Türkiye'nin gündeminde bir kez daha "çözüm süreci" var. İktidar, ısrarla 2009-2015 yılları arasında yaşanan "barış" veya "çözüm süreci"yle bugünkü arasında paralellik kurulmamasını istiyor. Bu nedenle sürece henüz isim de konulmuş değil. Hatta "çözüm süreci denilmesin" uyarısı da yapıldı.
Yine de, iki süreç arasında bir paralellik var: "Ruh" çağırma girişimleri. Sürecin tarafları, her seferinde yeni bir "ortak ruh" tarif ediyor. Önceki süreçte kilit kavram "Eşme Ruhu"ydu. Bu kez Erdoğan "Malazgirt", Öcalan'sa "Halfeti Ruhu"nu ortaya attı.
Tüm ruhların ortak özelliği, çözümü "İslam kardeşliği"nde aramaları.
Eşme ruhu: Suriye'de ortak askeri operasyondan, 'bizi savaş birleştirir'e
2009 ila 2015 yılları arasında "Eşme Ruhu" terimi, barış ve uzlaşma arayışlarının sembollerinden biri haline gelmişti. 2013 Newroz'unda Öcalan'ın mektubu okunurken kürsüden "İslam kardeşliği" mesajları verilmişti. İki yıl sonraki, 2015'teki Newroz'da Öcalan bu kez "Eşme Ruhu" kavramını ortaya attı.
Peki neydi Eşme Ruhu?
Kavram, Suriye'deki Süleyman Şah Operasyonu sırasında Türkiye ve YPG kuvvetlerinin ortaklığını vurgulamak için kullanılmıştı.
Suriye topraklarında bulunan Karakozak köyündeki Süleyman Şah Türbesi, Suriye'yle Türkiye arasındaki anlaşma uyarınca Türkiye toprağı sayılıyor, Türk askerleri tarafından korunuyordu. Suriye devletinin elindeki bölge, 2014'te IŞİD'in kontrolüne girdi. IŞİD türbeyi yok etme tehdidi savurdu.
Sonunda, 22 Şubat 2015 tarihinde TSK tarafından yürütülen "Şah Fırat Operasyonu"yla bölgeye girildi, türbeyi koruyan 40 asker tahliye edildi, türbe havaya uçuruldu, içindeki emanetler Türkiye sınırına 200 metre yakınlıktaki Suriye'nin Eşme Köyü'nde kurulan geçici türbeye taşındı. TSK açıkça duyurmasa da operasyon için gerekli güvenlik koridorunun açılmasına YPG'nin destek verdiği biliniyor.
Suriye topraklarında yapılan ve "fetih" gibi yansıtılan operasyon o dönem çok tartışılmıştı. Abdullah Öcalan, Diyarbakır'da kutlanan 2015 Newroz'una yolladığı mesajda işte bu operasyonu selamlıyordu.
Eşme Ruhu, AKP imzalı "barış sürecinin" bir parçası olarak, toplumda barış ve uzlaşma arayışını ifade etmek için kullanıldı o dönem. Ancak, kavramın arka planında, Türkiye ve Kürtlerin sınır ötesinde birlikte yürüttükleri bir askeri operasyon yatıyordu. Öcalan'ın 2013'teki "İslam kardeşliği" mesajı, 2015'teki "ortak askeri güç" tarifiyle tamamlanıyordu.
'Malazgirt ruhu': Ortak orduyla 'gavura karşı' savaş
Bu yıl Meclis açılışında Bahçeli'nin uzattığı el ile başlayan "yeni çözüm süreci" tartışmalarında Erdoğan, 30 Ekim'de, Malazgirt'e gönderme yapmayı seçti.
Erdoğan, "Alparslan'ın ordusunda Türk de vardır, Kürt de vardır, Arap da vardır. Malazgirt Zaferi, Türk'ün de Kürt'ün de ortak zaferidir. Bu zafer sadece Türklere, sadece Kürtlere değil, Türk-Kürt kardeşliğine de Anadolu'da bir yurt inşa etmiştir" ifadelerini kullandı.
Ancak Erdoğan'ın yaklaşımında Malazgirt, yalnızca "yabancı orduya karşı savaşı" temsil etmiyordu. Erdoğan, "İslam kardeşliği" temasını aynı konuşmada özellikle vurguladı:
"Kudüs'ün işgalcileriyle, bebek katilleriyle, soykırımcılarla, emperyalistlerle yan yana yürüyenler, bundan gocunmayanlar, dahası bundan zerre miskal utanmayanlar Kudüs Fatihi Selahaddin Eyyubi'nin torunları olamazlar. Selahaddin Eyyubi'nin torunları, evet, bütün bu adımlardan onlar da yıllarca rahatsız oldular ve Batı'nın insanlığı ifsat projesi olan LGBT sapkınlığını savunanlar, benim Müslüman Kürt kardeşimin ezeli düşmanıdır, ebedi düşmanıdır."
'Halfeti gerçekliği': Çözülsün de İslam hukukuyla çözülsün
Süreç tartışmaları geçtiğimiz gün kayyım atanan Kürt illerindeki üç belediyeyle devam etti.
Batman ve Mardin'in yanı sıra kayyım atanan bir diğer belediye de Şanlıurfa'nın Halfeti Belediyesi'ydi. Ömer Öcalan'ın İmralı'da amcası Abdullah Öcalan'la yaptığı görüşmenin ardından aktardığı ifadeler, "Eşme Ruhu" kavramının yeni versiyonunu sunuyordu: "Halfeti gerçekliği".
Ömer Öcalan, basına verdiği demeçte "Bu kayyım anlayışından dönülmesi gerekiyor. İslam hukukuna da varız, modern hukuka da" dedi.
Ömer Öcalan, Abdullah Öcalan'ın konuya dair görüşünü şu sözlerle aktardı: "Bu noktada Öcalan Halfeti’yi açtı bize. Halfeti'de Türkmen halkı yaşıyor. Halfeti'de Kürtler yaşıyor. Paradigmamız için uygulanabilir bir ilçe olarak görülmektedir. İşte benim projem budur. Halfeti'de Türkmenlerle Kürtlerle kardeşçe nasıl bir arada yaşandığını tüm dünyaya ve Türkiye'ye göstermemiz lazım."
Abdullah Öcalan'ın Türkmenlerin ve Kürtlerin bir arada yaşadığı pratiğe dair anlatımını Büyük Selçuklu Devleti kurucusu Sultan Sencer'den alıp bugüne kadar getirdiğini belirterek, "Malazgirt ruhu"yla paralelliği gösteren, Ömer Öcalan "Halfeti’de çalışmak lazım. Açık söylüyoruz. Bu kayyım anlayışından dönülmesi gerekiyor. İslam hukukuna da varız, modern hukuka da varız" diyerek, bir kez daha İslami çözümü masaya getirdi.