2019 yılından beri yüz yüze olarak ilk kez yapılan NATO Dışişleri Bakanları toplantısının ilk gününde açıklama yapan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg “Transatlantik ilişkilerimizde yeni bir dönem başlatıyoruz” dedi.
Rusya ve Çin’e karşı "yeni ortaklıklar" kuracaklarını söyleyen Stoltenberg, 'Soğuk Savaş’tan bu yana Karadeniz’deki NATO varlığının en yüksek seviyesine çıkarıldığını belirtti. NATO Genel Sekreteri Çin’e karşı Pasifik bölgesinde Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Kore ve Japonya ile yeni ortaklıklar kuracaklarını dile getirdi.
NATO’nun Afganistan’dan çekilmesi konusunda takvimin belirsiz olduğunu belirten Stoltenberg, Afganistan barış görüşmelerine Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun ev sahipliği sözü verdiğini ifade etti.
Toplantının ilk gününde düzenlediği basın toplantısında konuşan Stoltenberg, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın NATO’ya güçlü bağlılık mesajını memnuniyetle karşıladığını söyledi. Stoltenberg “Eminim ki NATO’ya bu bağlılık sözde kalmayacak eylemde de kendisini gösterecek” dedi.
NATO 2030 inisiyatifi
Stoltenberg toplantıda ittifakın “reform planı” NATO 2030 inisiyatifi konusunda dışişleri bakanlarıyla “çok olumlu bir tartışma” yürüttüklerini söyledi.
Bugün de devam edecek olan toplantı, ABD Başkanı Joe Biden'ın da katılacağı Haziran ayında yapılması planlanan NATO zirvesine hazırlık niteliği taşıyor.
İngiltere'nin nükleer planını savundu
Basın toplantısında bir gazeteci, İngiltere’nin nükleer savaş başlığı stokunu yüzde 40 artırma planının NATO için “doğru bir yol” olup olmadığını sordu. “NATO’nun hedefinin dünyayı nükleer silahlardan arındırmak olduğunu” iddia eden Stoltenberg, İngiltere’nin nükleer planınınsa Rusya ve Çin’in nükleer kapasitelerine karşı bir "caydırma" planı olduğunu öne sürdü.
İngiltere’nin nükleer planının NATO’nun “ortak savunması”na tamamlayıcı bir katkı sunduğunu söyleyen Stoltenberg Londra’nın aynı zamanda uluslararası silahların kontrolü konusunda NATO’nun güçlü bir destekçisi olduğunu savundu.
Ortadoğu ve Afrika'da NATO varlığı
Ortadoğu ve Afrika’daki NATO misyonlarının da toplantıda konuşulduğunu belirten Stoltenberg, Irak hükümetiyle işbirliği halinde bu ülkedeki askeri varlığını artırma sürecinde olduklarını kaydetti. Stoltenberg bunu Irak hükümetinin talebi üzerine gerçekleştirdiklerini ve aşamalı bir biçimde bu ülkedeki varlıklarını artıracaklarını söyledi.
Ürdün ve Tunus gibi ülkelerle de çalıştıklarını kaydeden Stoltenberg toplantıda ayrıca Afrika’da Sahel bölgesinde “daha fazla ne yapabileceklerini” tartıştıklarını kaydetti.
Türkiye sorusuna 'Ege'deki NATO askeri varlığı' yanıtı
Yunanistan’dan bir gazetecinin Türkiye’nin “güvenlilir bir müttefik” olup olmadığına dair sorusuna yanıt veren Stoltenberg, Türkiye’nin Rusya’dan S-400’leri alması ve Doğu Akdeniz gibi konularda “endişeleri” olduğunu daha önce ifade ettiğini söyledi.
NATO’nun ayrılıkların tartışıldığı bir platfom olması gerektiğine dair sözlerini yineleyen Stoltenberg, NATO’da Türkiye ile Yunanistan askeri heyetleri arasında Doğu Akdeniz’e dair yapılan gerilimi düşürme toplantılarına değindi.
Stoltenberg “Aynı zamanda ayrılıklara rağmen Türkiye ile Avrupa Birliği’nin göç anlaşmasını icra etmesine yardımcı olan NATO’nun Ege’de donanma varlığını sürdürmesini memnuniyetle karşılıyorum. NATO gemilerini orada bulundurarak Türkiye, Yunanistan ve AB’yi fiilen bir araya getirebildiğimizi ve önemli bir anlaşmanın icrasına yardım ettiğimizi düşünüyorum” dedi.
Irak ve Suriye’ye sınır bir ülke olan Türkiye’nin “önemli bir müttefik” olduğunun hesaba katılması gerektiğini kaydeden Stoltenberg “Türkiye uluslararası terörizme karşı savaşta önemli bir rol oynamaklar kalmadı, hiçbir müttefik Türkiye’den daha fazla mülteciye ev sahipliği yapmadı” ifadelerini kullandı.
Karadeniz'de NATO varlığı
Stoltenberg ayrıca NATO'nun Karadeniz'deki askeri varlığını üyeleri Türkiye, Romanya, Bulgaristan üzerinden artırdığını ve Gürcistan ve Ukrayna ile ortaklıklarını da güçlendirdiğini söyledi. Soğuk Savaş'tan bu yana ittifakın Karadeniz ve Doğu Avrupa'daki varlığının en üst seviyede olduğunu kaydeden Stoltenberg "NATO'nun herhangi bir olası hasmına karşı bunun çok net bir mesaj olduğunu düşünüyorum" dedi.
'Kuzey Akım 2 konusunda NATO'nun bir kararı yok'
Kuzey Akım 2 hakkında bir soru üzerine ise Stoltenberg, NATO içinde bu konuda görüş ayrılıkları olduğunu belirterek ittifakın bu konuda bir kararı olmadığını söyledi.
