MEB çocukların dilini böyle zenginleştiriyor: 'Kavat, kafir, karısına göz koydu, gözüne şiş soktu'

MEB’in Dilimizin Zenginlikleri Projesi kapsamında ilkokul öğrencilerine okuttuğu Dede Korkut Okumaları metnindeki şiddet, ayrımcılık ve kadın düşmanlığı içeren ifadeler tepkiye yol açtı.

Burcu Günüşen

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından başlatılan “Dilimizin Zenginlikleri Projesi” kapsamında Ocak ayında tüm Türkiye’de okullarda “Dede Korkut Okumaları” yapılıyor. 

Öğrencilerin “dilini iyi kullanması, düşünce dünyasını geliştirmesi” amacıyla yapılan projede ilkokul öğrencilerine okutulan metin, çocukların düşünce ve duygu dünyalarında ciddi olumsuzluklara yol açacak nitelikte ifadeler içeriyor.

İzmir’de bir ilkokulda 2. sınıflarda okutulmak için gönderilen “Dede Korkut Hikayeleri” derlemesinde “gözüne kızgın şişi soktu”, “derisini yüzdü”, “karısına göz koydu”, “kafiri öldürdü” gibi şiddet ve ayrımcılık içeren ifadeler yer alıyor.

Tekin: Türkçemizin zengin varlığının kullanılmasını zorlamak mecburiyetindeyiz

Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin geçen Kasım ayında yaptığı açıklamayla okul öncesinden liseye tüm sınıf kademelerinde “Dilimizin Zenginlikleri Projesi” başlattıklarını duyurmuştu. Tekin “Eğer Türkiye Yüzyılı'nı inşa edeceksek, böyle bir vizyonla evlatlarımızın yetişmesini istiyorsak Türkçemizin zengin varlığının da mutlaka kullanılmasını zorlamak mecburiyetindeyiz” demişti.

MEB’in internet sitesinde yer alan bilgiye göre proje “öğrencilerin dilimizin zenginliklerini tanımasını, kültür taşıyıcısı olan sözcüklerimizle buluşmasını, buna bağlı olarak da dili iyi kullanması ve düşünce dünyasını geliştirmesini” amaçlıyor.

Ülke genelinde tüm okullarda uygulanmaya başlayan projede Ocak ayı eylem planı olan “Dede Korkut Okumaları” kapsamında, İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü ilkokul ve ortaokul öğrencileri arasında Dede Korkut Okumaları İl Geneli Hikaye Yazma Yarışması düzenleneceğini duyurdu.

Karşıyaka Mustafa Reşit Paşa İlkokulu'nda 2. sınıf öğrencilerine duyurulan yarışma için okunacak metinlerdeyse çocukların yaşlarına uygun olmayan şiddet, ayrımcılık öğelerine yer verildi.

Metni 'f_Fatih' derlemiş

Okula gönderilen “Dede Korkut Hikayeleri” metninde derleyen imzası bir sosyal medya kullanıcısı adına benzer bir biçimde “f_fatih” olarak geçiyor.

“f_fatih” imzalı 23 sayfalık derlemedeki cümle düşüklükleri, olay örgüsünü anlaşılmaz kılan kesintiler çocukların okuduklarından herhangi bir şey anlayacaklarını dahi şüpheli hale getiriyor. Ancak derlemede geçen ifadelerin küçük yaştaki çocukların düşünce ve duygu dünyalarını olumsuz yönde sarsacak nitelikte olduğu şüphe götürmüyor.

Çocuğu olmadığı için 'hanımına hesap soruyor'

Derleme “Dirse Han Oğlu Boğaç Han” adlı hikayeyle başlıyor. Hikayede çocuğu olmayan kişileri “Tanrının lanetledikleri” olarak gören Bayındır Han’dan etkilenen Dirse Han, çocuğu olmadığı için “hanımına hesap sormaya karar veriyor”.

'Uruz'un etinden kara kavurma pişirip...'

“Salur Kazan’ın Evi Yağmalanması” başlıklı hikayedeyse “sapanıyla attığı taşlarla kafirlerin yarısını öldürür”, “Kafir düşman Şökli Melik Salur Kazan’ın karısı Burla Hatun’a göz koyar”, “oğul Uruz’un etinden kara kavurma pişirip kadınlara yedirmeyi planlar” gibi ifadeler yer alıyor.

Beşik kertmesi

Bir başka hikayede çocuklara “beşik kertmesi” kavramı öğretiliyor ve kız kardeşini “istemeye gelenleri öldüren” Deli Kamçar anlatılıyor.

'Git o kavatın canını al'

Deli Dumrul’un Azrail’le savaştığı hikayedeyse “Allah Azrail’e buyruk eder: Ey Azrail git o kavatın canını al” deniliyor.

'Kafiri öldürdü'

Kazılık Koca Oğlu Yiğenek hikayesinde “kafir illerini fethetmek için sefere çıkan” Kazılık Koca esir düşer ve öykünün sonunda Yiğenek “Allah’a sığınıp dua ettikten sonra” babasını şöyle kurtarır: “Sonra atı ile hızlıca kafirin üzerine saldırdı. Kafiri öldürdü.”

'Gözüne kızgın şiş soktu'

Metindeki şiddet içeren ifadelerin en çarpıcısıysa “Basat’ın Tepegöz’ü öldürmesi” başlıklı hikayede çocuklara anlatılıyor: 

“Basat közüne kızgın şişi soktu. Tepegöz acı içinde uyandı. Gözü kör oldu”.
“Basat bir koçun derisini yüzdü, onun postuna büründü.”