Ukrayna, kendisinden tahıl ve gıda ürünleri ithalatını yasaklama kararı alan Avrupa Birliği (AB) üyesi Polonya, Macaristan ve Slovakya'ya karşı hukuki süreç başlatmayı planlıyor.
Ukrayna Ticaret Temsilcisi Taras Kachka, Politico internete sitesine yaptığı açıklamada Ukrayna'nın tarım ürünlerine uygulanan ithalat yasağı nedeniyle Polonya, Macaristan ve Slovakya'ya dava açacağını belirtti. Kachka, "Bu eylemlerin hukuken yanlış olduğunu kanıtlamak çok önem taşıyor. Bu yüzden yarın hukuki işlemlere başlayacağız" ifadesini kullandı.
'Brüksel'e açık biçimde meydan okuma'
Polonya, Macaristan ve Slovakya'nın kararını "Brüksel'e karşı açık biçimde meydan okuma" diye niteleyen Kachka bunun sadece AB'nin iç meselesi olmadığını, uluslararası ticaret ortaklarının Brüksel'e güveniyle ilgili bir konu olduğunu savundu.
AB ülkelerinin ticaret politikalarının ve ticaret anlaşması müzakerelerinin AB Komisyonu yetkisinde olduğunu anımsatan Kachka, özellikle Macaristan ve Polonya'nın "AB kurumlarının ticaret politikasındaki konumunu göz ardı eden yaklaşımı"nın ciddi bir sorun olduğunu ifade etti.
Kachka, AB üyesi ülkelerin ticaret ortaklarına karşı nasıl davrandıklarının ortaya çıkması amacıyla Ukrayna'nın bu konuda Dünya Ticaret Örgütü'nde (DTÖ) dava açmayı planladığını belirtti.
İspanya: Yasadışı gibi görünüyor
Öte yandan AB Tarım Bakanları toplantısı öncesinde konuşan İspanya Tarım Bakanı Luis Planas Puchades herhangi bir AB üyesi ülkenin Ukrayna'dan tahıl ithalatını tek taraflı yasaklamasının "yasadışı" gibi göründüğünü söyledi. Ancak Puchades bu konuda herhangi bir üye ülkenin yasayı ihlal edip etmediğine karar verecek olanın Avrupa Komisyonu olacağını sözlerine ekledi.
Fransa: Avrupa projesi riske girer
Fransa Tarım Bakanı Marc Fesneau da Macaristan, Polonya ve Slovakya'nın kararını eleştirerek bunun "Avrupa dayanışmasını riske attığını" öne sürdü.
Fesneau "Dayanışma için birlik gerekir. İki unsuru da korumalıyız yoksa Avrupa projesi riske girer. Tek pazar temel bir unsurdur" dedi ve AB bakanlarının çiftçilerin üzerindeki baskıyı hafifletecek bir teklif üzerinde çalıştıklarını sözlerine ekledi.
Ne olmuştu?
Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başlamasıyla Ukrayna'dan önemli miktarda tahıl ve gıda ürünü karayoluyla Doğu ve Orta Avrupa ülkelerine gönderilmeye başlanmıştı.
Ukrayna tarım ürünleri özellikle sınır ülkeleri olan Polonya, Macaristan, Romanya, Slovakya ile yakındaki Bulgaristan piyasalarına girmişti.
Ucuz olan Ukrayna tahıl ve gıda ürünleri bu ülkelerdeki çiftçileri rahatsız etmiş ve hükümetler Ukrayna ürünlerine yasak uygulamaya başlamıştı.
AB Komisyonu da Ukrayna'dan tahıl ithalatına karşı ülkelerin kaygılarını gidermek için ürünlerin transit geçişine izin verilmesi halinde çiftçilere ilave destek sağlanmasını ve bazı Ukrayna ürünlerine kısıtlama getirilmesini içeren bir plan hazırlamıştı.
Bu çerçevede, AB, 2 Mayıs'ta Polonya, Macaristan, Romanya, Slovakya ve Bulgaristan'ın Ukrayna'dan buğday, mısır, kolza ve ayçiçeği ithal etmemesini sağlayan geçici tedbirler uygulamaya başlamıştı.
Polonya, Macaristan ve Slovakya, AB tedbirlerinin daha da uzatılmasını talep etmesine rağmen AB Komisyonu tarafından uzatılmamış ve 16 Eylül'de sona ermişti.
AB Komisyonu, Ukrayna'dan tahıl ürünleri ithal edilmesine yasak getiren kararı uzatmamasıyla birlikte Polonya, Macaristan ve Slovakya kendi yasaklarını uygulayacaklarını duyurmuştu.