"Esnek çalışma" adı altında ucuz ve geçici istihdam yaratma planı devrede. Özel sektörde esnek çalışma modelini kalıcılaştırmak için çalışmalar sürerken, ilk adım kamudan geldi.
İŞKUR tarafından başlatılan İşgücü Uyum Programı'yla işsizler, "harçlık" karşılığında haftada üç gün kamuda taşeron işçi olarak çalıştırılacak.
Programa göre çocuk bakımı, ağaçlandırma, temizlik gibi işler için kamu, taşeron şirketlerle anlaşacak. Taşeron firma işsizlere bir ay eğitim verecek. Bu eğitimcileri firma belirleyecek, ücretini de o ödeyecek.
Aynı işi işsizler yüzde 60 daha ucuza yapacak
Eğitimi tamamlayan kişiler haftada 3 gün kamu kurumlarında eğitim aldıkları konularla ilgili çalışacak. En fazla 10 ay sürecek programda katılımcılara "cep harçlığı" verilecek. Bu harçlık günlük net asgari ücret kadar olacak. Yani bugün için 566 lira 73 kuruş.
Temmuz itibariyle tam zamanlı çalışan kamuya bağlı bir taşeron işçi ayda ortalama 28 bin 500 lira ücret alıyor.
İşgücü Uyum Programı kapsamındaki işsizlerin kamu işçisi gibi haftada 40 saat çalışmasına izin verilmiyor ancak verilseydi alacağı aylık ücret 11 bin 300 lira olacaktı.
Böylece kamu, daha fazla kişiyi geçici olarak istihdam ederek aynı işi yüzde 60 daha ucuza yaptırmış olacak.
Ayrıca işçinin yol ve yemek gibi ücretlerini de ödemeyecek.
İşsizlerin sigorta primleri çalıştıkları gün sayısı üzerinden ödenecek. Ücreti ve prim masraflarını kamu karşılayacak.
Dört çalışandan biri 'harçlıklı' olabilir
Programa katılım için son bir aydır sigortalı olmama ve hane gelirinin 1 ila 4 net asgari ücret arasında olması şartı aranacak.
Kamu kurumları, kendi sigortalı personelinin yüzde 30’una kadar bu kapsamda kontenjan talep edebilecek. Bu durumda kurumdaki toplam personel sayısını yüzde 23'ü bu modelde çalışanlardan oluşabilecek.
Program kamuda işgücü ihtiyacının en yüksek olduğu hizmet alanlarına yoğunlaşıyor. Bu hizmetlerden bazıları şöyle:
- Engelli, yaşlı ve hasta bakımı
- Çocuk bakımı
- Tarımsal üretim ve hayvancılık
- Ağaçlandırma faaliyetleri
- Kamusal alanların temizlik, bakım ve onarımı
- Geri dönüşüm
- Parkların ve yeşil alanların geliştirilmesi
IMF de istemişti
İşgücü Uyum Programı'nın ilanıyla IMF'nin "esnek çalışmaya geçin" telkini aynı güne denk geldi. IMF, Türkiye hakkında hazırladığı raporda "Öncelikler arasında işgücü piyasası esnekliğini artırma yer almalıdır" demişti.
"Esnek çalışma" bir süredir Çalışma Bakanlığı'nın gündeminde. Mevzuat değişikliği için bir heyet görevlendirildi. Bu süreçte iktidara yakın medya da esnek çalışmanın "faydalarını" anlatmaya başladı.
Ancak işçi sınıfının bugüne kadarki deneyimleri gösteriyor ki amaçlanan emeği ucuz ve güvencesiz kılmak, patronları kıdem tazminatı gibi yüklerden kurtarmak.
Üzerinde çalışılan modele göre işçilerin mevcut haklarının temelinde yer alan belirsiz süreli iş sözleşmesi yerine, belirli süreli (geçici) sözleşme getirilmek isteniyor.
