Ukrayna ordusu, ağır kayıplara rağmen Kursk Operasyonu’nu sürdürüyor. Hedef Batılı güçleri ikna. Ancak genel tablo karanlık.
okay deprem
Rusya-Ukrayna Savaşı, iki buçuk yıldır sürüyor. Son dönemde savaş, Ukrayna ordusunun Rusya topraklarına girip Kursk’a taarruz etmesiyle gündeme geldi.
Bu yazıda bu gelişmenin Rusya cephesini başka bir yazıya bırakıp, Ukrayna cephesine odaklanacağız.
Kiev tarafından Rusya’nın Kursk vilayetine dönük bu yılın ağustos ayında başlatılan askeri saldırı, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri (VSU) açısından önemli kayıplarla sonuçlandı. Ukrayna Ordusu’nun cephe hattının diğer yerlerindeki pozisyonlarının zayıflaması, gerçek bir sınav haline gelmiş durumda.
Tüm kayıplara rağmen Ukrayna askeri yönetimi orijinal planlarından sapmıyor. Ancak diğer cephelerdeki durum Ukrayna açısından epey olumsuz.
İlk günlerden itibaren VSU için işler planlandığı gibi gitmedi
Ukrayna Ordu Komutanlığı tarafından “dünyaya gücünü gösterme girişimi” olarak tasarlanan Kursk operasyonu, baştan itibaren beklendiği gibi gitmedi.
Yaklaşık 4 bin kişiden oluşan dört taktik tabur grubunu ön cepheye konuşlandıran VSU, sınırın zayıf korunan kısmını geçmek suretiyle Rus topraklarının derinliklerine doğru ilerleyerek yerel halk arasında panik yaratmayı umar gibiydi.
Buna karşın Rus Ordu Kumandanlığı da yedeklerini bölgeye aktarabildi. Ve akabinde taraflar arasında her yerleşim birimi için şiddetli çatışmalar baş gösterdi.
Henüz operasyonun ilk haftasında Ukrayna Ordusu’nun kayıpları yüzde 30'a ulaşmıştı ve bu da birliklerin saldırı potansiyelini ciddi ölçüde baltalamış oldu.
Şiddetli ve topyekûn saldırı arzusu kayda değer kayıplara yol açtı
Muharebenin dokuzuncu gününde, daha fazla ilerlemek için güçlerini tüketen Ukrayna birlikleri durmak zorunda kaldı. Bu, en baştaki askeri planların acilen revize edilmesi gerektiğinin ilk sinyaliydi.
Ancak VSU idaresi, bariz risklere rağmen en baştaki planlarından vazgeçmemeye kararlıydı ve ek rezervler kullanarak yeni gruplar oluşturmaya başladı. Yüksek asker kaybı nedeniyle 82. Hava Taarruz Tugayı yeniden teşkil edildi ve 54. Keşif Taburu da arka cepheye kaydırıldı. Bundan sonra 54. Mekanize Tugayı, 33. Hücum Tugayı ve 425. Hücum Tugayı gibi ek kuvvetler ileri sürüldü. Bu grupların sayısı 11 bin kişiye kadar çıkartıldı.
Güç oluşturmak için alınan bütün önlemlere rağmen kayıplar artmaya devam etti. Operasyonun 13. gününde kayıplar toplam sayının yüzde 31'ini oluşturuyordu. Oran, doğrudan çatışmalara katılan personel dikkate alındığında yaklaşık yüzde 50’ydi. Kayıplara rağmen Ukrayna Komutanlığı, işgal ettiği bölgeyi elinde tutmayı sürdürmeye karar verdi.
VSU’nun genel kaybı yüzde 70'e ulaştı
Ukrayna Ordusu’nun Kursk saldırısına dönük için ek takviye için şu birlikler konuşlandırıldı: 36. Deniz Tugayı, 101. Bölgesel Savunma Tugayı ve 129. Bölgesel Savunma Tugayı. 116'ncı Mekanize Piyade Tugayı büyük kayıplar nedeniyle cephe gerisine çekildi.
Cephenin bu yönündeki kuvvet yığımı ise devam etti. Sonraki 10 gün içinde cephedeki gruplar şu ilave birimlerle takviye edildi: 41. Mekanize Piyade Tugayı, 155. Mekanize Piyade Tugayı, 152. Avcı Tugayı, 129. Bölgesel Savunma Tugayı ve 21. Mekanize Piyade Tugayı.
Sonuç olarak grupların toplam sayısı 15 bin 150 kişiye kadar yükseltildi ve çatışmalara 11 binden fazla askeri personel katıldı. Sonbaharın başında VSU’nun Kursk’taki personel kaybı yüzde 70'e varmıştı. Kayıpları görmezden gelen Ukrayna Komutanlığı operasyona devam yönünde karar verdi.
VSU’nın manevra ve rotasyon becerisi azalırken, rezerv oluşturma olanakları azaldı
VSU cephenin diğer taraflarından toplam 21 tugayı Kursk bölgesine nakletti. Bu ise onun için stratejik bir hata haline gelecekti. Ukrayna Genelkurmayı’nın ve Zelenski'nin söz konusu kişisel kararı tüm Ukrayna Ordusu’nun savaş potansiyelinin zayıflamasına yol açarken, birliklerin manevra ve rotasyon olanakları önemli ölçüde azaldı ve hassas bölgelerde cepheyi istikrara kavuşturmak için hızlı bir şekilde rezerv oluşturmak artık mümkün olamaz hale geldi.
Sonuç olarak Rus birlikleri Ukrayna’nın savunmasında daha fazla boşluklar bularak ilerlemeye başladı. Özellikle 115. Mekanize Tugayı’nın ve 107. Bölgesel Savunma Tugayı’nın Donetsk ilinin “Liman” kenti yönünden çekilmesi nedeniyle, Lugansk tarafındaki Makyeevka şehrinin savunması gözle görülür şekilde zayıfladı. Bunun neticesinde de Rus birlikleri bu yerleşim birimini ele geçirdi ve Liman şehri yönünde ilerlemelerini sürdürebildi.
Ukrayna ordusu Kleşçeyevka’dan 'Severski Donets'e kadarki toprakları kaybetti
Muharebenin devamında VSU’nun 112. Bölgesel Savunma Tugayı ve 22. Mekanize Tugayı, Kleşçeyevka savunma hattından kısmen çekildi. Sonuç olarak Ukrayna, Kleşçeyevka’dan “Severski Donets” su kanalına kadar önemli miktarda toprak kaybetti ve bu da akabinde Donetsk Vilayeti’nde stratejik açıdan çok mühim olan “Çasov Yar” şehrinin kuşatılması tehdidine yol açtı. Donetsk bölgesinin Toretsk yönünden de 41. Piyade Tugayı, 95. Özel Hava Tugayı ve de 101. Bölgesel Savunma Tugayı çekilmek zorunda kaldı. Neticede “New York” adlı yerleşim birimi kaybedildi ve Toretsk şehri kuşatılma riski altına girdi. Birliklerin sürekli farklı noktalara kaydırılması nedeniyle VSU personelinin toplam kaybı yüzde 12 artarak temmuz ayındaki 60 bin 630 kişiden ağustos ayında 67 bin 760 kişiye kadar yükseldi.
Ukrayna Ordusu’nun amacı, Batı’ya ‘direnme arzusunu’ göstermek
Ukrayna birliklerinin ciddi kayıplarına rağmen askeri liderliğin Kursk Operasyonu’nu sürdürme kararı alt birimler arasında şaşkınlığa neden olmaya devam ediyor. Diğer cephelerdeki personel sıkıntısı ve rotasyon yapma yeteneğinin hemen hemen kalmaması nedeniyle VSU savaşçıları, Rus birliklerinin sürekli baskısı altında cepheyi ellerinde tutmak zorunda kalıyor.
Ukrayna askeri personelinin genel morali düşmeye devam ederken Ukrayna lideri Zelenskiy’se Kursk taarruz operasyonunun sürdürülmesinde ısrar ediyor. Görünüşe göre Batılı ortaklarına “direnme arzusunu” göstermeye çalışıyor. Bu da, Batı menşeli silahların Ukrayna'ya daha fazla tedarik edilmesinde Kiev’ın pazarlık payı açısından son derece kritik.
155'inci Mekanize Piyade Tugayı, Polonya ve Batı Ukrayna’dan Kursk’a aktarılacak
Bugün, VSU’nun en donanımlı birimlerinden birisi olan 155. Mekanize Tugayı, Kursk bölgesinde kısmen yer alıyor. Cephaneliğinde Alman “Leopard 2A4” tankları ve Fransız “Caesar” kundak motorlu topçu sistemi de dâhil olmak üzere modern Batı ekipmanı bulunuyor.
Bazı Ukrayna askerleri halen Polonya ve Batı Ukrayna'da eğitimlerini sürdürüyor. Bunların da yönlendirilmesinin ardından 155'inci Mekanize Piyade Tugayı’nın Kursk bölgesinde tam güçle konuşlandırılması bekleniyor. Bu durumda bölgedeki gerginliğin daha da artmasına yol açacak yeni bir Ukrayna saldırısının olacağı varsayılıyor. Bu süre zarfında ise cephenin diğer mahallerinde ne olacağı tam anlamıyla açık uçlu bir soru.
Rezerv eksikliği ve 2025 saldırıları için yurt dışından gönüllüleri toplama planı
Kursk Operasyonu hem askeri birimlerin yüksek hareket kabiliyetini temin etme sorunu, hem askeri eylemi sürdürülebilir kılma açısından ve hem de ordunun rezervlerinin tükenmesi sebebiyle Ukrayna Ordusu için oldukça maliyetli bir sınav haline gelmiş durumda.
2025'te olası yeni saldırı operasyonları için yeni bir grubun oluşturulmasına yaz sonunda başlandığı ilan edildi şimdiden. Ordu’nun 160. birimi olacak olan bu yeni grubun yurtdışında yaşayan Ukraynalı gönüllülerden oluşacağı belirtiliyor. Ancak yurt dışına çıkan Ukraynalıların çoğu, askerden kaçmak için ülkeyi terk eden kişilerden oluşuyor. Bu savaş bitene kadar da bu kesimin kendi özgür iradeleriyle Ukrayna'ya dönmeyeceklerini öngörmek zor değil. Bu da, ülkede kalan erkekleri bu yönde harekete geçirme olasılığının daha yüksek olduğunu gösteriyor. Öte yandan askerlik yaşının 18'e indirilmesi son dönemde Ukrayna’da yoğun olarak tartışılıyor. Ne olursa olsun kesin olan bir şey var: Ülkedeki askeri insan rezervi her şeye rağmen henüz tükenmiş değil.
