Hamas'la ateşkesin ardından İsrail'in Batı Şeria'nın Ramallah kentinde bulunan Ofer hapishanesinden serbest bıraktığı Filistinli siyasi tutuklular, binlerce kişi tarafından coşkuyla karşılandı.
Dış Haberler
İsrail'le Hamas arasındaki ateşkesin yürürlüğe girmesinin ardından 90 Filistinli siyasi tutuklu, ateşkes anlaşmasının bir parçası olarak Pazartesi günü erken saatlerde serbest bırakıldı.
Hamas'a göre, İsrail hapishanelerinden serbest bırakılanlar arasında Batı Şeria ve Kudüs'ten 69 kadın ve 21 genç erkek var.
Çoğunluğu işgal altındaki Batı Şeria'nın Ramallah kentinde bulunan Ofer hapishanesinden serbest bırakılan tutuklular, binlerce kişi tarafından coşkuyla karşılandı.
En az 10 bin Filistinli İsrail hapishanelerinde
Tutuklu İşleri Komisyonu ve Filistinli Tutuklular Derneği'ne göre, İsrail bugün en az 10 bin Filistinli tutukluyu elinde tutuyor. Bu sayı, İsrail'in Gazze'de esir aldığı bilinmeyen Filistinli sayısını içermiyor.
İsrail'in elinde tuttuğu tutuklular arasında 95 çocuk ve 22 kadın olmak üzere 3 bin 376 kişi bulunuyor, Bu kişiler, idari gözaltında tutuluyorlar. Yani kamuya açık suçlamalarla karşı karşıya kalmadılar veya yargılanmadılar.
Önde gelen FHKC üyesi de serbest
Serbest bırakılan Filistinlilerin kimlikleri hakkında ayrıntılar ortaya çıkmaya başlıyor.
Aralarında 62 yaşındaki tanınmış tutuklu Halide Cerrar da var.
Cerrar, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'nin önde gelen bir üyesi. 2023'ün sonlarında tutuklanmasından bu yana, İsrail'in Filistinlilere karşı kullandığı "süresiz yenilenebilir" idari gözaltındaydı.
Cerrar, Associated Press'e verdiği demeçte, "İçinde yaşadığımız bu ikili duygu var, bir yandan herkese teşekkür ettiğimiz bu özgürlük duygusu, diğer yandan da bu kadar çok Filistinli şehidi kaybetmenin acısı" dedi.
Serbest bırakılan diğer tutuklular arasında şu kişiler yer alıyor:
Mart 2024'te İsrail'de hapse atılan Filistinli gazeteci Büşra el Tavil. Tavil, AFP'ye verdiği demeçte, "Beklemek çok zordu. Ama şükürler olsun ki her an serbest bırakılacağımızdan emindik" dedi.
Gazze'deki İsrail kampanyasının "vahşetini" eleştiren bir sosyal medya paylaşımı nedeniyle tutuklanan 24 yaşındaki Şatha Ceraba da, The Guardian gazetesine, "Çok mutluyum! Tanrıya şükür dışarıdayım. Bana hapishanede çok kötü davrandılar. Korkunçtu," diye konuştu.
Ocak 2024'te Cenin'de tutuklanan 18 yaşındaki Ahmed Kişa da, "Kardeşim Cenin'deki bir çatışmada öldüğü için beni tutukladılar. Öldükten sonra beni tutukladılar. Cumartesi günü bizi serbest bırakmadan önce hücrelerimize baskın düzenlediler ve üzerimize göz yaşartıcı gaz attılar. Her gün hücrede bize işkence yaptılar. Kadınlara da işkence ve kötü muamele ettiler" ifadelerini kullandı.
Hamas'ın serbest bıraktığı rehineler ailelerinin yanında
Bu, Hamas tarafından 7 Ekim 2023'te kaçırıldıktan sonra Gazze'nin altındaki tünellerde rehin tutulan üç İsrailli kadının serbest bırakılmasının ardından gerçekleşti. Serbest bırakılanlar arasında, 24 yaşındaki Romi Gonen ve 31 yaşındaki Doron Steinbrecher ile birlikte serbest bırakılan 28 yaşındaki İngiliz vatandaşı Emily Damari de vardı. Kadınlar, Uluslararası Kızılhaç Komitesi tarafından teslim edildikten sonra anneleriyle yeniden bir araya geldi.
Gazze'de insani yardım konvoyları sıraya girdi
Çatışmaların sona ermesinin ardından, yüzlerce yardım kamyonu, yüzde 90'ı çatışma nedeniyle birçok kez yerinden edilmiş olan 2,3 milyon sakinine malzeme ulaştırmak için Gazze'ye girmek üzere sıraya girdi.
Dünya Sağlık Örgütü, İsrail-Hamas ateşkesi sırasında Gazze'ye ihtiyaç duyulan yardımı ulaştırmaya hazır olduğunu, ancak bunu yapmak için bölge genelinde "sistematik erişime" ihtiyaç duyacağını söylüyor. Gazze'nin sağlık altyapısının çoğu, bir yıldan uzun süren savaş boyunca İsrail saldırıları nedeniyle yok edildi.
Ateşkesin ilk aşaması, İsrail savaş uçaklarının ve topçularının Gazze'yi vurduğu üç saatlik bir gecikmeden sonra yürürlüğe girdi. Filistinli sağlık yetkilileri, bu saldırılarda en az 13 kişinin öldüğünü kaydetti. El Cezire, en az iki füzenin, evlerine dönmeye çalışan bir aileye isabet ettiğini bildirdi.
Yerinden edilmiş binlerce Filistinli, çoğu yıkılmış binalara ve harabe evlere olmak üzere evlerine dönmeye başladı. Savaştan sonra Gazze'yi yönetmek için ayrıntılı bir plan yok. Bölge yeniden inşa etmekten çok uzak. Bölgede 10 evden dokuzu yıkılmış durumda. Bunun yanı sıra, okullar, hastaneler, dükkanlar, camiler ve mezarlıklar da yıkıldı.
Ateşkesin aşamaları
42 gün sürmesi beklenen ateşkes anlaşmasının ilk aşaması kapsamında Hamas, İsrail hapishanelerinde tutulan yüzlerce Filistinli karşılığında çocuklar, kadınlar (kadın askerler dahil) ve 50 yaş üstü erkekler de dahil olmak üzere 33 rehineyi serbest bırakmayı kabul etti.
İkinci aşamada, kalan yaşayan rehineler geri gönderilecek ve buna karşılık gelen oranda Filistinli tutuklu serbest bırakılacak ve İsrail bölgeden tamamen çekilecek. Ayrıntılar, ilk aşamanın 16. gününde başlaması beklenen ek müzakerelere tabi olacak.
Üçüncü aşamada, ölen rehinelerin ve Hamas üyelerinin naaşlarının takası ele alınacak ve Gazze için bir yeniden yapılanma planı başlatılacak. Şeridin gelecekteki yönetimine ilişkin düzenlemeler belirsizliğini koruyor.