2021’in ilk üç ayı geride kaldı ve büyük şirketler birer birer birinci çeyrekte elde ettikleri kârı açıklıyor.
Arçelik, Aselsan, Tofaş, Kardemir gibi Türkiye sanayisinin en büyük şirketlerinin kârlılık haberlerinin hemen hepsi “beklenenin de üstünde” ibaresiyle veriliyor. Açıklanan kâr yüzdeleri işçi sınıfının geçim koşullarındaki değişimle karşılaştırıldığında, Türkiye burjuvazisinin pandemi koşullarında sömürüyü nasıl şiddetlendirdiği daha net ortaya çıkıyor.
Örneğin Arçelik, 2021’in birinci çeyreğinde 1,09 milyar TL net kâr açıkladı. Önceki yılın aynı döneminde 255,7 milyon TL kâr açıklamıştı. Bu neredeyse yüzde 300 düzeyinde bir artış anlamına geliyor. Tofaş’ta artış daha mütevazı, yüzde 78; Aselsan’da ise yüzde 34.
“Bu oranlar enflasyondan arındırılmış değil” itirazı gelebilir, ama kârdaki artışın asıl karşılaştırılması gereken ücret düzeyi olduğuna göre ve 2021 başındaki asgari ücret artışı yüzde 21,5 seviyesinde gerçekleştiğine göre Türkiye sanayi burjuvazisinin pandemi koşullarında sömürüyü artırdığını söylemenin önünde bir engel bulunmuyor.
Öte yandan, pandemi koşullarında zarar eden (ya da kendisini zarar etti gösteren) şirketler işçileri Kod 29 bahanesiyle işten atmaya, ücretsiz izne çıkartmaya ya da tam zamanlı çalıştırıyor olsa dahi eksik çalışıyor göstermeye devam ediyor.
Dünya ekonomisinin yüzde 4,5 civarında küçüldüğü tahmin edilen 2020 yılında Türkiye’nin yüzde 1,8 ekonomik büyüme açıklamasının sırrı burada yatıyor.
Pandemiye rağmen hayatları hiçe sayılarak, savaş alanına sürülen askerler gibi fabrikalara, atölyelere gönderilen işçi sınıfı üretiyor, sermaye kâr edip birikiyor. Hatırlanacağı üzere, sermaye sınıfının devlet başkanı Erdoğan da bu durumdan “Ekonominin üretim tarafından işler çok iyi gidiyor. Fabrikalarımız mal yetiştirmek için gece gündüz çalışıyor, taleplere yetişebilmek için sürekli yeni yatırımlar yapıyoruz” sözleriyle, övgüyle bahsetmişti.
Son açıklanan sözde “tam” kapanmada da durum değişmedi. DİSK-AR’ın yayınladığı son rapora göre işçi sınıfının yüzde 61’i, yani 16 milyondan fazla işçi kapanma boyunca normal biçimde işe gitmeye devam edecek.
