Lübnan sermayeli maden şirketini jandarma koruyor, köylü direniyor

Bursa-Kirazlıyayla köyünde kurşun, çinko ve bakı zenginleştirme ve atık havuzu projesi için yapılan yüksek gerilim hattı çalışması hakkında köylüler suç duyurusunda bulundu.

Yusuf Yavuz

Bursa’nın Yenişehir İlçesi’ne bağlı Kirazlıyayla Köyünde Lübnan sermayeli Meyra Madencilik şirketinin maden zenginleştirme tesisi ve atık havuzu inşaatına karşı köylüler yaklaşık iki yıldır direniyor. Jandarma tarafından korunan şirketin tesiste kullanacağı elektriği taşıyacak yüksek gerilim hattını köy içinde yer altından geçirme çalışması sırasında köyün su, kanalizasyon şebekesi darmadağın oldu. Bir haftadır sularının kesik olduğunu dile getiren Kirazlıyayla köylüleri, kanalizasyonların ise bazı yerlerde açığa aktığını belirterek elektrik hattı çalışmasının da kurallarına uygun yapılmadığını öne sürdüler. Köylülerin, Bursa Büyükşehir Belediyesi, Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş ve maden şirketi yetkililerinin yanı sıra güvenlik güçleri hakkında da suç duyurusunda bulunduğu öğrenildi. 

Kirazlıyayla köylüleri maden atık havuzuna karşı direniyor

Kirazlıyayla köyünü ziyaret eden Bursa Barosu Başkanı Av. Gürkan Altun, Başkan Yardımcısı Av. Metin Öztosun, Yönetim Kurulu Üyesi Av. İlker Yılmaz ile Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu Başkanı Av. Eralp Atabek yerinde inceleme yaptılar. Yapılan işlemin durdurulması ve iptali istemiyle açılacak davaya hazırlık için vekili oldukları Kirazlıyayla Köyü Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği yöneticileri ile muhtarlık azaları ve köylülerle görüşen hukukçular, konuyla ilgili bilgi aldı.

Bursa Barosu Başkanı Gürkan Altun ve beraberindekiler Kirazlıyayla köyünde inceleme yaptı

Atık havuzu için döşenen kablo boruları yüzeye yakın

Çalışmanın başladığı günden bu yana hayatlarının iyice karardığını söyleyen köylüler, yüksek gerilim elektrik hattının 80 santimetre toprak altında ve belli kurallara göre yapılması gerektiğini, ancak kabloların geçeceği boruların neredeyse yüzeye yakın olan yerlerini kamerayla görüntülediklerini dile getirdi.

Maden atık havuzu ve ayrıştırma tesisi için köy içinden geçirilen yüksek gerilim hattı

‘Köyde kimse direk için yerini satmayacağı için'

Maden şirketinin yüksek gerilim enerji hattını havai hat yerine yer altından geçirmesinin maliyet hesabından kaynaklandığını öne süren köylüler, “Direk dikilecek olsa, direğin kaplayacağı alanın satın alınması gerekir. Köyde kimse yerini satmayacağı için, sıfır bedelle kamuya ait yolun altına hat döşemek elbette işlerine geliyor” görüşünü savunuyor.

Köylüler sorumlular hakkında suç duyurusunda bulundu

Öte yandan Kirazlıyayla köylülerinden Hasan Güler ve Hasan Açar’ın avukatları aracılığıyla konuyla ilgili sorumlular hakkında suç duyurusunda bulundukları belirtildi. Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş’nin içinde olduğu kurumların yanı sıra proje sorumlu ve görevlileri, Yenişehir Kaymakamlığı, Yenişehir İlçe Jandarma Komutanı ve köyde bulunan jandarmalar, Meyra Mühendislik Proje ve Madencilik San. Tic. A.Ş yetkilileri ile kazı ve elektrik hattı çekme işlemini yapan tüm çalışan ve sorumlular hakkında Yenişehir Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunulduğu kaydedildi.

Baro heyeti köylüleri dinledi

Sahipleri Lübnan asıllı olan şirkete ÇED olumlu kararı

Lübnan asıllı iş insanları Mehmet Habbab ve Sami Habbab’ın sahibi olduğu Delta Star madencilik şirketi, 2018 yılında Meyra Madencilik şirketinin yüzde 60’ını satın aldı. Bursa Kirazlıyayla’da köylülerin karşı çıkmasına rağmen kurşun, çinko ve bakır gibi madenler için yapılmak istenen zenginleştirme ve atık havuzu için 19 Nisan 2019 tarihinde ÇED olumlu Kararı verildi.

Atık barajı için seçilen arazi

Kadınların başı çektiği köylülerin karşısına jandarma dikildi

Meslek odaları, çevre örgütleri ve yerel halkın tepkilerine rağmen projenin uygulanmak istenmesine Kirazlıyayla köylüleri eylem yaparak direndi. Kadınların başını çektiği eylemciler seslerini tüm ülkeye duyurdu ancak yetkililer maden şirketinin çalışmalarının devamını sağlamak için köylülerin karşısına jandarmayı dikti.

Kirazlıyayla köylüleri maden şirketinin yıkım projesine karşı direniyor. Fotoğraf, arşiv. (Doğader)

Köyün dibindeki tesiste günde 894 ton atık çıkacak

Kirazlıyayla köyünde inşasına başlanan cevher zenginleştirme ve atık havuzunun büyük kısmı orman arazisinde yer alıyor. Köy yerleşiminin dibinde ve tarım arazilerinin bulunduğu bölgede yer alan tesis, 345 hektarlık (3.450 dönüm) ruhsat sahasının içinde, 23,65 hektarlık (230 dönüm) alanı kapsayacak. Yılda 300 bin ton kapasiteyle çalışması planlanan tesiste, kurşun, çinko, bakır işlenecek. Projeyle ilgili ÇED raporunda, “Tesiste günlük 1000 ton cevherin zenginleştirilmesi planlanmaktadır. Bu işlem sonucunda günlük 12.92 ton kurşun konsantresi, 42.20 ton çinko konsantresi olmak üzere toplam 55.12 ton konsantre alınması beklenmektedir. Günlük 894,88 ton atık da 3.780.000 m3 hacimli atık depolama alanında depolanacaktır” bilgisine yer veriliyor.

Kirazlıyayla uydu