D., müziğe tutkuyla ve güzel hayallerle bağlanmış olsa da günümüz Türkiye’sinin koşulları onu pek de istemediği işleri yapmaya zorlamıştır: Vapur müzisyenliği, düğünler, davetler, ekstralar, organizasyonlar… tüm bunlar hayal ettiği müzik yaşantısından oldukça uzaktır fakat hayatını idame ettirebilmek için bunlara katlanmak zorundadır.
Hikayemiz, müzisyen D.’nin, yorucu bir günün ardından geç saatte eve gelmesi ve telefonunu eline almasıyla başlar: Ülkenin Güney sınırında bir askeri hareketlilik yaşanmaktadır. Savaş endişesi bir yana, müzisyenimiz, bu durumun onun hayatını nasıl etkileyeceğini de düşünmektedir.
Uykudan Önce (Cumartesi 01:30)
https://www.youtube.com/watch?v=pd0PXALHWVo&list=PLVXPUf_pBj1A1BIozbC79aBzwyZLQp7Iw&index=1
----
D., öğlene doğru uyandı. Gözünü açtığı bu gün acaba nasıl bir gün?
Belirsiz Şarkı (Cumartesi 11:30)
https://www.youtube.com/watch?v=-iDqNTm49JU&list=PLVXPUf_pBj1A1BIozbC79aBzwyZLQp7Iw&index=2
----
Müzisyenimiz geçimini sağlamak için vapurda müzisyenlik yapıyor. Vapura giderken yolunun üstünde bir kafe, o kafede çalışan bir göçmen çocuk! O çocuğun şarkısı…
Göçmen Çocuğun Şarkısı (Cumartesi 12:15)
https://www.youtube.com/watch?v=yLc5sZ1Js0c&list=PLVXPUf_pBj1A1BIozbC79aBzwyZLQp7Iw&index=3
----
D., vapura bindi ve çalmaya başladı. Beşiktaş-Kadıköy arası gidip gelirken, seferlerden birinde, merdivenlerde oturan yaşlı adam onu dinleyerek ağlıyor. Bu yaşlı adam, Galip Usta…
Hasret Şarkısı: Galip Usta 2022 (Cumartesi 14:18)
https://www.youtube.com/watch?v=3WHd_LoTZJU&list=PLVXPUf_pBj1A1BIozbC79aBzwyZLQp7Iw&index=4
----
Vapurda bir başkası, bir kadın… Bizimki söylüyor fakat kadın hiç oralı bile değil. Sadece camdan dışarı bakıyor. Üzgün mü yoksa kızgın mı?
Önce Kadınlar ve Çocuklar (Cumartesi 14:25)
https://www.youtube.com/watch?v=nqyDFXPtiLI&list=PLVXPUf_pBj1A1BIozbC79aBzwyZLQp7Iw&index=5
----
Sıradaki şarkı, iki yaramazın şarkısı. Mendil satan iki küçük, kaçak yolcu… Merakla kikirdiyorlar bizimkinin başında. Onları görünce D’nin aklına kendine dair bir şeyler geliyor.
Kelebekler (Cumartesi 15:45)
https://www.youtube.com/watch?v=bp2y7YZ9rcg&list=PLVXPUf_pBj1A1BIozbC79aBzwyZLQp7Iw&index=6
----
D.’nin vapurdaki mesaisi bitti. Vapurdan inerken biriyle çarpışıyor. Çarpıştığı bu kişi, ömründe ilk kez Boğaz’da gezintiye çıkmış bir inşaat işçisi.
Yapıcının Şarkısı (Cumartesi 17:38)
https://www.youtube.com/watch?v=DXZG5Xs8o1A&list=PLVXPUf_pBj1A1BIozbC79aBzwyZLQp7Iw&index=7
----
D., iskeleden eve doğru yürürken kendi dertleri yetmezmiş gibi vapurda dikkatini çeken insanları düşündü. Meydana vardığında insanlara bir şeyler anlatan ve gazete satan kırmızı önlüklülerle karşılaştı.
Bizimkilerin Şarkısı (Cumartesi 17:43)
https://www.youtube.com/watch?v=jnW7y7Gk_3U&list=PLVXPUf_pBj1A1BIozbC79aBzwyZLQp7Iw&index=8
----
Aklında, yapmaya çalıştığı beste, evine doğru giderken yolunun üstünde yan yana üç dükkân var. Bu dükkânlarda çalışan kızların şarkısı…
Sevda, Özlem, Hülya (Cumartesi 18:05)
https://www.youtube.com/watch?v=FBDt3e764HA&list=PLVXPUf_pBj1A1BIozbC79aBzwyZLQp7Iw&index=9
----
D., eve geldi ve kendini koltuğa attı. Telefonunu kurcalarken gördüğü haberler sinirlerini birden sıçrattı. O sırada arayan arkadaşına telefonda söylenmeye başladı.
Sorgulama Şarkısı (Cumartesi 18:50)
https://www.youtube.com/watch?v=CzIsWOtb77c&list=PLVXPUf_pBj1A1BIozbC79aBzwyZLQp7Iw&index=10
----
D., akşam çok lüks bir oteldeki sünnet düğününe çalmaya gidiyor. Geçim derdi nedeniyle istemeye istemeye gittiği bir iş bu. Buradaki iki ’yavşağın’ şarkısı var şimdi sırada: Otelin sorumlu müdürü ile bizimkilerden para tırtıklayan piyanist.
Yavşak Şarkı (Cumartesi 19:50)
https://www.youtube.com/watch?v=rTvfPbC1gZc&list=PLVXPUf_pBj1A1BIozbC79aBzwyZLQp7Iw&index=11
----
Sıradaki şarkıyı bu şatafatlı düğünün sahibi söylüyor!
Elemtere Fiş (Cumartesi 20:00)
https://www.youtube.com/watch?v=sUq4jV0TF_c&list=PLVXPUf_pBj1A1BIozbC79aBzwyZLQp7Iw&index=12
----
Aynı zamanda grubun organizatörü de olan piyanist, diğer orkestra elemanlarından yine para tırtıkladı. Gruptaki yeni elemanın buna sinirlenmesi ve tepki göstermesi bizimkinin hoşuna gitti. Onu daha yakından tanımak için ertesi gün evine davet etti.
İlk Defa: Yan Yana Gelmenin Şarkısı (Pazar 14:30)
https://www.youtube.com/watch?v=6m4sPfqPr5k&list=PLVXPUf_pBj1A1BIozbC79aBzwyZLQp7Iw&index=13
----
Gruba katılan yeni elemanla iyi anlaştılar. Ona bir türlü tamamlayamadığı şarkısını çaldı. İkisi birlikte düşündüler ve çalıştılar. Yan yana gelince, bu şarkıyı beraber tamamladılar.
Öğrenmenin ve Değiştirmenin Şarkısı (Pazar 15:30)
https://www.youtube.com/watch?v=vi8TU5ZMRr0&list=PLVXPUf_pBj1A1BIozbC79aBzwyZLQp7Iw&index=14