“Neden?” insanlık tarihinin en önemli sorularından biri. Yöneltildiği nesneyi ya da olayı sorgulayan, tartışmaya açan ve şüphe duymanın başlangıcı sayılabilecek bir soru. Bu yüzden yönelttiğiniz taraf, en az sormak kadar önemli.

Sovyetler Birliği’nin ana muharebe tankı olan ve hala kullanılmaya devam eden T80 tipi tankın baştasarımcısı Nikolai Popov tarafından “Neden?” kitabı, tam olarak doğru tarafa yöneltilmiş bir sorunun peşinden gidiyor. Yazarın çocukluğunun 2. Dünya Savaşı gölgesinde geçtiğini not düşmekte fayda var.

Sahip olma isteği ve özel mülkiyete dair naif ama derinlikli bir kurgu sunuyor kitap. Kıskanç bir farenin, kurbağanın elindeki çiçeğe sahip olmak istemesiyle başlayan hikâye, sebebi hatırlanmayan bir savaşın yıkıcı sonuçlarıyla noktalanıyor. Kâh fare ve arkadaşlarının zafere yaklaştığı kâh kurbağa ve arkadaşlarının zafer naraları attığı savaşta dikkatleri başka bir yöne ustalıkla çevirerek, “Gerçekte kazanan kim?” sorusunu okura şiddetli bir güçle yöneltiyor.

“Yer sarsıldı. Patlama,  ateş ve çarpma sesleri her yerden duyuldu. Kimse yenilgiyi kabul etmedi.”

Kitabın son sayfasında küle dönmüş bir çiçek ve yanmış bir şemsiye ile bekleyen fare ve kurbağa neden savaştıklarını hatırlamaya çalışıyor adeta. Yarattığı yıkımın çarpıcı arka fonu eşliğinde, savaşın anlamsızlığını sorgulatıyor.

Kendi ifadesiyle: 

“Bana öyle geliyor ki çocuklar savaşın anlamsızlığını anlarlarsa, bir şiddet döngüsüne ne kadar kolay çekilebileceklerini görürlerse, gelecekte barış için bir güç haline gelebilirler…”

Çocukları barışın güçlü sesi olmaya çağıran ve bu yüzden savaşı anlatan bir kitap “Neden?”.

Bu soruyu, savaş nerede karşılarına çıkarsa çıksın sorabilecek çocuklar için…

Künye: Neden? Nikolai Popov, Türkçesi: Ruhiye Erulaş, Gergedan Yayınları, 2021