Kuzey Akım sabotajıyla ilgili soruşturmada, o tarihlerde Ukrayna'dan yola çıkan şüpheli bir gemi tespit edildi. Sabotaj öncesi gemiyi Polonyalı ve ABD'li ajanların ziyaret ettiği ortaya çıktı.
Dış Haberler
Baltık Denizi’nde 2022 yılında Rus gazını Avrupa'ya taşıyan Kuzey Akım-1 ve Kuzey Akım-2 doğalgaz boru hatlarına yönelik sabotajın Rusya’nın Ukrayna’ya dönük başlattığı saldırıdan çok önce planlandığı ortaya çıktı.
Ancak bunun da ötesinde, saldırıyla ilgili olduğu iddia edilen bir gemiyi Polonyalı ve ABD'li ajanların sabotaj öncesi ziyaret ettiğinin tespit edilmesi kafaları daha da karıştırdı.
Alman soruşturması: Saldırıyı Ukraynalı bir grup gemiyle yaptı
Alman Welt am Sonttag gazetesinin Almanya’nın yürüttüğü soruşturmadan elde ettiği bilgiye göre, boru hatlarına yönelik saldırıların planlanma tarihi, Rusya’nın Kırım’ı ilhak ettiği 2014 yılına dayanıyor. İddiaya göre, Ukraynalı bir grup, Rusya’nın Kırım ilhakından önce boru hatlarına dönük sabotajı planladı. Söz konusu plan, istihbarat raporlarının da aralarında bulunduğu Alman ve yabancı yetkililerin incelemeleriyle ortaya çıktı.
Almanya tarafından sabotaja ilişkin yürütülen soruşturmanın odak noktası, saldırı sırasında Mecklenburg-Batı Pomeranya'da kiralanmış olan "Andromeda" adlı bir yelkenli yat. Altı kişilik mürettebatın saldırıdan önce ve sonra Ukrayna'da olduğu söyleniyor. Soruşturmaya aşina bir yetkili, boru hatlarına yapılan saldırının geminin mürettebatı tarafından gerçekleştirildiğine dair şüpheyi güçlendiren yeni kanıtların ortaya çıktığını söyledi.
Alman istihbaratı: Bir Rus aldatmacası olabilir
Diğer yandan, Alman istihbaratı ortaya atılan yeni iddialara dair şüphelerini dile getirdi. 2011'den 2016'ya kadar Almanya Federal Haber Alma Servisi (BND) Başkanı olan Gerhard Schindler, gazeteye yaptığı açıklamada, "Soruşturmanın sonuçları Ukraynalı bir gruba işaret ediyor olabilir. Ancak bu, Ukrayna'nın aktör olduğu anlamına gelmiyor. İstihbarat açısından bakıldığında, bunun Ruslar tarafından yapılan bir sahte bayrak operasyonu olduğuna dair çok fazla kanıt var. Bunu yapabilecek kapasitedeler" dedi. Schindler, yelkenli geminin mürettebatının söz konusu izleri kasıtlı olarak bırakmış olabileceğini ileri sürdü.
Polonyalı politikacılar ve güvenlik uzmanları da, Varşova'da yapılan görüşmelerde benzer açıklamalarda bulundu. Alman gazetenin ortaya çıkardığı bilgilere göre, Polonya gizli servisi 2023 yazında BND'ye boru hatlarına düzenlenen saldırıyla ilişkili olan ve Moskova'da bağlantıları olduğu iddia edilen kişisel bilgilerin bir listesini gönderdi.
Bu listeye göre, tekneyi sahte pasaportlarla kiralayan mürettebat üyeleri Rus vatandaşlığına sahip. Polonya istihbarat çevrelerinde, saldırıyı Rusya'nın emrettiği iddia ediliyor. Buna göre, Moskova'nın Ukrayna'yı itibarsızlaştırmak için iz bıraktığı öne sürülüyor.
Polonyalı ve ABD'li ajanların gemide ne işi vardı?
Gazetenin aktardığına göre, patlamalardan bir hafta önce, "Andromeda" Polonya'nın Kolberg kentindeki sınır muhafızları tarafından kontrol edildi. Varşova'daki güvenlik çevrelerine göre, gemideki ziyaret rastgele yapılmamıştı. Görünüşe göre kısa bir süre önce Polonya'da gizli servisten bir ihbar alınmıştı. ABD'den ajanların da olay yerinde olduğu söylendi.
"Andromeda" gemisine ve mürettebatına ilişkin video kayıtlarının da olduğu söyleniyor. Varşova'da, görüntülerin başlangıçta Alman araştırmacılara sunulduğu düşünülüyordu. Ancak, gazetede yer alan iddiaya göre, Alman araştırmacılara hiçbir teslim gerçekleşmedi. Bunun bir nedeninin, kayıtların yalnızca "Andromeda" mürettebatını değil, aynı zamanda Polonyalı ve Amerikalı ajanları da gösteriyor olabileceği söyleniyor.
Ne olmuştu?
Sabotajın yapıldığı 2022'de Kuzey Akım-1 iki yıldan uzun süredir faaliyetteydi. Kuzey Akım-2’nin açılış planlamasıysa devam ediyordu.
26 Eylül 2022 tarihinde, Danimarka'nın Bornholm adası yakınlarındaki gaz boru hatları patlamalarla büyük ölçüde tahrip olmuştu. Patlamanın nedeni ve failleri hala bulunamadı. Danimarka ve İsveç, olayla ilgili soruşturmaları kapatmıştı. Sadece Almanya'da Federal Polis ve Federal Kriminal Polis Ofisi, Federal Başsavcı adına sabotaj eyleminin arka planını araştırıyor. Federal Savcılık Ofisi, "Soruşturmalar hala devam ediyor" açıklamasında bulundu.
Kuzey Akım projesi Ukrayna tarafından defalarca açıkça reddedilmişti. Konuya ilişkin eleştirilerini dile getiren eski Ukrayna Başbakanı Arseniy Yatsenyuk, Eylül 2015’te "Bu proje Ukrayna karşıtı ve Avrupa karşıtıdır" ifadelerini kullanmıştı.
Sabotajın ardındansa Batı medyası tarafından Rusya'yı suçlayan çeşitli iddialar ortaya atılmıştı.
ABD'li gazeteci Hersh 'CIA'in kusursuz bir operasyonuydu' demişti
ABD'li araştırmacı gazeteci ve yazar Seymour Hersh, geçtiğimiz yıl sabotajın birinci yıl dönümünde kaleme aldığı yazıda, sabotajın CIA tarafından yapıldığını ve olayın üstünün hızlıca örtüldüğünü iddia etmişti.
Hersh, "Gizli CIA operasyonlarına dair pek bir şey bilmiyorum, ancak başarılı misyonlarının tamamının tamamen inkâr etme üzerinden gerçekleştiğini biliyorum. ABD'li erkekler ve kadınların, Baltık Denizi'ndeki 4 Kuzey Akım boru hattından 3'ünü gizlice yok etmek için Norveç içinde ve dışında yaptıkları plan aylarca sürdü ve buna dair hiç bir iz bırakılmadı" diye yazmıştı.
ABD Başkanı Joe Biden ve dış politika danışmanlarının bir seçenek olarak kullandığı "inkâr edilebilirliğin" devasa boyutta olduğunu ifade eden Hersh, sabotaja dair bilgilerin hiçbir şekilde dijital ortama aktarılmadığını kaydederken, sahada gerçekleştirilenlerin Beyaz Saray yerine doğrudan CIA Direktörü Bill Burns'e bildirildiğini öne sürmüştü. Hersh, görevin tamamlanmasının ardından kaydedilen bilgilerin hemen ortadan kaldırıldığını sözlerine eklemişti.
Biden yönetiminin derdinin Rusya'yı savaştan caydırmadan ziyade ekonomik kaygılar olduğuna işaret eden Hersh, "Bu, Beyaz Saray'ın, Almanya'nın Rusya gazının akmasına izin vererek kendisinin ve NATO'nun ekonomik nedenlerle Rusya'nın ve masrafsız doğal kaynaklarına bağımlı kılmasına dair korkunun sonucuydu" dedi.